اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

یادداشت  /  تاریخ نگار

33 سال پیش در چنین روزی

رای دادگاه لاهه علیه ایران

خبرگزاری فارس: دادگاه لاهه امشب بدون اشاره به موضوع اصلی بحران روابط میان ایران و آمریکا حکم داد ایران باید فورا گروگانهای آمریکایی را که نزدیک به 6 هفته است در سفارت آمریکا در تهران نگهداری می شوند آزاد کند و این سفارتخانه را در اختیار آمریکا بگذارد .

رای دادگاه لاهه علیه ایران

رخدادهای 24آذر1358

چکیده

رهبر انقلاب امروز در مصاحبه با روزنامه تایم گفتند : دولت امریکا همان طور که به ما ظلم کرده است و بد [کرده است] به ملت [امریکا] هم ظلم کرده است. امام خمینی همچنین تاکید کردند : با بودن کارتر در رأس ریاست جمهوری، رئیس جمهور بودن او برای امریکا یک خطر بزرگی است و آن خطر این که شرافت ملت امریکا به دست این آدم از بین برود.

شاه سابق ساعت 9و ده دقیقه بعد از ظهر امروز به وقت تهران با یک هواپیمای بیمارستان نیروی هوایی آمریکا وارد پاناما شد . ورود ناگهانی شاه سابق به پاناما تشنج و آشفتگی شدیدی را در پایتخت این کشور بوجود آورده و افکار عمومی را سخت برآشفته ساخت . رئیس جمهور این کشور بعد از ظهر امروز اعلام کرد به شاه سابق پناهندگی سیاسی داده شده است و محمد رضا در مدت حضور در پاناما هیچ هزینه ای برای ما نخواهد داشت .

دادگاه لاهه امشب بدون اشاره به موضوع اصلی بحران روابط میان ایران و آمریکا حکم داد ایران باید فورا گروگانهای آمریکایی را که نزدیک به 6 هفته است در سفارت آمریکا در تهران نگهداری می شوند آزاد کند و این سفارتخانه را در اختیار آمریکا بگذارد .

حزب خلق مسلمان  به دنبال اعتراض های گسترده مراجع ، علما و مردم تعطیلی تمامی دفاتر خود را در سراسر کشور اعلام کرد . این حزب در اطلاعیه خود یادآور شده است که تا بوجود آمدن شرایط مساعد تمام فعالیت های خود را متوقف می کند .

روزنامه جمهوری اسلامی در شماره امروز اسنادی را منتشر کرد که نشان می داد مقدم مراغه ای خبرچین ساواک بوده و برای سازمان اطلاعات و امنیت شاه جاسوسی می کرده است .

ابوالحسن بنی صدر عضو شورای انقلاب گفت : احزاب سیاسی بیان عصبانیت مردم نیستند ، بدبختانه در ایران احزابی وجود دارند که متوجه نقش حزب در جامعه انقلابی پیشرو نیستند. وی ادامه داد : اگر قرار بود با عصبانیت و زدو خورد مسائل حل شود این دیگر حزب لازم نداشت .

وزیر دفاع آمریکا امروز اعلام کرد برای تدارک مقدمات ایجاد یک نیروی ویژه جهت حفظ منافع آمریکا در جهان یک ستاد مشترک تشکیل شده است .

جرالد فورد رئیس جمهور پیشین آمریکا گفت : کارتر حق داشت به صورت موقت به شاه پناه دهد چرا که به راحتی نمی توان فردی را که از 7رئیس جمهور آمریکا حمایت کرده است کنار گذاشت .

هیئتی از ایران برای بررسی قرار داد دو جانبه اتمی ایران و فرانسه به پاریس عزیمت کرده است . گفته می شود ایران تصمیم دارد قرار داد اتمی شاه با فرانسه را لغو کند و یا بر اساس ضوابط جدید قرار داد را منعقد سازد .

ظلم دولت کارتر به ملت آمریکا

رهبر انقلاب امروز در مصاحبه با روزنامه تایم ابعاد دخالت ها و جنایت های آمریکا در ایران را تشریح کردند . اهم نکات مطرح در این مصاحبه عبارت است از :

1- دولت امریکا همان طور که به ما ظلم کرده است و بد [کرده است] به ملت [امریکا] هم ظلم کرده است. به ما ظلم کرده از باب این که همه چیز کشور ما را به وسیله عاملش که عبارت از محمدرضاست از بین برده، به آنها ظلم کرده از باب این که شرافت آنها را در معرض خطر انداخته.

