به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، شهر تاریخی اصفهان را در جهان به آبی فیروزه‌ای عمارت‌ها و پل‌های مشهور و بی‌نظیرش می‌شناسند اما در این میان پل خواجو به دلیل تزئینات کاشی‌کاری خود مشهورترین پل اصفهان است.
این پل که از بناهای عصر شاه عباس دوم صفوی است به نام‌های پل بابا رکن‌الدین و پل حسن آباد نیز نامیده شده و بیشتر به منزله سد به کار می‌رفته است.
پل خواجو در دوران صفوی یکی از زیباترین پل‌های جهان به شمار می‌رفته و اکنون نیز به دلیل معماری و تزئینات کاشی‌کاری آن از دیگر پل‌های زاینده رود مشهورتر است.
در میان هر یک از دو ضلع شرقی و غربی پل ساختمانی بنا شده که شامل چند اتاق مزین به نقاشی به نام بیگلربیگی است که در آن دوره جایگاه بزرگان و امیرانی بوده که برای تماشای مسابقات شنا و قایقرانی روی دریاچه مصنوعی به این مکان فرا خوانده می‌شدند.
شعرای اصفهان درباره پل خواجو اشعار زیبایی سروده و در این سروده‌ها زیبایی‌های آن را ستوده‌اند که از جمله این سروده‌ها قصیده بلند صائب تبریزی در وصف یکی از روزهای جشن و چراغانی در کنار این پل است.
بنا بر نظر مورخان و پژوهشگران هدف شاه عباس دوم از ساختن پل خواجو پیوند دادن دو محله خواجو و دروازه حسن‌آباد با تخت فولاد و راه شیراز بوده است و این پل به سبب قرار گرفتن در محله خواجو به این نام شهرت یافته است.
گردشگران و جهانگردانی که در دوره‌های گوناگون به اصفهان آمده‌اند زیبایی‌های پل خواجو را ستوده و آن را در زمره شاهکارهای جاودانه معماری ایرانی و اسلامی به شمار آورده‌اند.
* سی‌وسه پل، به تصور کشیدن جریان زندگی در چشم مخاطبان
سی‌وسه پل شاهکار بی‌همتایی از معماری در دوران صفوی و یکی از مشهورترین پل‌های اصفهان است که 33 چشمه آن گویی جریان امید بخش رودخانه زندگی را در چشم مخاطبان به تصویر می‌کشاند.
شمار دهنه‌های این پل که با زیبایی هر چه تمام‌تر آب زاینده‌رود را تقسیم میکند 33 عدد است به همین دلیل به این اسم نامیده شده است.
این پل که شاهکاری بی‌همتا محسوب میشود با هزینه و بازبینی شاه عباس اول به نام اللهوردی خان بنا شده است و به همین دلیل پل اللهوردی خان نیز خوانده میشود.
سی و سه پل در زمره نخستین آثاری است که شاه عباس اول دستور ساختن آن را داده است و به نام‌های پل سی و سه چشمه، پل چهار باغ، پل جلفا و پل زاینده رود نیز مشهور است.
این پل که چهار باغ عباسی را به چهار باغ بالا متصل میکند 40 چشمه داشته اما امروز بیش از سی و سه چشمه آن باقی نمانده است و بقیه آنها مسدود شده‌‌اند.
در طرفین پل معبر باریک مسقفی است که در سراسر طول پل دیده میشود و دارای یک پیاده‌رو برای گردش در بالا و یک پیاده رو در پایین است که پیاده رو پیئین گذرگاه مسقفی در میان پایه‌‌های مرکزی پل است و به فاصله کمی از بستر رودخانه ایجاد شده است.
مصالحی که در ساخت سی و سه پل به کار رفته، آجر در قسمت فوقانی و سنگ در طبقه تحتانی پل است.
در دوران صـفویه جـشـن آبریزان یا آبریزکان در کنار زاینده رود و در نزدیکی این پل برگزار می‌‌شده است.
در این جشن که در 13 تیر ماه هر سال برگزار می‌‌شد مردم با پاشیدن آب و گلاب روی یکدیگر در این مراسم شرکت می‌‌کرده‌اند، به طورى که مورخان و سیاحان خارجى نوشتهاند شاه عباس اول نیز در جشن آبریزان شرکت مى کرد.
* پل «شهرستان» پیوند معماری اصیل ایرانی در دوره‌های مختلف
پل «شهرستان» قدیمىترین پل زاینده‌رود است که به عقیده بعضى از محققان اساس امروزی آن به دوره ساسانی برمی‌گردد اما ریشه و پایه هخامنشى دارد.
این پل قدیمی که در ناحیه جی قدیم واقع شده یکى از پل‌هاى باستانى است که از نظر معماری فوق‌العاده جالب توجه است و قسمت‌هاى فوقانى آن الحاقاتى از آثار دوره دیلمیان و سلجوقیان را در بر مىگیرد.
پل شهرستان که در نه کیلومترى مشرق پل خواجو واقع شده از نظر معمارى بسیار جالب توجه و به عقیده باستان شناسان مربوط به دوره ساسانیان است و پایههاى آن روى سنگ‌هاى طبیعى کف رودخانه استوار شده است.
گرچه امروزه این پل را پل شهرستان مىنامند اما در روزگاران قدیم جسر حسین و پل جى هم نامیده مىشده است.
مصالح ساختمان به کار رفته در پل شهرستان شامل لاشه سنگ، ملات، آجرهای قرمز و کرمی مایل به سبز و خشت بوده است.
جهت پل شمالى جنوبى با کمى انحراف است که انحراف آن از فاصله چهل مترى از سمت جنوب آغاز مىشود، کف پل نیز هموار نیست بلکه از مرکز پل در دو سمت داراى شیب ملایمى است.
پل شهرستان داراى یازده چشمه و 12 پایه سنگى بزرگ است که دو دهنه کنارى آن مربوط به نهرهاى منشعب از رودخانه است.
روى هر کدام از پایه هاى سنگى، یک طاق‌نما دیده مىشود که از پایه سوم سمت جنوب شروع شده و تعداد آنها به هشت عدد مىرسد و ابعاد آنها متفاوت است.
در سمت شمال پل بنایى از خشت و آجر ساخته شده که سقف آن فرو ریخته بود و به گمرک‌خانه شهرت داشت که اکنون مرمت شده و به صورت چاپخانه سنتى درآمده است.
به نظر مىرسد تمام پل از سنگ و ملات ساخته شده و سپس بعد از ویرانى که بر اثر طغیانهاى مکرر زاینده‌رود صورت گرفته، طاقها را مرمت کردهاند که آثار مرمت به خاطر ناهمگونى قوس‌هاى طاق مشخص است.
از سبک ساختمان پل مىتوان دریافت که تاریخ احداث پل با ساختمان اولیه که در تپه اشرف ایجاد شده مربوط به یک دوره است که به کارگیرى مصالح و بریدن صخرهها همه حاکى از این موضوع است.
اهمیت پل که تا دوران صفوى، راه اصفهان به شیراز از فراز آن مىگذشت محرز است و احتمال می‌رود در دوران آل بویه، سلجوقى و صفوى مورد مرمت کلى قرار گرفته باشد.
دو پل دیگر اصفهان به نام‌های «مارنان» و «خواجو» نیز به شیوه پل «شهرستان» روى صخرههاى کف رودخانه ایجاد شده‌‌اند و ساختمان اولیه آنها را نیز به دوران پیش از اسلام نسبت مىدهند بنابراین شاید بتوان اساس بناى این سه پل را در زمان ساسانیان دانست.
انتهای پیام/63008/صا40/ژ1001
