به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، عبدالعلی غفاری پیش از ظهر امروز در نخستین جلسه ستاد مبارزه همگانی با سن غلات با اشاره به اثرات تغذیه صحیح بذر دانه گندم در کاهش سن‌زدگی افزود: برداشت زود هنگام، زود کاشتن و یا کاشت واریاته‌های مقاوم‌تر، وجین کردن کامل علف‌های هرز در تمام طول فصل، تناوب کشت با محصولاتی غیر از غلات و زراعی در کشت غلات که باعث می‌شود گیاه بهترین رشد و نمو را داشته و در نتیجه زودتر برداشت شود مجموعه اقداماتی هستند که می‌تواند از طغیان‌های جدی سن گندم بدون نیاز به کاربرد آفت‌کش جلوگیری کند و غالبا نقش پیشگیری دارند.
وی با بیان اینکه برداشت سریع گندم ضمن ایجاد تلفات در جمعیت پوره‌هایی که در مرحله رسیدن گندم کامل نشده‌اند، کاهش سن زدگی، کاهش وزن سن‌ها و در نتیجه تلفات بیشتر آنها در پناهگاه‌های زمستانه را به همراه خواهد داشت، افزود: سن گندم پس از ملخ یکی از خطرناک‌ترین آفات گندم است و سالیانه خسارت زیادی به مزارع گندم وارد می‌سازد و معمولا خسارت سن در دو مرحله مختلف صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: در نخستین مرحله و در فصل بهار حشرات کامل به مزارع غلات مخصوصا گندم روی می‌آورند و با مکیدن شیره سلولی گیاه باعث پژمردگی آن می‌گردند و در مرحله دوم پوره‌ها پس از خروج از تخم روی خوشه‌ها می‌روند و دانه‌ها را نیش زده و از محتوای دانه تغذیه می‌کنند و سبب کوچک شدن دانه می‌شوند.
فاری با بیان اینکه این حشره با نیش زدن دانه‌ها آنزیم پروتئاز را وارد آنها نموده و در نتیجه پروتئین گندم در محل نیش تجزیه شده و گلوتن سیال و آبکی می‌شود که این امر سبب ریختن و ضایع شدن خمیر در هنگام پخت می‌شود ادامه داد: اگر نان به صورت حجیم تهیه شود، چون گلوتن قدرت نگهداری گازکربنیک حاصل از تجزیه گلوتن را ندارد و در مغز نان خلل و فرج تشکیل نمی‌شود، مغز اینگونه نان‌ها اغلب نپخته است و حالت پوکی نان سالم را ندارد و در صورت دیدن حرارت بیشتر، سخت و استخوانی می‌شود.
وی با بیان اینکه بیشترین مقدار تغذیه سن ازگندم در زمان ظهور سن‌های نسل جدید بوده و خسارت کیفی سن در مرحله زایشی و عمدتاً در مراحل شیری و خمیری دانه و با شدت کمتری در مرحله سخت شدن دانه وارد می‌شود، ادامه داد: زودرسی گیاه و متعاقب آن امکان برداشت زودهنگام محصول، چنانچه سبب عدم همزمانی زمان رسیدگی گیاه با ظهور نسل جدید سن شود می‌تواند سبب کاهش خسارت کمی و کیفی سن به سنبله‌های گندم گردد.
رئیس موسسه تحقیقات دیم کشور با بیان اینکه درصد سن‌زدگی گندم از 2 تا 3 درصد نباید تجاوز کند، ادامه داد: گندم‌های با درصد سن‌زدگی بیش از این مقدار به تنهایی قابل مصرف نبوده و باید با نمونه‌های با کیفیت بالا مخلوط شوند و یا اینکه مواد بهبوددهنده مثل اسیداسکوربیک و یا گلوتن به آنها اضافه شود و سپس مورد استفاده قرار گیرند.
وی با بیان اینکه بین تغذیه درست و مقدار سختی دانه و درصد سن‌زدگی دانه‌ها ارتباط معکوس وجود دارد، ادامه داد: هرچه سختی دانه‌ها بیشتر باشد درصد سن‌زدگی کمتر است، همچنین تنش سبب افزایش درصد سن‌زدگی می‌شود.
غفاری با بیان اینکه بیش از 10 گونه سن زیان آور غلات در ایران جمع آوری و شناسایی شده‌اند که در بین آنها سن گندم از اهمیت اقتصادی بیشتری برخوردار است، افزود: بررسی‌ها نشان داده است که سن گندم از گرانول‌های ریز نشاسته اندوسپرم دانه بیشتر تغذیه می‌کند و ارقام گندمی که در اندوسپرم دانه خود گرانول درشت نشاسته بیشتری داشته باشند و به هنگام تغذیه سن گندم گرانول ریز کمتری از دست بدهند، مقاوم‌تر هستند.
وی با بیان اینکه معرفی ارقام پر محصول و مقاومی که با شرایط اقلیمی مناطق مختلف کشور سازگار باشند، در کاهش جمعیت سن گندم و افزایش سطح زیان اقتصادی این آفت موثر است، افزود: موسسه تحقیقات دیم کشور در مراغه بزودی ارقام جدید و مقاوم به آفت سن را معرفی خواهد کرد.
انتهای پیام/60002/ع30/پ3003
