به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز کارخانه فارسیت اهواز تنها واحد صنعتی مصرف‌کننده آزبست در فرآیند تولید و ارائه‌دهنده محصولات آزبستی در خوزستان است. این کارخانه با 500 نفر پرسنل در کیلومتر 9 جاده اهواز ـ خرمشهر و در مجاورت مناطق مسکونی و روستایی قرار دارد که دارای هفت خط تولید در زمینه تولید لوله‌های آب‌رسانی آزبستی، سیمان آزبست، ورق‌های صاف و موج‌دار، لوله‌های بتنی فاضلابی آزبستی و قطعات است.
مشاور مدیرکل محیط زیست خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اهواز درباره توقف استفاده از مواد آزبستی گفت: براساس بند 2 شانزدهمین جلسه شورای عالی حفاظت محیط زیست در تاریخ 2 مردادماه 79 مقرر شد که صنایع و کارخانجات مصرف کننده آزبست و محصولات آزبستی در یک دوره زمانی هفت ساله تا تاریخ 2 مردادماه 86 نسبت به حذف تدریجی تولید و مصرف آزبست اقدام کنند.
سیروس کریمی افزود: در این راستا اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان طی مکاتبه‌ای با فارسیت اهواز این مصوبه را ابلاغ و فرصت زمانی لازم را در اختیار این واحد صنعتی قرار داد تا نسبت به تغییر خط تولید آزبست به غیرآزبستی اقدام کند.
وی با اشاره به فعالیت 12 شرکت و کارخانه مشابه این واحد تولیدی در کشور، توضیح داد: این کارخانجات در مورد چگونگی حذف و جایگزینی آزبست مطالعات و تحقیقاتی انجام و پیشنهاداتی ارائه دادند از جمله جایگزینی مواد پلی‌استر، الیاف آکریلیک، الیاف خارجی، الیاف سلولزی، الیاف پلی پروپیلن و ... مطرح شد.
کریمی تصریح کرد: اما پس از گذشت مهلت و دوره زمانی هفت ساله هیچ‌گونه اقدام موثری از سوی انجمن صنفی تولیدکنندگان الیاف سیمان انجام نشد و تا کنون موفق به جایگزینی مواد مناسب نشدند.
وی ادامه داد: پس از اتمام مهلت قانونی و نبود اقدام موثر، اقدامات قانونی از سوی اداره‌کل حفاظت محیط زیست برای تعطیلی واحد در تاریخ 18 آذرماه 86 صورت گرفت، اما با وجود حکم دادستان مبنی بر تعطیلی کارخانه برای جلوگیری از بیکاری کارگران و تبعات اجتماعی، این کارخانه تعطیل نشد.
کارشناس محیط زیست انسانی اداره‌کل محیط زیست تصریح کرد: در 22 آبان‌ماه امسال با پیشنهاد شورای عالی محیط زیست کمیسیون زیربنایی هیئت دولت ممنوعیت واردات آزبست را مصوب کرد و مقرر شد که به‌کارگیری هر گونه آزبست در فرآیند تولید محصولات کارخانجات و کارخانه‌های تولیدی قطعات خودرو و مصالح ساختمانی ممنوع شود، علاوه بر آن وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف شد مواد جایگزین و توجیه فنی و اقتصادی برای جایگزینی آزبست در انواع
تولیدات را حداکثر تا پایان شهریور 91 انجام دهد.
وی افزود: در بند 5 همین مصوبه تولیدکنندگان لوله‌های فشاری آب و فاضلاب تا پایان شهریور 91 می‌توانند صرفا از آزبست سفید خالص کریزوتایل (فاقد ترمولیت) و با رعایت تمام اصول و موارد ایمنی وزارت بهداشت استفاده کنند.
کریمی تاکید کرد: میزان لوله تولید شده و میزان هدف‌گذاری شده در دوره زمانی مشخص، هم‌چنین میزان موجودی آزبست باید ماهانه مشخص و اعلام شود.
* توقف ممنوع
آزبست ماده معدنی و محتوی عناصر سیلیکات اکسیژن هیدروژن و کاتیون‌های فلزی است که به سه شکل سفید (کریزولیت)، آبی (کروسیدولیت)، و قهوه‌ای (آموزیت) در کارخانجات استفاده می‌شود و نوع آبی آن بیشترین خطر را برای انسان دارد، این ماده به دلیل مقاومت خوب در مقابل کشش، خوردگی، تبادل حرارتی اندک مورد استفاده صنعتگران قرار می‌گیرد.
