به گزارش فارس، انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا که در اولین سهشنبه ماه نوامبر برگزار میشود، یکی از پیچیدهترین، پرهزینهترین و نفسگیرترین انتخابات جهان به شمار میآید. جالب اینکه فرآیند پیچیده و طولانی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا یکسال و نیم قبل از حاضر شدن مردم این کشور پای صندوق رای آغاز میشود که در این مدت چهار مرحله از انتخابات با فواصل منظم برگزار میشود.
«کالجها یا هیئتهای انتخاباتی» (electoral college) در حقیقت آخرین مرحله از روند طولانی و طاقت فرسای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا محسوب میشود. انتخاب رئیس جمهور در آمریکا در حقیقت به صورت دو مرحلهای انجام میشود به این معنا که مردم در روز انتخابات از یکسو به طور مستقیم به نامزد ریاست جمهوری و معاون وی رای میدهند و از سوی دیگر، اعضاء هیئتهای انتخاباتی را بر میگزینند.
بر اساس قانون اساسی آمریکا، تعداد اعضاء هیئتهای انتخاباتی هر ایالت معادل مجموع تعداد نمایندگان مجلس و سناتورهای همان ایالت است. هر چه ایالتی پر جمعیتتر باشد، تعداد اعضاء هیئتهای انتخاباتی آن نیز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل نقش ایالتهایی نظیر کالیفرنیا، تگزاس و نیویورک به نسبت ایالتهایی همانند یوتا و مونتانا در انتخاب رئیس جمهور آمریکا به مراتب بیشتر است.
در حال حاضر بیشترین تعداد هیئتهای انتخاباتی به کالیفرنیا با 55 عضو تعلق دارد و پس از آن تگزاس با 38 عضو در مکان بعدی قرار میگیرد. 8 ایالت نیز به همراه واشنگتندیسی تنها دارای 3 عضو هیئت انتخاباتی هستند.
شیوه انتخاب اعضاء کالجهای انتخاباتی
در گذشته شیوه انتخاب اعضاء هیئتهای انتخاباتی به این صورت بود که مجالس قانونگذاری ایالتها پیش از برپایی انتخابات عمومی، افرادی را انتخاب میکردند و آنان نیز برای تعیین رئیس جمهور رهسپار کنگره در واشنگتن میشدند. اما اکنون مردم مستقیما این افراد را در روز انتخابات ریاست جمهوری بر میگزینند. افراد انتخاب شده که نباید هیچ سمت دولتی داشته باشند، در ماه دسامبر، یک ماه بعد از برگزاری انتخابات عمومی، در کنگره گرد هم جمع میشوند و آراء خود را برای انتخاب رئیس جمهور آمریکا به صندوق میاندازند.
انتخابات در آمریکا، از طریق رای غیرمستقیم مردم انجام میگیرد، اما مردم هر ایالت به کاندیداهای موردنظر خود رای میدهند. هر کسی که برنده اکثریت آراء در آن ایالت شود، تعداد آرای انتخاباتی آن ایالت را از آن خود میکند و هر کسی که تا دویست و هفتاد رای انتخاباتی به دست آورد، رئیس جمهور آمریکا قلمداد خواهد شد.
در واقع در آمریکا، اعضاء کالجهای انتخاباتی در هر ایالتی بعد از انتخابات، به پایتختهای ایالتی سفر میکنند و در مجلس ایالتی رأی خود را، به نسبت آرایی که مردم به کاندیداها دادهاند، به صندوقها میریزند.
رأی انتخاباتی مشتق از دو عدد است. عدد اول تعداد نمایندگان مجلس فدرال آمریکا به اضافه دو سناتور است. هر ایالتی فقط دو سناتور دارد. به خاطر اینکه مجلس سنای آمریکا، تنها میتواند 100 عضو داشته باشد. اما تعداد نمایندگان مجلس بر اساس جمعیت، متفاوت خواهد بود.
به عنوان مثال، ایالت ویرجینیا سیزده رأی انتخاباتی دارد که در واقع مجموع یازده نماینده مجلس و دو سناتور این ایالت است. در آمریکا هر ایالتی دو سناتور دارد و بر اساس جمعیت آن ایالت و نظرخواهیهایی که هر دهه انجام میگیرد، تعداد نمایندگان مجلس آن ایالت تنظیم میشود. به عنوان مثال، در بیست سال گذشته، ایالتی مانند کالیفرنیا، دو سناتور داشت اما تعداد رایهای انتخاباتی آن پنجاه و یک رأی بود علت آن نیز وجود چهل و نه نماینده مجلس بود. اما سال جاری، کالیفرنیا پنجاه و پنج رای انتخاباتی دارد.
دلیل به وجود آمدن آرای انتخاباتی این بود که در اوایل به وجود آمدن آمریکا در تلاش بودند به گونهای عمل کنند که این فقط ایالتهای بزرگ نباشند که حرف آخر را در انتخاب ریاست جمهوری میزنند. پیشتر با توجه به جمعیت برخی ایالتها، برخی نامزدها صرفا به آنجا سفر و در آنجا با مردم مشارکت میکردند. همین امر باعث شد، سیاستمداران آمریکایی بکوشند تا این مسئله را از بین ببرند. در همین راستا، روشی را برگزیدند که همه بتوانند نظر خود را ابراز کنند. به همین جهت بود که امروزه ایالتی مانند کلورادو با 9 رای انتخاباتی یکی از ایالات کلیدی در انتخابات به شمار میآید.
به دلیل یک چنین سیستمی، یک نامزد ریاست جمهوری ممکن است بدون اینکه اکثریت آراء مردم آمریکا را به دست آورده باشد، به کاخ سفید راه یابد. مبارزه جرج بوش با ال گور، در انتخابات سال 2000 یکی از این موارد بود.
چنانچه نتیجه انتخابات قطعی باشد، در هفتهها و روزهای پس از انتخابات، رئیس جمهور منتخب، اعضای کابینه خود را تعیین کرده و برنامه کاری کاملتری را طراحی میکند.
در همین حال رئیس جمهوری که دوره زمامداریاش در حال پایان است، از آنجا که نمیتواند در مدت باقیمانده تصمیمات مهمی اخذ کند، وقت خود را صرف جمعآوری متعلقات خود و نیز توجه به میراثی میکند که دوره ریاست جمهوری او به جای خواهد گذاشت.
به موجب قانون اساسی آمریکا مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید 20 ژانویه سال بعد از برگزاری انتخابات برگزار میشود.
انتهای پیام/ه.ص