ادعایی که خودشان نیز باور ندارند

2- گمان ندارم که حتی ملت خودشان هم باورشان بیاید که قضیه، قضیه انساندوستی است. انسان پیش آنها اصلاً مطرح نیست، انساندوستی پیش اینها اصلاً مطرح نیست. اینها حاضرند که برای خاطر یک استفاده‎ای یک مملکت را از بین ببرند، اینها یک بمب بیندازند یک جایی دویست هزار نفر را بکشند.

ما نمی‎توانیم این را باور کنیم این اگر انساندوست بود خوب! این سی و پنج میلیون هم انسانند، ویتنام هم انسان بودند و سایر جاها هم انسانند، لبنان هم همین طور، خوب! ما می‎بینیم که اینها با چه جنایاتی الآن در لبنان دارند [سرکوب] می‎کنند و به تأیید آقا[کارتر].
تمام تلاش کارتر برای چیست ؟

3- تمام مقصد آقای کارتر به نظر ما این است که می‎خواهد دفعه ثانی هم رئیس جمهور بشود و ایشان برای خاطر یک پنج سال مثلاً یا شش سال رئیس جمهور شدن دارد این کارها را می‎کند.

4- ما نمی‎توانیم این را باور کنیم این اگر انساندوست بود خوب! این سی و پنج میلیون هم انسانند، ویتنام هم انسان بودند و سایر جاها هم انسانند، لبنان هم همین طور، خوب! ما می‎بینیم که اینها با چه جنایاتی الآن در لبنان دارند [سرکوب] می‎کنند و به تأیید آقا[کارتر](1)

سفر شاه سابق به پاناما این کشور را متشنج کرد

شاه سابق ساعت 9و ده دقیقه بعد از ظهر امروز به وقت تهران با یک هواپیمای بیمارستان نیروی هوایی آمریکا از نوع دی.سی 9وارد پاناما شد . هواپیما در پایگاه هوایی هوارد متعلق به نیروهای مسلح آمریکا در پاناما فرود آمد و بلافاصله شاه و همراهانش با دو هلیکوپتر به جزیره کونتادورا منتقل شدند .

اندکی بعد کاخ سفید واشنگتن اعلام کرد که دولت پاناما به شاه سابق حق اقامت در این کشور داده است .کاخ سفید اظهار امیدواری کرده است که با خارج شدن شاه از آمریکا بحران روابط ایران و آمریکا بطور مسالمت آمیز برطرف شود .

گفتنی است شاه بامداد امروز به وقت تگزاس بطور محرمانه و در میان اقدامات احتیاطی شدید پایگاه هوایی لک لاند را بسوی پاناما ترک کرد و پیش از این سفر هامیلتون جردن رئیس دفتر کاخ سفید دو بار میان تگزاس و پاناما رفت و آمد کرد و مقدمات سفر او را فراهم کرده بود .

ورود ناگهانی شاه سابق به پاناما تشنج و آشفتگی شدیدی را در پایتخت این کشور بوجود آورده و افکار عمومی را سخت برآشفته ساخت زیرا روز سوم دسامیر وزیر امورخارجه پاناما گزارش یک روزنامه محلی را دایر بر اینکه شاه مخلوع در آینده ای بسیار نزدیک وارد پاناما خواهد شد قویا تکذیب کرده بود .

