به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، تراب محمدی ظهر امروز در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: با توجه به تاکید معاون میراث فرهنگی کشور مبنی بر تهیه پرونده ثبت جهانی محوطه تاریخی ربع رشیدی به عنوان یک محوطه کم نظیر، همایشی ملی با محوریت این منطقه برگزار می‌شود.
وی ربع رشیدی را محوطه‌ای گویای رویدادهای تاریخی بی‌نظیر توصیف کرد و افزود: در این نشست تخصصی تلاش می‌شود تا ابعاد و زوایای پنهان این محوطه بیش از پیش مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.
محمدی خاطرنشان کرد: در همایش ملی ربع رشیدی صاحب‌نظران با ارائه مقالات و سخنرانی، داشته‌های ناشناخته این منطقه را بررسی خواهند کرد.
رئیس شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی استان یادآور شد: ربع رشیدی از بی‌نظیرترین مجموعه‌های تاریخی استان آذربایجان‌شرقی است که تمام شاخصه‌های یک سایت طبیعی جهانی را دارد.
محمدی با اشاره به اقدامات مرمتی صورت گرفته در این محوطه تاریخی، اظهار کرد: هم‌اکنون ساماندهی بخش‌های مختلف مجموعه، استحکام بخشی، انتظام‌بخشی و اجرای خواناسازی در کنار دور جدید کاوش‌های باستان‌شناسی در ربع رشیدی در حال انجام است.
وی تصریح کرد: کاوش‌های باستان‌شناسی این مجموعه تاریخی و باشکوه از سال 87 آغاز شده و کارهای مربوط به حفاظت آثار تاریخی حاصل از حفاری‌های ربع رشیدی در حال اجراست.
محمدی با اشاره به قدمت این اثر تاریخی کم‌نظیر یادآور شد: محوطه تاریخی ربع رشیدی به دوره ایلخانی و صفویه تعلق دارد و بخش‌هایی از آن همچنان پابرجاست.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تصریح کرد: ربع رشیدی در واقع شهر بزرگی متشکل از 30 هزار خانه، 24 کاروانسرا و چندین حمام و باغ بوده که از محل درآمد وقف آنها برای خدمات آموزشی و علمی استفاده می‌شده است.
محمدی با اشاره به برگزاری همایش ملی ربع رشیدی خاطرنشان کرد: زمان و مکان دقیق برگزاری این همایش ملی به‌زودی اعلام خواهد شد.
حدود 700 سال پیش در تبریز دانشگاهی به نام رشیدالدین فضل‌الله همدانی ایجاد شد، رشیدالدین وزیر غازان خان از حکمرانان وقت آن دیار بود؛ در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهار طرف آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان به نام ربع رشیدی شهرت یافت. ربع رشیدی شهری کوچک بود شامل کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، حمام، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی، و کارگاه‌های صنعتی. فضل‌الله همدانی برای تامین هزینه‌های این مرکز املاک فراوانی را در نقاط مختلف اعم از ایران قدیم، بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و سوریه وقف این مرکز کرد.
خواجه فضل‌الله همدانی که پیش از حمله مغول در قلعه‌های اسماعیلیه زندگی می‌کرد و پس از آن مدتی به وزارت غازان‌خان رسیده و منشأ خدمات فراوانی در غرب ایران و آذربایجان شد در سال 718 ه.ق، با دسیسه‌های سیاسی کشته شد و ربع رشیدی هم پس از مرگ وی غارت و ویران شد.
هم‌اکنون آثار ناچیزی از آن در تبریز باقی مانده است. وی برای ساماندهی املاک وقفی وقفنامه‌ای را تدوین کرده بود که به وقف‌نامه ربع رشیدی معروف است و هم‌اکنون تنها یک نسخه از آن باقی است که در کتابخانه مرکزی تبریز قرار دارد. این نسخه تا سال 1348 در دست بازماندگان حاجی ذکاءالدوله سراجمیر، ساکن تبریز بود. انجمن آثار ملی در همان سال آن را از خانواده ذکاءالدوله خرید.
وقف‌نامه ربع رشیدی در خردادماه 1386 از سوی سازمان کتابخانه ملی ایران به یونسکو معرفی شد و در نشستی که از 21 تا 25 خرداد در یونسکو برگزار شد، به‌همراه شاهنامه بایسنقری در فهرست میراث مستند این سازمان به ثبت رسید.
در نشست کمیسیون ملی یونسکو، سی و هشت اثر از کشورهای جهان در فهرست آثار مستند یونسکو ثبت شد. تعداد آثاری که از سال 1997 تاکنون در این فهرست به ثبت رسیده است، به 158 اثر افزایش یافته است.
انتهای پیام/و10/ف4004
