به گزارش خبرگزاری فارس از قم «زیر بنای اساسی عقل پس از ایمان به خدای تعالی، اظهار محبت نسبت به مردم و رساندن خیر به نیکوکار و [حتی] بدکار است» این سخن پیامبر رحمت است. پیامبری که رحمة للعالمین است و رسالتش بر مبنای خیر و نیکی به دیگران بنا شده و چه زیبا سخنی است که حتی بدکاران را نیز در دایره رحمت خویش آورده و آنان را از واسطه گری فیض الهی بی نصیب نگذاشته است.
بخشش و کرم به همنوعان، خصلتی نیکوست که در فرهنگ‌ها و جوامع جزو اخلاق حسنه محسوب شده و اقدام کنندگان به آن از بزرگان قوم شناخته می‌شوند اما این احسان و نیکوکاری تنها در خصوص مسائل مالی و دنیوی نبوده و کمک به دیگران در امور معنوی و اخروی نیز حائز اهمیت است، چه بسا بزرگترین احسان پیامبر اعظم(ص) به مردم روزگار خویش و مردمان پس از خود، رسالتی بود که بر دوش داشت و کتاب و سنتی بود که از خود به یادگار گذاشت.
قرآن مجید یکی از مصادیق احسان را انفاق در راه خدا برشمرده و آن را قرض الحسنه به خداوند می‌داند آنجا که می‌فرماید «إِنْ تُقْرِضُوا اللهَ قَرْضاً حَسَناً یُضاعِفْهُ لَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللهُ شَکُورٌ حَلِیمٌ» و خدا را قدردانی بزرگ معرفی می‌کند.
ترس و اندوه در قیامت از جمله مواردی است که شاید بسیاری از انسان‌ها با آن دست به گریبان باشند و راه برون رفت از آن نیز احسان و بخشش به دیگر افراد بشر است چه آنکه در کلام بزرگان، این عمل توشه‌ای برای زمان مرگ و جهان جاوید محسوب می‌شود.
آیات بسیاری در قرآن کریم مسئله انفاق در راه خدا را مورد تاکید قرار داده‌اند که نمونه دیگر آن آیه 29 سوره فاطر است. خداوند با بیانی رسا در این آیه می‌فرماید «کسانی که کتاب الهی را تلاوت کرده و جزو نمازگزارانند از آنچه روزی آنها شده به صورت پنهان و آشکار انفاق می‌کنند، آنها به تجارتی پرسود و بی زیان امید دارند» و از اینجا مشخص می‌شود که یاری رساندن به همنوعان، نوعی تجارت است با مطمئن‌تری کسی که می‌توان با او معامله کرد و خداوند همان کسی است که به وعده خود عمل کرده و پاداش نیکوکاران را ده‌ها برابر بیش از آن در تصور آنها باشد ارزانی خواهد کرد.
پیشوای نخست شیعیان، امیرالمومنین(ع) می‌فرماید «تا فرصت باقی است و در توبه باز است اعمال نیکو انجام دهید» و در جای دیگر راه نجات از تهی دستی را صدقه در راه خدا معرفی می‌کند. شیعیان نیز باید با تأسی به مولای خویش فرصت را از دست نداده و با انفاق در راه خدا، علاوه بر زدودن چهره محرومیت از جامعه، توشه آخرت برگیرند و خود را نیز از گزند حوادث و مشکلات در امان نگه دارند.
نکته ای که در این میان اهمیت بسزایی دارد انفاق از مال حلال است زیرا شرط تحقق انفاق در راه خدا، حلال بودن سرمایه مورد انفاق بوده و تنها در این صورت انسان را به کمال می‌رساند و دیگر سخن اینکه حقیقت بخشش آن است که آدمی از آنچه مورد علاقه اوست انفاق کند و دلیل آن نیز رسیدن صدقات به دست خداوند است بنابراین باید اموالی را که شایسته رسیدن به ذات اقدس الهی است برای این کار در نظر گرفت.
دین مبین اسلام همان طور که برای تمام مراحل زندگی انسان برنامه‌ای جامع و مدون دارد، احسان و نیکوکاری را نیز فراموش نکرده و احکام و توصیه‌هایی را در این زمینه به پیروان خویش عرضه داشته است که از آن جمله، اولویت بندی کسانی است که آدمی در زمان کمک و بخشش باید به آنها توجه داشته باشد و از آن جمله می‌توان به خویشان و بستگان، همسایگان، یتیمان و مساکین اشاره کرد.
در خصوص انفاق و احسان روایات بسیاری از اهل بیت عصمت و طهارت به یادگار مانده و آن بزرگواران همواره به تاکید و تشویق در این خصوص می‌پرداختند آنچنان که حضرت علی(ع) می‌فرماید «بخشش بیش از خویشاوندی محبت می‌آورد» و امام صادق(ع) نیز در همین زمینه سخنی گران‌بها دارد با این مضمون که «بهترین شکل احسان، بخشش بدون انتظار عوض است» و شایسته است که انسان در هنگام انفاق اموال خویش انتظاری جز رضایت پروردگار نداشته و تنها با خدای خود معامله کند و در این صورت است که بخشش الهی نیز نصیب او خواهد شد.
روزهای پایانی سال همراه است با تهیه وسایل و لباس‌های نو اما کسانی در کنار دست ما هستند که این امکان برای آنها محدود یا غیر ممکن بوده و چشم امید به کرم بخشندگانی دارند که واسطه فیض الهی بوده و بدون چشمداشت تشکر یا تملقی، دست یاری به سویشان دراز می‌کنند.
==============
یادداشت: صدرالدین فلاح
==============
انتهای پیام/ی10