رئیس جمهور این کشور بعد از ظهر امروز اعلام کرد به شاه سابق پناهندگی سیاسی داده شده است و محمد رضا در مدت حضور در پاناما هیچ هزینه ای برای ما نخواهد داشت . شاه سابق اکنون در جزیره کوچک کونتادورا در اقیانوس آرام که تاپاناما سیتی 35مایل فاصله دارد بسر می برد . (2)

جرالد فورد رئیس جمهور پیشین آمریکا پس از مذاکره با جیمی کارتر در کاخ سفید نسبت به پایان بحران ایران و آمریکا اظهار خوشبینی کرد . فورد در پاسخ به خبرنگاران تاکید کرد از اقدامات کارتر برای نجات گروگانها حمایت می کند . وی گفت : کارتر حق داشت به صورت موقت به شاه پناه دهد چرا که به راحتی نمی توان فردی را که از 7رئیس جمهور آمریکا حمایت کرده است کنار گذاشت .
رای دادگاه لاهه در مورد گروگان های آمریکایی

دادگاه لاهه امشب بدون اشاره به موضوع اصلی بحران روابط میان ایران و آمریکا حکم داد ایران باید فورا گروگانهای آمریکایی را که نزدیک به 6 هفته است در سفارت آمریکا در تهران نگهداری می شوند آزاد کند و این سفارتخانه را در اختیار آمریکا بگذارد . پانزده قاضی دادگاه در غیاب نماینده ایران به اتفاق آرا حکم آزادی گروگان ها را صادر کردند . پس از اعلام رای دادگاه نماینده آمریکا گفت دولت ایران باید رای داگاه لاهه را انجام دهد . (3)

فعالیت حزب خلق مسلمان تعطیل شد

حزب خلق مسلمان  به دنبال اعتراض های گسترده مردمی تعطیلی تمامی دفاتر خود را در سراسر کشور اعلام کرد . این حزب در اطلاعیه خود یادآور شده است که تا بوجود آمدن شرایط مساعد تمام فعالیت های خود را متوقف می کند . در بخشی از اطلاعیه خلق مسلمان آمده است : حزب خلق مسلمان از ابتدای تاسیس هدف و عمل خود را پشتیبانی از ره آوردهای انقلاب اسلامی و تائید و تقویت جمهوری اسلامی ایران قرار داده است .

در ادامه این اطلاعیه تاکید شده است : حزب خلق مسلمان در طی این مدت کوشیده است انحرافات و بدعت هایی را که در جامعه اسلامی بدست گروهها و افراد مختلف برای کسب قدرت ایجاد می شود جلوگیری نموده و بموقع با صراحت و صداقت به اطلاع عموم برساند .

در بخش دیگری از این اطلاعیه ادعا شده است حزب خلق مسلمان هیچ نقشی در تسخیر رادیو و تلویزیون نداشته و به این دلیل که فضای سیاسی کشور مساعد ادامه فعالیت حزب نیست تا ایجاد شرایط مساعد دفاتر خود را در کلیه نقاط کشور موقتا تعطیل کرده و از هرگونه فعالیت حزبی خودداری می کنیم . (4)

نگاهی گذرا به مفاد نشریه خلق مسلمان در طول فتنه ای که این حزب آن را رهبری می کرد نشان می دهد که خلق مسلمان در طول این مدت برای جدایی آذربایجان از ایران اسلامی تلاش ویژه ای را سازماندهی کرده بود و حال چگونه بعد از روشن شدن ابعاد فتنه و نیز اعتراض علما ، مراجع و مردم با نعل وارونه خود را انقلابی و نیز در چارچوب نظام و انقلاب معرفی می کردند سوالی است که پاسخی برای آن نمی توان پیدا کرد .
در اعتراض به حزب خلق مسلمان؛ دانشگاه های تبریز نیز تعطیل شد

ساعت 9 صبح امروز نمایندگان اعزامی امام خمینی و آیت الله شریعتمداری به همراه آیت الله مهدوی کنی نماینده شورای انقلاب در سالن شهرداری تبریز حضور یافته و با مردم دیدار کردند .

از سوی دیگر امروز اعلام شد علاوه بر بازار، دانشگاه  تبریز نیز در اعتراض به حزب خلق مسلمان امروز و فردا بسته خواهند بود . در نماز جمعه دیروز دو تن از نمایندگان بازار و دانشگاه ضمن سخنانی خواستار این شدند که حزب خلق مسلمان شاخه تبریز تعطیل شود .

