به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، به درستی که شاعر چه زیبا و بهجا سروده است: «این حسین کیست که عالم همه دیوانه اوست»، امام عزیزی که از او به عنوان تجسم گذشت، مبارزه حق در برابر باطل و آزادگی در برابر ذلت یاد می‌شود.
در روستاهای استان گلستان به ویژه در بخش غربی آن آیینهای نمادین و باشکوهی در این ایام برگزار می‌شود، که همه این برنامههای خودجوش و ریشهدار از محبت اهل بیت(ع) سرچشمه میگیرد.
در این مجال سعی داریم تا برنامههای سنتی عزاداری در این محرم عزیز را در یکی از روستاهای غرب گلستان از توابع شهرستان بندرگز به تصویر بکشیم، و البته باید گفت روستاهای این منطقه کم و بیش در نوع برگزاری برنامههای محرم الحرام با هم یکسان هستند.
سوتهده، روستایی زیبا که چون نگینی درخشان در بین جنگل سرسبز و دریای نیلگون خزر محصور است که دارای مردمی مومن، عاشق، وفادار ائمه و سینه چاک برگزاری مراسم محرم حسینی است.
محرم ایامی است که مردم این دیار از نقاط مختلف کشور دور هم جمع میشوند، چنانچه میتوان گفت چه بسا در روزهای محرم بیش از هر روز دیگری بتوان اهالی این روستا را که به دلایلی در نقاط مختلف کشور مستقر و ساکن شدهاند ملاقات کرد.
برگزاری مراسم حسینی در طی قرون باعث شده است، که روحیه ایمان، دینمداری و همدلی در ساکنان این روستا استمرار داشته باشد و پایدار بماند و تقریبا از شب اول محرم تا پنجمین شب بعد از عاشورا بساط سوگواری برپاست.
یکی از اهالی این روستا در گفتوگو با خبرنگار فارس در گرگان گفت: بزرگان روستا همواره بانیان مراسم حسینی بودهاند و در پنجاه سال اخیر حاجی رمضانعلی شربتی، حاجیه ملا شهربانو، حاجیه رقیه بختیاری، حاج نجفقلی و حاج ستار سپانلو، حاجی نصرالله، ذبیحالله و باباجانی شهسوار، حاجمیرغنی، حاجمیربهرام و حاجسید علی حسینی، حاج گل محمد و عزیز منزلدره، حاج محمدیوسف بختیاری، مشهدی قاسم عرب، حاج عباسعلی شهسوار، حاج کربلایی عبدالله بختیاری، اصغر نکاحی و... از گردانندگان مراسم عزای حسینی بودهاند که طی این سالها به رحمت ایزدی پیوستهاند.
سید قربان حسینی اظهار داشت: طی این سالها محمد ابراهیم شربتی و برادرانش، حاج اکبر شهسواری، حاج سید احمد، حاج موسی، حاج سیداسماعیل و سیدرضا حسینی، حاج رمضانعلی و حاجی سپانلو، عزت و حاج شیخ محمد شهسوار، حاج رمضان عرب و... از جمله برپاکنندگان مراسم ایام محرم به شمار میروند.
سفره شام محرم بدون دعوتنامه تا پایان محرم در روستای سوتهده دایر است
وی ادامه داد: آیینهای این ایام تنها آیینی است که تمامی خانوادههای روستا در برگزاری مراسم آن دخیل هستند و البته سهم جوانان بیشتر از دیگران نمود دارد.
حسینی اضافه کرد: دسته‌روی و سلامدهی به اهل بیت از شب اول تا هفتم محرم در روستا برقرار است و در کنار آن مرثیهسرایی، منبر روحانی و سفره شام که در اصطلاح محلی به آن «خرج» میگویند، تا چند روز پس از عاشورا آن هم بدون دعوتنامه به همت اهالی برای عزاداران حسینی دایر است.
بستن علم و بیرق حسینی در صبح روز هفتم محرم
یکی دیگر از اهالی این روستای زیبا و میهماننواز که از مداحان اهل بیت نیز هست با اشاره به برنامههای دیگر این روستا افزود: از شب هفتم محرم پس از مداحی و صرف شام، طبق سنت پس از رد و بدل دعوتنامه، سوگواران حسینی سوتهده در قالب دسته‌روی به سمت روستای مجاور به نام «روستای باغو» حرکت میکنند تا به اتفاق هم در مسجد آن روستا سوگواری کنند.
رمضان عرب خاطرنشان ساخت: در صبح روز هفتم محرم نیز، مراسم بستن علم و بیرق در حسینیه روستا انجام میگیرد و سپس حوالی ظهر سوگواران روستای سوتهده در قالب یک دسته سینه‌زنی به سوی روستای باغو حرکت میکنند.
برگزاری آیین سلامدهی و میهمانی عزاداران سوتهده در روستای باغو
وی ادامه داد: سینهزنان حسینی دو روستا در مجاور دروازه مسجد و حسینیه که هر دو در یک حیاط واقع است بههم میرسند و جمع میشوند و در صفوفی منظم به نوحه‌خوانی و سینه‌زنی می‌پردازند.
حسینی اضافه کرد: مداحان روستای سوتهده طبق سابقه و کسوت حاجی سیداسماعیل حسینی، حاج رمضان عرب، سید علیرضا حسینی، حسن نکاحی، غلامعلی صابری و رمضان هزارجریبی هستند.
عرب اضافه کرد: پس از ورود اهالی سوتهده به روستای باغو و سلام دادن به عزاداران و عزاداری مشترک، همه آنان اعم از زن و مرد در حسینیه روستای باغو مستقر میشوند و اهالی باغو وظیفه میزبانی این عزاداران را بر عهده میگیرند.
