توجه به قرآن ثمره بیداری اسلامی است

به گزارش خبرگزاری فارس از قم، آیت‌الله جعفر سبحانی در پنجمین همایش اساتید تفسیر قرآن که چهارشنبه شب به میزبانی مدرسه عالی تفسیر قرآن برگزار شد، قرن 14 میلادی را، قرن بیداری اسلامی دانست و اظهار کرد: قرن چهاردهم میلادی همزمان با بیداری اسلامی است و این در حالی است که تفسیر قرآن وارد مرحله جدیدی شده است.
وی با بیان اینکه قبل از قرن 14، اکثر فشارها و تحریک‌ها بر روی مباحث عقلی و فکری بوده است، افزود: پس از دوران  حمله مغول به کشورهای اسلامی تفسیر با افولی شدید روبه‌رو شد که با سخنرانی سید‌جمال‌الدین  اسدآبادی در مورد اهمیت قرآن، توجه به قرآن و تفسیر آن در میان جهان اسلام افزایش یافت.
استاد حوزه در ادامه با اشاره به جاودانگی قرآن برای تمام فصول و قرون، گفت: نیاز به کتابت تفاسیری متناسب با زمان به شدت احساس می‌شود و انسان‌ها باید با توجه به اینکه قرآن درمان تمام دردهای بشری است، برای رفع محجوریت از قرآن تلاش کنند و قرآن را درمانی برای دردهای بشری بدانند.
وی با بیان اینکه تا چند دهه قبل توجه اصول فقهی بر مبنای احادیث بوده است، افزود: در مورد اثبات اصول فقهی بر مبنای قرآن که محکم‌ترین منبع است، تصمیم‌گیری می‌شود و پس از آن به سراغ احادیث و دیگر منابع می‌روند که این خود یک نعمت بزرگ است که خداوند نصیب مسلمانان کرده است.
سبحانی با اشاره به اهمیت برگزاری چنین همایش‌هایی اظهار کرد: این مجلس را نمی‌توان در تاریخ نظیری برای آن یافت چراکه برگزاری این همایش‌ها و نشست‌ها، ثمره بیداری اسلامی و جهش در توجه به قرآن است.
وی با توجه به کاستی‌های موجود در زمینه تفسیر که از سابق به جای مانده است، گفت: کمبودها متوجه گذشتگان نیست و هرکس متناسب با زمان خویش نسبت به وظیفه خود تصمیم‌گیری می‌کند و وظیفه کنونی ما توجه بیشتر به قرآن و تفسیر آن است.
استاد حوزه در ادامه با اشاره به مدرسه عالی تفسیر قرآن کریم، افزود: تربیت کسی که تفسیر بداند آسان است و باید در جهت تربیت مفسر قرآن تلاش شود به این معنا که افراد، تفسیر قرآن را طوطی‌وار حفظ نکنند و خود بتوانند با کسب علم، قرآن را تفسیر کنند.
وی با بیان اینکه برای تربیت مفسر قرآن نیازمند آموزش برخی علوم مقدماتی هستیم، تصریح کرد: در قدم اول آموزش معنی و اعراب کلمات اهمیت دارد اما باید توجه داشت که فرد با دانستن اعراب و معنی کلمات، ممکن است تفسیر دان شود اما مفسر نمی‌شود در حالی که وظیفه‌ ما و مدرسه عالی تفسیر، آموزش تفسیر و تربیت مفسر است.
‌سبحانی اعراب و صرف و نحو را بنیان تفسیر دانست و گفت: فرد مفسر باید قواعد را به خوبی بشناسد و به آن توجه کند چراکه پس و پیش شدن اعراب باعث غلط معنا شدن آیات قرآن است به گونه‌ای که برخی از تفاسیر و ترجمه‌های قرآنی به دلیل عدم توجه به اعراب کلمات، اشتباه و غلط هستند.
وی با مهم توصیف کردن مفردات کلمات عربی، اظهار کرد: مفسر باید مفرد و ریشه کلمات عربی را بداند تا بتواند کلمات را به درستی معنا کند چراکه بسیاری از علمای عرب زبان نیز با ندانستن مفردات کلملات، معانی اشتباه را استنباط کرده و در گمراهی و جهالت قدم برمی‌دارند.
این مفسر عالیقدر، تفسیر قرآن با استفاده از خود قرآن را، صحیح‌ترین روش تفسیری قرآن دانست و افزود: تفسیر آیه به آیه در عین توجه به احادیث، صحیح‌ترین روش تفسیری قرآن است و بسیاری از مشکلات، ابهامات و شبهه‌ها با مراجعه به خود قرآن قابل حل است.
وی با اشاره به اهمیت حفظ و نشر قرآن، خواستار انس بیشتر انسان‌ها با قرآن شد و گفت: علامه طباطبایی با وجود حافظه کم، تمام آیات قرآن را از حفظ قرائت می‌کرد و خوب است که قسمتی از آیات قرآن را حفظ باشیم.
‌سبحانی با بیان اینکه قرآن گلستانی است که گل‌های آن با یکدیگر ارتباط دارند، اظهار کرد: تمام سوره‌های قرآن دارای یک هدف و روح وجودی خاص هستند که بر تمام آیات آن سوره‌ها حاکم است مگر در زمانی که خداوند از قطع پیوستگی آیه با سوره، هدف خاصی را دنبال می‌کرده است.
وی رجوع به احادیث برای تفسیر قرآن را شایسته دانست و گفت: استفاده از احادیث اهل بیت(ع) برای تفسیر قرآن نیازمند برخی ملاحظات است که مهم‌ترین آن این است که باید تشخیص داده شود، حدیث مورد نظر از منظر تفسیر یک آیه یا از منظر بیان مصداق برای آن آیه است.
رئیس موسسه امام صادق(ع)حدیث شناس بودن مفسر را الزامی دانست و افزود: از هر حدیثی نمی‌توان برای تفسیر قرآن استفاده کرد و ارزیابی ارزش احادیث برای تفسیر قرآن باید انجام شود تا فرد مجوز استفاده از یک حدیث را برای تفسیر قرآن دریافت کند.
وی با بیان اینکه بسیاری از احادیث ضعیف، تبدیل به بهانه‌ای در دست دشمنان نظام و اسلام شده است، اظهار کرد: غالب اوقات دشمنان نظام، اسلام و تشیع با استفاده از برخی احادیث نادرست و ضعیف، درصدد لطمه زدن به نظام و اسلام بر می‌خیزند و حدیث جعلی و مشکل‌دار را علم می‌کنند و عقاید و افکار تشیع را براساس آن احادیث ضعیف می‌دانند.
‌سبحانی در ادامه با اشاره به موضوع قرائت‌های مختلف قرآن، گفت: امام خمینی(ره) با دیدن برخی قرآن‌ها که برخی کلمات را با قرائت‌های گوناگون به کتابت در می‌آوردند، می‌گفت مثل اینکه قرآن هم نسخه بدل دارد.
وی تصریح کرد: در تفسیر نباید به قرائت‌های مختلف توجه شود چراکه امام صادق(ع) می‌فرماید تمامی این اختلاف در قرائت‌ها پس از رسول خدا به وجود آمده است و  قرائت صحیح، همان قرائت عاصم نقل شده از امیرالمومنین علی(ع) است.
استاد حوزه در پایان با بیان اینکه برخی از آیات قرآن کریم، در مورد فقه است، گفت: برخی از آیات در زمینه فقه است که فرد پس از فقیه شدن، می‌تواند از آن آیات استفاده کند.
انتهای پیام/ج10