مجتبی عابدپور، پژوهشگر میز تربیت رسمی، اندیشکده فرهنگ و تربیت دانشگاه امام صادق علیه السلام
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در آذر ماه 1390 رونمایی، و به‌عنوان سند بالادستی و مبنای عمل وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت. با توجه به تغییرات سریع جهان و نیاز پاسخگویی به‌موقع و همچنین احتمال خطا در هر کار انسانی، در فصل هشتم بخش سوم این سند اشاره شده است که فرایند ترمیم سند تحول می‌بایست در بازه‌های پنج ساله صورت پذیرد.
شورای عالی آموزش و پرورش قصد دارد مبتنی بر تجربیات کسب شده در این سال‌ها، سند تحول را ترمیم کند.
براین‌اساس، می‌بایست نسخه سوم سند تحول در دسترس می‌بود؛ لیکن پس از 12 سال، به‌تازگی زمزمه‌های ترمیم این سند برای اولین بار به گوش می‌رسد و شورای عالی آموزش و پرورش قصد دارد مبتنی بر تجربیات کسب شده در این سال‌ها، سند تحول را ترمیم کند. اما آنچه در این مجموعه یادداشت به آن پرداخته می‌شود، فرایندهای پرابهام این شورا برای ترمیم نیست (1)، بلکه صحبت از سرچشمه گل‌آلود این سند است.
عبارت دقیق فصل هشتم بخش سوم سند تحول که به لزوم ترمیم اشاره می‌کند، عبارت است از:
«فرآیند ترمیم سندتحول بنیادین نظام آموزش و پرورش رسمی‌عمومی جمهوری اسلامی ایران در افق چشم انداز در بازه‌های زمانی پنج ساله از تاریخ تصویب آن و مطابق با بنیان‌های نظری سند ملی (فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران، فلسفه تعلیم و تربیت رسمی عمومی در جمهوری اسلامی ایران، رهنامه نظام تعلیم و تربیت رسمی‌عمومی در جمهوری اسلامی ایران) پس از تصویب شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب نهایی شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید.»
فرآیند ترمیم در بازه‌های زمانی پنج ساله مطابق با بنیان‌های نظری به تصویب خواهد رسید.
آنچه در این بند مفروض انگاشته شده، تغییرناپذیری بنیان‌های نظری سند، یا به‌عبارت دیگر، مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (به اختصار مبانی نظری ) است.
آنچه در این بند مفروض انگاشته شده، تغییرناپذیری بنیان‌های نظری سند است.
در واقع این‌گونه به نظر می‌رسد که بنیان‌های نظری یک‌بار برای همیشه و به‌شکلی اصولی و صحیح نوشته شده است و زین‌پس سند تحول است که هر پنج سال یک‌بار می‌بایست بر اساس آن، ترمیم شود؛ گو آنکه مبانی نظری بی‌نیاز از ترمیم است!
به نظر می‌رسد که بنیان‌های نظری یک‌بار برای همیشه نوشته شده است.
شواهد نشان می‌دهد، مبانی نظری که دارای سه بخش اصلیِ فلسفه تربیت، فلسفه تربیت رسمی‌عمومی و رهنامه است، خود دچار ناسازواری و اعوجاج درونی و بیرونی است و چه‌بسا یکی از دلایل ناکامی سند تحول بنیادین در این 12 سال مربوط به مبانی نظری و نه خود سند تحول باشد.
مبانی نظری خود دچار ناسازواری و اعوجاج درونی و بیرونی است و چه‌بسا یکی از دلایل ناکامی سند است.
ان شاءالله، در یادداشت‌های آتی به بررسی اجمالی هر یک از بخش‌های مبانی نظری در راستای اثبات این مدعا، پرداخته خواهد شد.
پی‌نوشت:
(1) إن شاءالله شرح ماوقع این فرایند، در مجموعه یادداشت‌های دیگری بررسی خواهد شد.
نقل از: کانال اندیشکده فرهنگ و تربیت اسلامی @farhang_tarbiat
انتهای پیام/
از شما صاحبنظر گرامی در حوزه تعلیم و تربیت هم دعوت می کنیم، از نویسندگان، ممیزان و اعضای هیئت تحریریه پنجره تربیت باشید. برای ارسال مطالب و عضویت در هیئت تحریریه، از طریق ایمیل FarsPanjarehTarbiat@gmail.com مکاتبه فرمائید.