آیت الله مهدوی کنی نماینده شورای انقلاب نیز طی سخنانی که از رادیو و تلویزیون پخش شد گفت : در صورتی که کمیته های متفرق در مسیر انقلاب و حفظ انتظامات شهر قرار نگیرند و در صورتی که این کمیته ها تحت مدیریت واحد قرار نگیرند ما آنها را جبرا خلع سلاح خواهیم کرد . (5)

اعتراف اعضای موسس خلق مسلمان به انحراف این حزب

آیت الله موسوی اردبیلی گفت : حزب خلق مسلمان حزبی است که همه موسسین آن جز یک نفر استعفای خودشان را در رسانه های عمومی اعلام و به نابسامانی حزب و انحراف آن از خط اصلی اعتراف کرده اند .عضو شورای انقلاب افزود : آیت الله شریعتمداری نه عضو هستند و نه موسس و گفته اند که موسسین این حزب را می شناسم و این موسسین نیز استعفا داده اند . (6)

بر اساس اسناد ساواک ،ماموریت مشخص مقدم مراغه ای در دوران همکاری با ساواک و تا آخرین روز حیات رژیم پهلوی مراقبت از چهره های نامدار اپوزیسیون وفادار به قدرتمندان درون حاکمیت نظیر علی امینی بود و یک شاخه دیگر از وظایف او کسب اطلاعات درباره برخی از چهره های جریان روشنفکری ایران و فعالان نهضت ملی ایران نظیر جلال آل احمد و مهندس بازرگان و دیگر عناصر مرتبط با آنان بود .
انتشار اسناد رابطه مقدم مراغه ای با ساواک

روزنامه جمهوری اسلامی در شماره امروز اسنادی را منتشر کرد که نشان می داد مقدم مراغه ای خبرچین ساواک بوده و برای سازمان اطلاعات و امنیت شاه جاسوسی می کرده است . بر اساس اسناد منتشر شده مقدم مراغه ای با نفوذ به محافل خصوصی علی امینی نخست وزیر شاه بین سالهای 41-40 اطلاعاتی از سخنان وی را برای ساواک گزارش داده است . (7)

بنی صدر: احزاب سیاسی بیان عصبانیت مردم نیستند

ابوالحسن بنی صدر عضو شورای انقلاب گفت : احزاب سیاسی بیان عصبانیت مردم نیستند ، بدبختانه در ایران احزابی وجود دارند که متوجه نقش حزب در جامعه انقلابی پیشرو نیستند . وی ادامه داد : اگر قرار بود با عصبانیت و زدو خورد مسائل حل شود این دیگر حزب لازم نداشت ، حزبها برای گرایشهای فکری تشکیل می شوند و این گرایشهای فکری در محیط آزاد عرضه می شوند و جامعه هم قضاوت خودش را میکند . (8)

بنی صدر در حالی از کارکرد مشکل دار و ساختار معیوب حزب در ایران سخن گفته و می گوید که کار حزب اصولا درگیری مسلحانه با نظام سیاسی نیست که وی بعدها و در طول ریاست جمهوری تحت الحمایه سازمان شبیه به حزبی قرار گرفت که کارویژه اصلی آن مبارزه مسلحانه با جمهوری اسلامی و ترور رهبران و مسئولان این نظام بود .
تشکیل نیروی ویژه نظامی برای حفظ منافع آمریکا در جهان

وزیر دفاع آمریکا امروز اعلام کرد برای تدارک مقدمات ایجاد یک نیروی ویژه جهت حفظ منافع آمریکا در جهان یک ستاد مشترک تشکیل شده است . وی گفت : به زودی یک ژنرال آمریکایی به فرماندهی این نیروی ضربتی که در یک پایگاه نظامی آمریکا در فلوریدا مستقر میشود گمارده خواهد شد .

براون توضیح داد افراد این نیروی ضربتی خواهند توانست در اسرع وقت در مناطق بحرانی مداخله کنند از میان ارتشی های آمریکا انتخاب خواهند شد ، لشکر 82 هوابرد آمریکا ، سپاه تفنگداران دریایی و واحدهایی از نیروی هوایی و دریایی نیز جزو این نیروی ضربتی خواهند بود . وی ادامه داد : نیروی ضربتی جدید میتواند نه تنها در خاورمیانه بلکه در همه مناطق جهان به سرعت وارد عمل شود . (9)

