به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، جاجیمبافی این هنر بی‌نظیر تا نیم قرن اخیر در اکثر منازل روستایی استان زنجان رونق داشت، هنری که تا حدودی رنگ و بوی فراموشی به خود گرفته است.
جاجیم یکی از قدیمی‌ترین پارچه‌های دستباف هنرمندان با ذوق است، هنری که زنان ایران زمین با حرکت دستانشان اثری ماندگار پدید می‌آورند. پیشینیان هنر را برای تسکین خود برگزیدند هنری که در آن آرامش را به همراه هزار نکته زیبایی می‌توان یافت.
هنر جاجیمبافی یکی از صنایع‌دستی اصیل استان زنجان، از دیرباز مورد توجه اهالی این منطقه به ویژه روستاییان است. اخیراً به این هنر بی‌نظیر کم‌لطفی شده و تا حدودی هنرمندان خود را از دست داده، با اینکه در گذشته‌ای نه چندان دور از شاخص‌ترین صنایع‌دستی استان زنجان به شمار می‌رفت.
از پیشینه بافت جاجیم در ایران و جهان اسلام اطلاع چندانی در دست نیست، ولی ایرانیان از 3 هزار سال قبل از میلاد رنگ‌‌آمیزی و ادغام تارو پود را یاد گرفتند و از آن برای تولید پارچه‌های ظریف استفاده کردند.
* جاجیم گونه‌ای زیرانداز دو رویه است
بر اساس شواهد باستان‌شناسی، بافت جاجیم از دیرباز در میان ملل جهان معمول بوده است. مواد اولیه جاجیم پشم و بافت آن شبیه گلیم است، با این تفاوت که جاجیم در چهار تخته بافته و پس از بافتن به هم متصل و دوخته می‌شود.
این هنر دستباف از پارچه کلفت شبیه به پِلاس که از پلاس نازک‌تر است و آن را از نخ‌های رنگین و ظریف پشمی یا پنبه‌ای یا آمیزه‌ای از این دو می‌بافند.
جاجیم‌ها پرز ندارند و می‌توان از هر دو روی آن استفاده کرد. همچنین هنگام کوچ عشایر برای بسته‌بندی و جابه‌جایی اسباب و لوازم و گاهی به‌عنوان بالاپوش گرم و محافظ سرما استفاده می‌شود.
زیبایی و جاذبه‌های هنر جاجیمبافی چنان است که به رغم وجود انواع فرش‌های دستبافت نفیس، جاجیم همچنان به لحاظ نقش و نگار، طبیعی و زنده‌بودن رنگ و مقاومت، از جمله زیباترین و با صرفه‌ترین هنرها است.
* در بافت جاجیم از نقوش انتزاعی و ذهنی استفاده می‌شود
جاجیمبافی یکی از صنایع‌دستی ایران در بعضی استانها از جمله آذربایجان‌شرقی، زنجان، کرمانشاه، کردستان، همدان و فارس است. جاجیمبافی در استان زنجان شهرستان طارم، خرمدره ،سلطانیه و خدابنده از سابقه طولانی و شهرت زیادی دارد.
جاجیم معمولاً به صورت نواری به عرض 18 تا 35 سانتی‌متر و طولی حدود 30 تا 40 یا 60 بافته شده و در قطعات موردنظر بریده و استفاده می‌شود. کاربرد جاجیم برای روفرشی، رومبلی، انواع پشتی، کیف، روکش اتومبیل و .... است.
طی دهه‌های اخیر بافت جاجیم در ایران به شدت کاهش یافته و امید است با رشد مجدد این هنر ارزشمند از زیبایی‌های آن بهره‌مند شویم. علاوه بر اینکه جاجیم نوعی فرش است در امر تزیین مکان آیین‌های سنتی نیز به کار می‌رود.
هنر ارزشمند جاجیمبافی به عنوان یکی از ارکان توسعه اقتصادی در کنار کشاورزی و دامداری نقش بسزایی ایفا می‌کند.
* زنجانی‌ها از مهم‌ترین بافندگان جاجیم به شمار می‌روند
جنس جاجیم را نمد الوان پارچه پشمی ضخیم رنگارنگ، پنبه یا پشم تابیده بسیار زبر و خشن و بدون پُرز، پارچه کلفت پشمی یا ترکیبی از پنبه و پشم است، اما اغلب تار و پود آن هر دو، از پشمِ تابیده است.
در گذشته تعداد زیادی از شهروندان این استان به هنر و حرفه جاجیمبافی اشتغال داشتند، ولی امروز شمار هنرمندان این عرصه کاهش یافته است.
هنرمندان و صنعتگران رشتههای مختلف صنایع‌دستی از جمله جاجیمبافی اقدام به آفریدن هنرهای زیبایی کرده‌اند که ساخت دست از جایگاه بالایی برخوردار است.
انتهای پیام/2308/غ30/ف4004
