به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، «مقدونیه» کشوری کوچک در جنوب شرقی اروپاست که پیش از این به ندرت خبری درباره آن در رسانهها به چشم میخورد، اما این روزها با طرح مسئله همهپرسی تغییر نام این کشور، مقدونیه به تیتر بسیاری از رسانهها تبدیل شده است.
داستان از آنجا شروع میشود که اتحادیه اروپا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، تغییر نام این جمهوری کوچک که از یوگوسلاوی سابق جدا شده را زمینهساز پذیرش عضویت آن دانستهاند. البته موضوع تغییر نام این جمهوری به دهه ۱۹۹۰ میلادی بر میگیرد. یعنی پس از اینکه اسکوپیه در سال ۱۹۹۱ میلادی اعلام استقلال کرد. از همان زمان یونان با اشاره به اینکه نام این کشور با بخشی از مقدونیه قدیم یکی است، به اسم کشور مقدونیه اعتراض کرد. این موضوع تا سال گذشته هم چندان رسانهای نشده بود، اما پس از اینکه آتن و اسکوپیه توافق در زمینه تغییر نام مقدونیه به «جمهوری مقدونیه شمالی» را امضا کردند، مورد توجه قرار گرفت چرا که این اقدام مخالفتهایی را هم در داخل یونان و هم در مقدونیه به دنبال داشت. مخالفان یونانی معتقدند که «الکسیس سیپراس» نخستوزیر یونان در این توافق، امتیازات فراوانی به مقدونیه داده است. گروههای مخالف دولت مقدونیه و طرفهایی که در این کشور گرایشهای ناسیونالیستی دارند هم به تغییر نام کشورشان معترضند. به همین منظور چندین تظاهرات اعتراضی در یونان و مقدونیه برگزار شده است.
کار در یونان به حدی بالا گرفت که پارلمان این کشور با درخواست حزب اصلی مخالف «دموکراسی نوین» سیپراس را استیضاح کرد، اما این استیضاح با آرای ۱۵۳ در برابر ۱۲۷ رد شد.
در نهایت «نیکوس کوتزیاس» و «نیکولا دیمیتروف» وزرای خارجه یونان و مقدونیه ۲۷ خرداد (۱۷ ژوئن) در جزیره «پرسپا» در مرز دو کشور توافق تغییر نام مقدونیه را با حضور سیپراس و «زوران زائف» نخستوزیران دو کشور امضا کردند. در این مراسم «ماتئو نیمتس» فرستاده سازمان ملل و شماری از مقامات اروپایی شرکت داشتند.
انتقادها در دو کشور ادامه داشت تا اینکه روز ۳۰ سپتامبر (۸ مهرماه) در مقدونیه همهپرسی برای جلب آرای عمومی به منظور تغییر نام برگزار شد در این همهپرسی اکثریت شرکتکنندگان به تغییر نام مقدونیه رای دادند اما از آنجایی که شمار افراد شرکتکننده به دلیل تحریم انتخابات به حدنصاب نرسید، عملا همهپرسی شکست خورد. مخالفت با تغییر نام مقدونیه فقط در میان مردم و یا لایههای سیاسی مخالف محدود نشد، بلکه «جورج ایوانف» رئیس جمهور مقدونیه هم تغییر نام این کشور را به «خودکشی سیاسی» تعبیر کرد.
اما زائف همچنان بر لزوم تغییر نام کشور تاکید داشت. وی در کنفرانس خبری پس از شمارش آرا در انتخابات گفت: «این مشارکت جدی و سنگ بنایی برای آینده مقدونیه است. بیش از ۶۵۰ هزار شهروند در همهپرسی امروز رای دادند و بیش از ۹۰ درصد هم در حمایت از تغییر نام رای دادند و معتقدند که مقدونیه باید توافق با یونان را بپذیرد و عضو اتحادیه اروپا و ناتو شود.»
وی همچنین گفت که در هفتههای آتی تلاش میکند تا دو سوم اکثریت آرا را در پارلمان برای حمایت از این طرح جلب کند.در غیر این صورت باید در مقدونیه انتخابات زودهنگام پارلمانی برگزار شود.
نگاههای خارجی به یک همهپرسی
اتحادیه اروپا از هر دو طرف خواسته است که به نتیجه همه پرسی روز یکشنبه احترام بگذارند. «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا و «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان از جمله مقاماتی هستند که در سفر به اسکوپیه حمایت خود را از این همهپرسی اعلام کردهاند. «سرگئی بازنیکین» سفیر روسیه در مقدونیه معتقد است که مردم این کشور به تصمیمی که از خارج به آنها دیکته شد، اعتراض کردند.
وی در این مورد به خبرگزاری «اسپوتنیک» گفت: «واضح است که اکثریت قریب به اتفاق رایدهندگان که حدود دو سوم از شهروندان را شامل میشود معتقدند که توافق "پرسپا" میان یونان و مقدونیه بهترین وسیله برای حل اختلاف نام میان یونان و جمهوری مقدونیه نیست.»
از این پس چه خواهد شد؟
با همه مخالفتها و ادامه پافشاری زائف بر تغییر نام و ارجاع این مسئله به پارلمان، حال این پرسش پیش می آید که اگر پارلمان مقدونیه به این توافق رای منفی بدهد چه رخ خواهد داد. نخستوزیر این کشور گفته است که در این صورت وی فراخوان برگزاری انتخابات زودهنگام خواهد داد. البته همچنان مشخص نیست که دولت جدیدی که روی کار میآید آیا از توافق به دست آمده با یونان حمایت کند یا خیر.
و آنهم رای مثبت پارلمان مقدونیه به تغییر نام است. در چنین شرایطی پارلمان یونان هم باید به این توافق رای مثبت بدهد که البته مخالفتها در یونان هم همچنان به قوت خود باقی است. «پانوس کامنوس» رئیس حزب استقلال ملی یونان که در دولت ائتلافی با سیپراس حضور دارد تهدید کرده است که اگر پارلمان به تغییر نام رای بدهد، از دولت خارج خواهد شد. در شرایطی که پارلمان به توافق رای ندهد، تاکیدی خواهد بود بر اینکه دولت یونان نتوانسته است بر اختلاف ۲۷ ساله میان آتن و اسکوپیه با توافق ماه ژوئن پایان دهد.
سکه روی دیگری هم دارد و آنهم وضعیتی است که بر طبق آن پارلمانهای هر دو کشور به توافق رای مثبت دهند. در این صورت مذاکره برای عضویت مقدونیه در اتحادیه اروپا همانطور که برنامهریزی شده از سال آینده آغاز خواهد شد. ناظران معتقدند که تلاش در جهت عضویت مقدونیه در اتحادیه اروپا علاوه بر اینکه به حل مسایلی مانند از بین بردن تنش قومی با اقلیت آلبانیاییتبارها در مقدونیه کمک میکند، به نزدیک شدن این کشور با غرب کمک میکند.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هم از پیوستن مقدونیه به این سازمان استقبال کرده است. «ینس استولتنبرگ» دبیر کل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو در این مورد پیامی در شبکه اجتماعی توئیتر منتشر کرد و با تاریخی خواندن چنین فرصتی نوشت: «در ناتو (بر روی مقدونیه) باز است.»
انتهایپیام/ق