مشاور مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان اینکه در دنیا 20 سال است که بحث توقف تولید آزبست مطرح شده، افزود: بیشترین آلودگی ناشی از این ماده سمی از طریق آزبست موجود در ترمز و کلاچ وارد هوا می‌شود، در زمانی که خودروها ترمز می‌کنند مقدار زیادی آزبست آزاد و فضای تنفس را آلوده می‌کند.
به گفته وی، توقفگاه‌ها و چراغ قرمزها که محل ترمز کردن خودروهاست آلوده‌ترین مکان‌های انتشار ذرات آزبستی است.
وی در مورد سایر منابع انتشار آزبست گفت: لوله‌های آزبستی بر اثر فرسایش و خوردگی به مرور زمان آزبست تولید می‌کنند، فعالیت‌های معدنی هم‌چون آسیاب‌کردن، خردکردن و منفجرکردن نیز از موارد دیگر است.
کریمی تصریح کرد: ویژگی آزبست این است که روی زمین می‌نشیند و با هر تحرک دوباره به هوا می‌رود و این امر باعث می‌شود هوا همیشه آلوده باشد.
وی حد استاندارد آزبست در هوای محیط را 10 فیبر بر سانتی‌مترمکعب عنوان کرد و افزود: غلظت فیبر آزبست در خروجی کارخانه‌ها نباید از 20 تا 27 میلی‌گرم در مترمکعب بیشتر باشد.
کریمی تاکید کرد: طول قطر ترکیب رشته‌ها و الیاف آزبست نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان ابتلا به بیماری‌های ناشی از تماس با این ماده دارد و بیشترین رشته‌هایی که مستعد ایجاد سرطان هستند بلندتر از 80 میکرومتر و با قطر کمتر از 15 میکرومتر هستند.
وی با بیان اینکه امکانات کافی برای تعیین درصد آزبست از جمله در لنت ترمز و کلاچ نیست، افزود: در صورت تامین فیلترهای استاندارد، با استفاده از شمارش تعداد الیاف در واحد سطح و یا حجم هوای ورودی از طریق میکروسکوپ قابل انجام خواهد بود، تنها استاندارد موجود میزان غلظت آزبست در کارگاه‌ها و محیط های بسته به میزان کمتر از 25 رشته در واحد سطح میلی‌مترمربع اعلام شده که مربوط به مرکز بهداشتی صنعتی است.
این مقام مسئول اظهار داشت: با توجه به مخاطرات آزبست این مسئله در مجامع ملی و بین‌المللی مطرح شده است، از جمله کنوانسیون پیک (PIC) کنوانسیون آیین رضایت قبلی برای مواد شیمیایی و آفت کش‌های خطرناک خاص، در تجارت بین‌المللی روتردام به این مسئله توجه دارد.
* 20 سال نهفتگی
این کارشناس محیط زیست هم‌چنین نسبت به اثرات سوء آزبست بر سلامت هشدار داد و گفت: بیماری‌های ریوی تنفسی، سرطان ریه، خرابی دندان‌ها، بیماری آزبستوزیس، بیماری فیبروز، زگیل‌های پوستی، تغییرات سطح غشای سیستم تنفسی و تغییرات در حفره سینه، ایجاد تومورهای بدخیم در ناحیه غشای نازک قفسه سینه و سایر سرطان‌ها به تایید سازمان بهداشت جهانی از جمله بیماری‌هایی هستند که به علت وجود این ماده سمی ایجاد می‌شود، به همین دلیل سازمان حفاظت محیط زیست به طور جدی نسبت به طرح توقف کارخانجات تولید آزبست در استانها اقدام کرده است.
وی توضیح داد: الیاف بسیار ریز آزبست در بدن تجمع می‌کند، این عامل خارجی باعث تجمع گلبول‌های سفید و ایجاد غده سرطانی می‌شود.
کریمی اظهار داشت: دوره نهفتگی بیماری آزبستوزیس هفت تا 20 سال است و 14 تا 50 درصد از مبتلایان به آزبستوزیس به دلیل سرطان ریه فوت می‌کنند.
* کارگران آزبست
وی در مورد راه‌های کاهش اثرات آزبست به ویژه در محل کار، گفت: ضروری است که تراکم آزبست در محیط کار یا در هوای بیرون از حد مجاز تجاوز نکند؛ عملیاتی چون تخریب و تعمیر مواد آزبستی و دفن آنها باید مطابق ضوابط و مقررات خاص زیست محیطی باشد تا از ایجاد گرد و غبار ناشی از آزبست جلوگیری شود، رطوبت محیط حفظ شود، حمل و نقل آزبست‌ها در کامیون‌های سقف‌دار و پوشش‌دار انجام گیرد و کارکنان باید از دستکش، کفش و لباس مخصوص استفاده کنند.
گزارش از نادره وائلی‌زاده
انتهای پیام/غ10/ط4000