جرالد فورد از کارتر پشتیبانی کرد

جرالد فورد رئیس جمهور پیشین آمریکا پس از مذاکره با جیمی کارتر در کاخ سفید نسبت به پایان بحران ایران و آمریکا اظهار خوشبینی کرد . فورد در پاسخ به خبرنگاران تاکید کرد از اقدامات کارتر برای نجات گروگانها حمایت می کند . وی گفت : کارتر حق داشت به صورت موقت به شاه پناه دهد چرا که به راحتی نمی توان فردی را که از 7رئیس جمهور آمریکا حمایت کرده است کنار گذاشت . (10)

ورود ناگهانی شاه سابق به پاناما تشنج و آشفتگی شدیدی را در پایتخت این کشور بوجود آورده و افکار عمومی را سخت برآشفته ساخت زیرا روز سوم دسامیر وزیر امورخارجه پاناما گزارش یک روزنامه محلی را دایر بر اینکه شاه مخلوع در آینده ای بسیار نزدیک وارد پاناما خواهد شد قویا تکذیب کرده بود .
احتمال لغو قرار داد اتمی ایران و فرانسه

هیئتی از ایران برای بررسی قرار داد دو جانبه اتمی ایران و فرانسه به پاریس عزیمت کرده است . بررسی این قرار داد در چارچوب تجدید نظر در کلیه قراردادهای دو جانبه رژیم گذشته است که با کشورهای غربی منعقد شده است . گفته می شود ایران تصمیم دارد قرار داد اتمی شاه با فرانسه را لغو کند و یا بر اساس ضوابط جدید قرار داد را منعقد سازد . (11)

پی نوشت :

1- صحیفه امام ، جلد 11، صفحه 240

2- اطلاعات ، 25آذر1358، صفحه 12

3- اطلاعات ، 25آذر1358، صفحه 2

4- اطلاعات ، 25آذر1358، صفحه 2 ، حزب خلق مسلمان در این اطلاعیه تاکید می کند که« در تمام طول فعالیت در چارچوب انقلاب و جمهوری اسلامی حرکت کرده ایم و نیز نقشی در حمله به رادیو و تلویزیون و تسخیراین نهادها نداشته ایم» این ادعاها در حالی مطرح می شد که مردم با توجه به مواضع اعلامی خلق مسلمان می دانستند و می دیدند که چه کسانی به دنبال تسخیر رادیو و تلویزیون تبریز و دیگر نهادهای دولتی استان بود ه اند و یا بیانیه های کدام حزب و گروه بعد از تسخیر رادیو و تلویزیون از این مراکز قرائت می شد ، نگاهی گذرا به مفاد نشریه خلق مسلمان در طول فتنه ای که این حزب آن را رهبری می کرد نشان می دهد که خلق مسلمان در طول این مدت برای جدایی آذربایجان از ایران اسلامی تلاش ویژه ای را سازماندهی کرده بود و حال چگونه بعد از روشن شدن ابعاد فتنه و نیز اعتراض علما ، مراجع و مردم با نعل وارونه خود را انقلابی و نیز در چارچوب نظام و انقلاب معرفی می کردند سوالی است که پاسخی برای آن نمی توان پیدا کرد .

5- اطلاعات ، 24آذر1358، صفحه 2

6- اطلاعات ، 24آذر1358، صفحه 10

7- جمهوری اسلامی ، 24آذر1358، صفحه 10، پس از پایان دوران همکاری مقدم مراغه ای با وزارت کشاورزی فصل جدیدی از همکاری او با رژیم پهلوی آغاز می شود و وی به صورت رسمی و مستقیم در خدمت ساواک قرار می گیرد و به عنوان یک مامورنفوذی اطلاعات خود درباره سوژه های مورد نظر را به این سازمان منتقل می کند .

برای اینکه مقدم مراغه ای در خدمت ساواک قرار گیرد تیمسار مقدم که در آن زمان ریاست کل اداره سوم [امنیت داخلی]ساواک را بر عهده داشت با مقدم مراغه ای ملاقات می کند و ضمن طرح پیشنهاد همکاری با ساواک به او خاطر نشان می سازد که اگر تن به این همکاری بدهد و اگر صداقت خود را به نمایش بگذارد از همه گونه حمایت ساواک برخوردار خواهد شد .

