به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، امروزه صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین پدیده اجتماعی و تاثیرگذار بر دیپلماسی عمومی و مهم‌ترین استراتژی برخی از کشورها تعریف شده است و این در حالی است که کشور ایران با داشتن جاذبه‌های گردشگری فراوان در این حوزه از جایگاه بسیار پایین برخوردار بوده و هر ساله سهم اندکی از درآمدهای این صنعت را به خود اختصاص می‌دهد.
به منظور اطلاع در مورد چالش‌ها، مشکلات و راهکارهای توسعه صنعت گردشگری با غلام‌حیدر ابراهیم بای‌سلامی مدیرعامل انجمن علمی گردشگری ایران گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
فارس: آقای بای‌سلامی برای آغاز این گفتوگو توضیح مختصری در خصوص انجمن بفرمایید.
انجمن علمی گردشگری ایران متشکل از اساتید و دانشجویان مرتبط با رشته گردشگری است که در این بخش فعالیت دارند و در حال حاضر بیش از 700 نفر از سراسر کشور شامل فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها، کارشناسان ارشد به عنوان اعضای پیوسته و دانشجویان کارشناسی ارشد و دانشجویان گردشگری به عنوان اعضای وابسته در این انجمن عضویت دارند.
فارس: کارکردهای گردشگری چیست و این مهم چگونه می‌تواند به کشور کمک کند؟
کارکردهای گردشگری مشخص است معرفی فرهنگ و تمدن یک کشور از طریق توسعه گردشگری امکان‌پذیر است به گونه‌ای که بسیاری از آداب و سنن، تاریخ، تمدن و فرهنگ یک کشور از طریق همین صنعت جهانی معرفی می‌شود.
گردشگری موجب هویت فرهنگی هر کشوری می‌شود، چراکه توسعه این صنعت فرهنگ و آداب کشور و یا استان را به سایر کشورها و استانها می‌شناساند.
صنعت گردشگری بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از جمله مبادلات خارجی، درآمدها، اشتغال، قیمت‌ها، توزیع درآمدها، مهاجرت، تقسیم کار، آداب و رسوم و هنرها نیز تاثیر می‌گذارد.
از نظر اقتصادی گردشگری یکی از صنعت‌های درآمدزا و اشتغال‌زا بوده و اگر بخواهیم در راستای فقرزدایی در هر منطقه‌ای گام اساسی برداریم بدون شک توسعه گردشگری با توجه به بسترهای موجود در آن می‌تواند بهترین نتیجه را داشته باشد.
گردشگری جزو معدود رشته‌هایی است که هم برای فقرا و هم برای اغنیا درآمدزا بوده و می‌تواند شکوفایی و پیشرفت را برای جامعه به دنبال داشته باشد.
فارس: ایران در بحث گردشگری در دنیا چه جایگاهی دارد؟
متاسفانه ایران جایگاه خاصی در بحث گردشگری ندارد به گونه‌ای که در زمینه گردشگری نسبت به سایر کشورها از جایگاه ضعیفی برخوردار است.
با وجود ضعف در این حوزه متاسفانه برنامه خاصی نیز در حوزه توسعه و تقویت گردشگری در کشور نداریم. دولت‌ها در ایران ماقبل برنامه‌ریزی هستند، یعنی زمینه گردشگری در آن حدی که گردشگری را درک و برای آن وقت بگذارند و سیاستگذاری کنند ندارند و معمولا دولتمردان در این حوزه اصلا اطلاعات کافی و جامعی ندارند.
فارس: سهم ایران از صنعت گردشگری در دنیا به چه میزانی است؟
این صنعت علیرغم اینکه در مورد اهمیت و جایگاه آن بسیار صحبت می‌شود متاسفانه در ایران ناشناخته است و در کل باید گفت: در نگاه ظاهری راه انداختن تجارت و فروش کالایی به نام گردشگری ساده اما در باطن کار آسانی نبوده و تحقق آن نیازمند زیرساخت‌های زیادی است.
میزان درآمد صنعت گردشگری در سال 2012 بیش از یک‌هزار میلیارد دلار بود، که سهم کشور ایران با وجود ظرفیت‌ها و بسترهای گردشگری تنها چند دهم درصد از این میزان بوده است.
فارس: آیا دولت می‌تواند در توسعه صنعت گردشگری مثمرثمر باشد؟
بله. نقش دولت و بها دادن دولت به این صنعت یکی از مهم‌ترین مولفه‌های توسعه صنعت گردشگری در هر کشوری بوده، ولی با همه این مسائل در اولویت دولت‌های ما در ایران گردشگری جایگاه بالایی ندارد.
فارس: علت نادیده گرفتن و یا پایین بودن جایگاه گردشگری در دولت‌ها چیست؟
با توجه به اینکه ما کشوری نفت‌خیز و معمولا متکی به درآمدهای نفتی هستیم صنعت گردشگری و سایر مباحثی که در کشورهای دیگر به آن پرداخته می‌شود و مردم از قبل آنها سود می‌برند در ایران مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
ما برای دیدگاه درآمدزایی، عدالت‌گستری و پایداری نیاز زیادی به گسترش صنعت گردشگری داریم، چراکه تحقق این مهم موجب می‌شود هم از نظر معرفت اجتماعی و هویت فرهنگی گسترش پیدا کرده و از نظر اقتصادی نیز بتوانیم از صنعت خوب و ارزآور جهان بهره‌مند شویم.