وی یادآور شد: اهالی روستای میزبان سعی میکنند به نحو احسن از میهمانان پذیرایی کنند، پس از مداحی و سخنرانی واعظ روستای میهمان در حسینیه، ناهار در همان مکان صرف می‌شود و پس از فاتحه، اهالی، روستا را به مقصد روستای خود ترک میکنند که در هنگام عزیمت آنان، گروه مقابل با اعلام شعار «سینهزنان شاه دین خوش آمدید خوش آمدید» میهمانان را بدرقه میکند و طرف مقابل نیز پاسخ میدهد: «ای همسفر زینب رفتیم و خداحافظ».
این مداح اهل بیت اضافه کرد: این مراسم معنوی از همان شب با تغییر جای میهمان و میزبان دوباره تکرار می‌شود.
عرب ادامه داد: این مراسم باشکوه طی پنجاه سال اخیر با حضور دو مداح معروف منطقه مرحوم «حاجی کربلایی عبدالله بختیاری» و «میرشجاع حسینی» انجام میشد، این دو مداح دارای سابقه مداحی حرفهای در عراق و ایران بودهاند که البته بختیاری سه سال قبل به رحمت ایزدی پیوسته است.
یکی از دیگر از مداحان حسینی این روستا نیز گفت: در عصر روز هشتم محرم، عزاداران دو روستای سوتهده و باغو به شکل مشترک به یکی از روستاهای مجاور یعنی «گلفرا» میروند و بالعکس شب تاسوعا عزاداران سوتهده و باغو پذیرای عزاداران گلفرایی در حسینیه روستای سوتهده یا باغو هستند.
برگزاری مراسم علم گردش در روستاهای غرب گلستان در روز هشتم و نهم محرم
سید اسماعیل حسینی اذعان داشت: از دیگر آداب ماه محرم در این روستا و دیگر روستاهای غرب گلستان «علمگردش» است این مراسم در حقیقت به نشانه برافراشته ماندن پرچم حسینی و اعلان مظلومیت حسینبنعلی(ع) و رشادت و وفاداری برادرش ابوالفضل عباس(س) است که در صبح روز هشتم محرم برگزار می‌شود.
به گفته وی: در این مراسم علم و بیرق حسینی در دستان یک یا دو نفر از عزاداران حسینی است که به همراه دیگر اهالی عزادار به همه منازل روستای سوتهده برده می‌شود و معمولا صاحبخانه با نانهای کوچک محلی (کشتا)، شیر، شربت، چای و ...از عزاداران پذیرایی میکند.
حسینی ادامه داد: معمولا دسته عزاداری در طول علمگردش در خانههایی که در یک سال اخیر مصیبت دیدهاند توقف کرده و نوحه‌خوانی انجام میپذیرد.
وی خاطرنشان کرد: ظهر تاسوعا پس از صرف ناهار، نخست عزاداران روستاهای سوتهده و باغو به «مزار شهدای بادوسر» و امامزاده روستای سوتهده رفته و سوگواری کرده و فاتحه میخوانند.
حسینی اضافه کرد: شهدای این روستا شهیدان، محمدحسین شهسوار، حسین بختیاری، سیدخلیل حسینی، شکیب تیموری و قنبر و عباسعلی صابری هستند.
عزاداری حسینی مشترک روستاهای بندرگز در روز عاشورا در محل امامزاده علیرضا(ع) سرطاق
این مداح اهل بیت اضافه کرد: سپس عزاداران به همراه عزاداران دیگر نقاط شهرستان بندرگز در صحن و محوطه امامزاده «سید علیرضای سرطاق» در صفوفی منظم به عزاداری می‌پردازند.
به گفته حسینی: در روز تاسوعا با ورود همه عزاداران حسینی اعم از سینهزنان و زنجیرزنان حسینی از اکناف و اطراف به صحن امامزاده سرطاق این مکان مذهبی شلوغترین روز ایامش را تجربه میکند، و سال به سال هم این مراسم منظمتر می‌شود.
این پیرغلام حسینی افزود: در روز عاشورا مراسم عزاداری در حسینیه روستای سوتهده متمرکز است، البته چند سالی رسم شده بود که بعد از ظهر عاشورا برای سوگواری به امامزاده عبدالله گرگان میرفتند که این رسم حسنه اکنون دیگر انجام نمیشود.
حسینی ادامه داد: عصر عاشورا، مراسم شام غریبان در قالب دسته‌روی و در داخل روستا و به سمت روستای باغو برگزار می‌شود که این آیین بسیار سوزناک است و شب بعد نیز مراسم «ما بنی اسد» توام با دسته‌روی و تعزیه در گلزار شهدای این روستا برگزار می‌شود.
وی متذکر شد: معمولا تا پنج شب بعد از عاشورا برنامه نوحهسرایی و اطعامدهی برقرار است.
حسینی با اشاره به فعالیت هیئت حسینی این روستا تصریح کرد: هیئت سینه زنی حسینی روستا هر ساله در فاصله اربعین تا شهادت امام رضا (ع) به زیارت مرقد مطهر امام رضا (ع) میروند و در شب رحلت رسول گرامی اسلام (ص) که به چهل و هشتم معروف است عزاداری میکنند.
آنچه در این گزارش بیان شد، تنها بخشی از سنتهای مردم این سرزمین بود که عشق و حب اهلبیت در جان و تن آنان ریشه دوانده است، خبرگزاری فارس امیدوار است که خداوند همه ما را در زمره محبان اهلبیت به شمار آورد، انشاءالله.
انتهای پیام/83002/ش40/چ3000