تیمسار مقدم چند بار با مقدم مراغه ای ملاقات کرد و در یکی از این دیدارها به او گفت که اگر ساواک از عملکرد او راضی باشد یک گزارش خاص شرف عرضی درباره او تهیه خواهد کرد و با کسب موافقت شاه جواز یک شرکت مهندسی مشاور در زمینه آب و برق و کشاورزی را به نامش از سازمان برنامه خواهد گرفت .

برابر شواهد موجود این تمهیدات موثر افتاد و رحمت الله مقدم مراغه ای که ذاتا فردی جاه طلب بود همکاری پنهانی با ساواک را پذیرفت .

ماموریت مشخص مقدم مراغه ای در دوران همکاری با ساواک و تا آخرین روز حیات رژیم پهلوی مراقبت از چهره های نامدار اپوزیسیون وفادار به قدرتمندان درون حاکمیت نظیر علی امینی بود و یک شاخه دیگر از وظایف او کسب اطلاعات درباره برخی از چهره های جریان روشنفکری ایران و فعالان نهضت ملی ایران نظیر جلال آل احمد و مهندس بازرگان و دیگر عناصر مرتبط با آنان بود .

جریان پیوند و ارتباط رحمت الله مقدم مراغه ای با ساواک کم کم برای عده ای آشکار شده بود و بحث اطراف همکاری مقدم مراغه ای و انتقال برخی اخبار به ساواک توسط او در شمار بحث و جدلهای رایج بین افراد و گروهها درآمده بود .

سوء ظن و شائبه همکاری مقدم مراغه ای با ساواک در سال 1356 آنقدر قوت گرفت که فردی چون داریوش فروهر نیز رحمت الله مقدم مراغه ای را مامور نفوذی ساواک می دانست و از شرکت در جلساتی که وی درآن حضور داشت خودداری می کرد .

به موجب گزارش مورخ 17 آبان 56 ساواک داریوش فروهر حضور خود را در جلسه ای که بازرگان با هدف بحث و گفت و گو با سران جبهه ملی ترتیب داده بود منوط به عدم اطلاع و عدم حضور افرادی چون مقدم مراغه ای می کند.

در اوایل پیروزی انقلاب و پس  از اینکه اسناد لانه جاسوسی منتشر و مقدم مراغه ای رسوا شد روزنامه جمهوری اسلامی اسناد وابستگی وی به ساواک را نیز در چند شماره منتشر کرد .

بررسی این اسناد عمق روابط مراغه ای با ساواک را نشان می دهد و روشن می سازد وی چگونه در کسوت یک مامور نفوذی و در قالب یک هوادار و دوست و حامی وفادار علی امینی نزدیک می شود و با سوء استفاده از گستردگی روابط خود با او کوچکترین حرکات و رفتارها و گفته ها و موضع گیری های علی امینی را به ساواک منتقل می کند . (رک کیهان ، 24اردیبهشت 1377، صفحه 8)

8- کیهان ، 25آذر1358، صفحه 2 ، بنی صدر در حالی از کارکرد مشکل دار و ساختار معیوب حزب در ایران سخن گفته و می گوید که کار حزب اصولا درگیری مسلحانه با نظام سیاسی نیست که وی بعدها و در طول ریاست جمهوری تحت الحمایه سازمان شبیه به حزبی قرار گرفت که کارویژه اصلی آن مبارزه مسلحانه با جمهوری اسلامی و ترور رهبران و مسئولان این نظام بود . منافقین در طول سالهایی که بنی صدر از نزدیک با آنها همکاری و همراهی می کرد هزاران انسان بیگناه را ترور کرده بود و حال با این معیار بنی صدر که کارویژه حزب و سازمان سیاسی درگیری مسلحانه با ساختار نیست چگونه می توان همکاری بعدی وی با سازمان تروریستی منافقین را توجیه و تفسیر کرد ، جز با نفاق در بیان و عمل ؟!

9- اطلاعات ، 24آذر 1358، صفحه 12

10- اطلاعات ، 24آذر1358، صفحه 12

11- اطلاعات ، 24آذر1358، صفحه 10

پژوهشگر : سید روح الله امین آبادی

انتهای متن/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        تازه های کتاب
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول