به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، عصر امروز سومین جلسه ماهانه جغرافیدانان کشور در پژوهشگاه مهندسی بحران‌های طبیعی شاخص پژوه برگزار شد و در این جلسه در مورد مباحث گوناگونی از جمله انسان در جغرافیا، بحران آب و امنیت غذایی و وقف بحث و مذاکره صورت گرفت.
در ابتدای این جلسه رئیس پژوهشگاه مهندسی بحران‌های طبیعی شاخص پژوه اظهار کرد: کمیسیون نظریه‌پردازی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که جغرافیدانان می‌توانند در مورد آن بحث و تبادل نظر داشته باشند، به ویژه اینکه این مورد جزء زمینه‌های کاری مدیریت بحران است.
امیر محمود زاده تاکید کرد: با وجود رصدخانه علم و فناوری که در این پژوهشکده است فعالیت‌های بسیار خوب و مفیدی را در این رابطه می‌توان انجام داد.
در ادامه این جلسه رئیس دانشگاه اصفهان در مورد انسان در جغرافیا مطالبی را بیان نموده و گفت: جغرافیا دارای سه رکن اساسی است و تحول در این زمینه تغییراتی را در دانش ایجاد کرده است.
وی با اشاره به نظریه‌های متفاوتی که در علم جغرافیا وجود دارد، تصریح کرد: جغرافیای کلاسیک انسان را یک موجود بیولوژیک دانسته که با محیط دارای علیت است.
محمد حسین رامشت ادامه داد: در جغرافیای دیویس مفهوم انسان اکولوژیک ورود پیدا کرد و محیط به بوم و تعریف علیت به طور کلی حذف شده است.
وی با بیان این تعریف گفت: به همین منوال کم کم صحبت از غارنشینی، میوه چینی و کشاورزی و شهرنشینی به وجود آمد و رابطه میان جامعه‌شناسی و بوم عنوان و رابطه انسان با پدیده‌ها مطرح شد.
وی افزود: در جغرافیای فضایی مفهوم انسان و فضا ارزش پیدا می‌کند و پیامد این نوع جغرافیا طرح مفهوم هویت مکانی، تغییر در روش و متدلوژی در واحدهای مطالعاتی است.
رئیس دانشگاه اصفهان جغرافیای آینده را یک جغرافیای مجازی دانست و اضافه کرد: در این مفهوم انسان به دنبال آرزوهایش هست و در این دنیای مجازی با ساخت زندگی یک جامعه دو قطبی را می‌سازد.
وی ادامه داد: در واقع فضای مجازی به همراه انسان فرار یخت شده جغرافیای مجازی را تشکیل می‌دهد.
* وقف راهی برای فقرزدایی از طبقات اجتماعی است
در دنباله این جلسه عضو هیئت علمی پژوهشگاه شاخص پژوه در خصوص موضوع وقف که آن را یکی از مباحث مهم شرعی و اسلامی دانست، اظهار کرد: وقف از اقامت کردن و حبس املاک به وجود آمده منبعث شده و در شهر اصفهان موقوفات بسیاری از جمله مسجد، مدرسه، بازار، کاروان‌سرا ، حسینیه، روستا، مزارع و موارد بسیاری دیگر وجود دارد.
وی بیان کرد: در سال 73 حدود یک هزار و 402 واحد با چهار هزار و 929 رقبه(مکان‌های که از موقوفات درآمد دارند) ثبت شدند که در کل تعداد موقوفات استان اصفهان پنج هزار و 383 و تعداد رقبه نیز 18 هزار و 178 عدد گزارش شده است.
سیروس شفقی با بیان اینکه بیشتر میراث فرهنگی اصفهان موقوفه هستند، تصریح کرد: در چهار دوره تاریخی سلجوقیان، ایلخانان، صفویه و دوره کنونی وقف رونق فراوانی داشته است.
وی تاکید کرد: موقوفات ارتباط مستقیم با ثروت دارد و سلاطین مقدار بسیاری از اموال خود را صرف امور خیریه می‌کردند، مانند شاه عباس صفوی که در سال یک هزار و 16 هجری قمری، اموال خود را وقف چهارده معصوم(ع)کرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه شاخص پژوه با اشاره به اینکه وقف راهی برای فقرزدایی از طبقات اجتماعی است، یادآور شد: به این شکل ثروت در میان مردم و طبقات اجتماعی مختلف تقسیم می‌شود.
وی با بیان اینکه در اصفهان 157 محله سنتی شناسایی شده است، تاکید کرد: از میان این تعداد 31 محله توسط اشخاص ساخته شده، یعنی در این محلات ابتدا مسجد، حمام و بازار توسط افراد خیر وقف می‌شد.
*بی مدیریت علاوه بر عوامل طبیعی در خشکسالی زاینده‌رود موثر بوده است
در ادامه این کارگاه آموزشی، یکی دیگر از اعضای هیئت علمی پژوهشگاه شاخص پژوه در مورد بحران آب و امنیت غذایی مباحثی را ایراد کرد و گفت: بحران، زاییده پیشامدهای پیش‌بینی نشده‌ای است که روزانه با تعداد بسیاری از آنها مواجه هستیم.
وی تغییر اقلیم و منابع آبی و امنیت غذایی را جز بحران‌های جهان کنونی برشمرد و ادامه داد: یکی از تغییرات مشهود در این زمینه، ظهور و عدم ظهور کلف‌های خورشیدی است که هر 11 سال یک‌بار بر میزان بارندگی و خشکسالی تأثیر می‌گذارد.
حسن علی غیور افزود: موقعیت مکانی ماه، زمین و خورشید و طول دوره آنها یکی از مواردی است که بر بارش باران و خشکسالی تأثیر گذار بوده و محققین به وجود آنها پی برده‌اند.
وی وجود گازهای گلخانه‌ای را باعث برهم زدن اکوسیستم عنوان داشت و بیان کرد: افزایش دمای کره زمین، خشکسالی و بارش باران‌های سیلابی در نتیجه افزایش گازهای گلخانه‌ای و بازتاب نور خورشید به زمین است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه شاخص پژوه ادامه داد: افزایش دما پذیرش بخار در جو را بالا برده و فاصله دمای شب از روز را کاهش و سال زراعی و برداشت محصول را به اندازه 30 روز جلو انداخته است.
وی در ادامه با بیان اینکه سوء مدیریت یکی از مواردی است که در خشکی برخی مناطق مانند زاینده‌رود تأثیرگذار بوده است، اظهار کرد: یکی از دیگر دلایل، استفاده بی‌رویه آب در بخش صنعت بر حسب نیاز بوده است.
غیور راهکارهایی را برای مقابله با بحران خشک سالی پیشنهاد و بیان کرد: حذف آبیاری قطره‌ای به دلیل تبخیر بیش از حد، تغییر الگوی زمان آبیاری، استفاده از آبیاری زیر سطحی، استفاده از پلیمرها و ابر جاذبه‌های رطوبتی و خاک برگ‌ها در عمق ریشه‌ها از جمله راهکارهای مقابله با پدیده خشک سالی است.
وی گفت: مدیریت یکپارچه فرا استانی در کل حوضه‌های آبی از سرچشمه تا آبریز و جلوگیری از تقابل تصمیم‌گیری اتخاذ شده از مهم‌ترین راهکارهای است که می‌توان در مورد خشکی زاینده‌رود پیشنهاد کرد.
انتهای پیام/6543/ش40/ژ1001