فارس: آیا این موضوع به این معنی است که هیچکدام از دولت‌ها در این زمینه ورود پیدا نکرده‌اند؟
نه. نمی‌توانیم بگویم که دولت‌ها اصلا در این حوزه ورود پیدا نکرده‌اند. ولی بدون شک می‌توان ادعا کرد که هیچکدام از دولت‌ها در ایران اسلامی بحث صنعت گردشگری را در اولویت قرار نداده و این مهم با وجود اهمیتی که دارد جزو دستور کار آنها نبوده است.
چراکه هر دولتی براساس اولویت‌بندی برنامه‌ها حرکت می‌کند و اگر دولت‌ها به بحث گردشگری اهمیت می‌داند حداقل از مدیران متخصص و آشنا به فن در این جایگاه در بدنه گردشگری استفاده می‌کردند.
از اول پیروزی انقلاب تاکنون معمولا به عنوان یک پست سیاسی از گردشگری استفاده شد و همین امر ضربه‌های مهلکی به صنعت گردشگری وارد کرده است.
فارس: راهکار رفع این مشکل و تقویت حوزه گردشگری را در چه می‌بینید؟
راه تقویت این صنعت در کشور این است که باید درک کنیم گردشگری یک حوزه دانش‌محور و تخصص‌محور است و هر کس که به دلایل مختلف از جایی بیکار می‌شود، نباید به عنوان مدیر گردشگری گذاشته شود.
در کشور باید گردشگری را به متخصصین فن واگذار کرد و باور کنیم که چون مبتنی بر علوم انسانی و مبتنی بر زیرساخت‌ها و به عنوان دیپلماسی فرهنگی هر کشوری است کار بسیار پراهمیتی است.
استفاده از نظرات و راهکارهای دانشمندان و متخصصین امر در زمینه سیاستگذاری‌ها و اولویت‌بندی‌های و همچنین بیان اهمیت صنعت گردشگری از زبان بزرگان کشور نقش مهمی در تقویت این صنعت در ایران خواهد داشت.
هماهنگ بودن دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط و متولی حوزه گردشگری و حرکت براساس سیاست‌های تعریف شده و اولویت‌بندی کردن کارها از مثال مهمی است که می‌تواند بستر توسعه صنعت گردشگری را در کشور فراهم کند.
لازمه توسعه این صنعت در کشور را در چه می‌بیند؟
مهم‌ترین نیاز برای توسعه و جذب گردشگران توجه به زیرساخت‌هاست، باید در کشور زمینه را به گونه‌ای فراهم سازیم که بتوانیم برای سرمایه‌داران و گردشگر در بحث زیرساخت‌ها شامل، هتل‌ها، خطوط هوایی، رستوران‌ها، تجهیز و غنی کردن جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و اجتماعی مشوق ایجاد کنیم.
فارس: وضعیت و جایگاه گردشگری در کردستان با توجه به جاذبه‌های گردشگری در این استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
البته نباید از این نکته غافل شویم که بسیاری از ظرفیت‌های گردشگری موجود در استان کردستان جاذبه نبوده بلکه منابعی است که باید روی آنها سرمایه‌گذاری شود.
باید با برنامه‌ریزی‌های درست و کارشناسانه این منابع را به ظرفیت‌هایی برای توسعه گردشگری تبدیل کرد، چراکه استفاده از این منابع در وضعیت کنونی موجب از بین رفتن آنها در مدت زمان کوتاهی می‌شود.
معتقدم از ظرفیت‌های استان به خوبی استفاده نشده است و بهره‌گیری بهینه از این ظرفیت‌ها نیازمند داشتن سند کامل از نهادها و سازمان‌های است که به صورت مستقیم با گردشگری مرتبط بوده و به گردشگران خدمت می‌کنند.
وجود زیرساخت‌های مناسب به ویژه فرودگاه بین‌المللی به منظور جذب نخبگان و سرمایه‌گذاران به سمت استان از مهم‌ترین نیازهای توسعه گردشگری در استان است.
فارس: در بحث جذب سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه گردشگری در کشور آیا محدودیت خاصی داریم؟
علی‌الظاهر طبق قانون سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه گردشگری هم مثل حوزه صنعت و معدن می‌توانند ورود پیدا کنند.
اما در عمل به دلیل محدودیت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی چنین امری در ایران اتفاق نیفتاده و تجربه موفقی در این زمینه نداریم در غیر این صورت کیش می‌توانست قطب بزرگی در مقابل امارات باشد.
چرا که در کیش، قشم و شمال ایران جاذبه‌های گردشگری زیادی داریم که می‌تواند مردم را از سراسر دنیا به سمت خود جذب کند.
---------------------------
گفتوگو از شیرین مرادی
---------------------------
انتهای پیام/79002/ر40/ف4004
