به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، تعزیه و شبیه‌سازی وقایع کربلا جزو آئین‌های قدیمی ایرانیان و سنت‌های حسنه‌ای بوده که نقش بسزایی در آشنایی و ارتباط مردم با قهرمانان کربلا و وقایع آن داشته است.
تعزیه توسط دوست‌داران اهل‌بیت (ع) و عشق به حسین بن علی (ع)، خاک به خاک و سینه به سینه ادامه یافته و در گذرگاه تاریخ و در بدترین شرایط با وجود سردمداران زر و زور رنگ نباخته است.
سید مجید تقوی از پیشکسوتان بانی برگزاری تعزیه در روستای حصار خروان است.
این روستا در نزدیکی قزوین با بیش از پنج هزار نفر جمعیت قرار دارد.
خودش می‌گوید بانی بودن در برگزاری تعزیه در خانواده ما به صورت موروثی بوده و از زمان پدربزرگم سید حبیب‌الله تقوی سال 1320 که ساکن روستای حصار خروان بوده، آغاز شده است.
سید مجید تقوی گرچه تعزیه‌خوان نیست ولی یکی از پیشکسوتان بانی برگزاری تعزیه در قزوین است که تاکنون 23 بار بانی برگزاری این نمایش آیینی در روستای خوش آب و هوای حصار خروان شده است.
در گفتوگو با این پیشکسوت بانی برگزاری تعزیه که از اعماق وجودش به امام حسین (ع) عشق می‌ورزد و این را در هنگام مصاحبه که با ذکر نام سید شهدا (ع) اشک در چشمانش حلقه می‌بست و بغض گلویش را می‌فشرد، فهمیدم.
با سید مجید تقوی پیشکسوت بانی برگزاری تعزیه، با هدف ترویج و اشاعه فرهنگ تعزیه‌خوانی، کمک کردن خیران برای برگزاری این آیین نمایشی و چگونگی اجرای آن در روستای حصار خروان به گفتوگو نشستیم که حاصل آن از نظرتان می‌گذرد.
از خودتان بگویید؟
بنده سید مجید تقوی فرزند سید صمد سال 1334 در روستای حصارخروان قزوین به دنیا آمدم، 58 سال سن دارم و با ازدواج در سن 25 سالگی اکنون دارای پنج فرزند هستم و تحصیلات خود را تا مدرک دیپلم ادامه دادم.
از چه زمانی بانی برگزاری تعزیه شدید؟
بعد از پدربزرگم، پدرم بانی برگزاری تعزیه در روستای حصار خروان شد و بعد از ایشان بنده سال 1370 به بعد مسئولیت این مهم با وصیت پدرم در وصیتنامه مبنی بر اینکه راه ایشان را ادامه بدهم، را بر عهده گرفتم.
هر ساله یک بار در دهه اول محرم بانی برگزاری این آیین نمایشی در این روستا که بیش از پنج هزار جمعیت دارد، هستم.
با چه هدفی و عشقی راه پدر را ادامه دادید؟
در پاسخ به این سئوال کمی احساسی می‌شوم و نمی‌توانم مطلبم را به درستی بیان کنم ولی فقط می‌توانم بگویم تحقق این مهم ریشه در اعتقادات بنده نسبت به اهل‌بیت (ع) دارد، کسی که از زندگی خود مایه می‌گذارد تا به عشق امام حسین (ع) تعزیه برگزار کند.
هدف شما از برگزاری تعزیه چیست؟
به فرموده امام خمینی (ره) این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته و ما هرچه داریم از محرم و صفر است به همین دلیل در این ماه‌ها مراسم مختلف مداحی، سخنرانی و تعزیه‌خوانی برگزار می‌شود تا دین اسلام بیشتر در بین مردم ترویج یابد.
در این راستا هر فردی با بانی شدن در برگزاری تعزیه گوشه‌ای از صحنه‌های کربلا را برای مردم زنده می‌کند، تا شیعیان هرگز از یادشان نرود که برای برپایی دین اسلام چه زحمت‌هایی توسط اهل‌بیت (ع) کشیده شده است.
بنده نیز با بانی شدن در برگزاری تعزیه قصد دارم که قدم کوچکی در تحقق این هدف بردارم که امیدوارم مورد رضایت خداوند متعال باشد.
هزینه برگزاری تعزیه چگونه تامین می‌شود؟
هزینه برگزاری تعزیه به عهده خودم است البته در این مراسم نذورات مردمی هم جمع‌آوری می‌شود که آن‌ها نیز در برپایی این تعزیه صرف می‌شود.
شغل اصلی شما چیست؟
شغل بنده کشاورزی است و در دهه نخست محرم شغلم را رها می‌کنم و در این دهه فکرم متوجه برگزاری این مراسم است تا به خوبی برگزار شود.
منبع درآمد شما از کجا تامین می‌شود و از درآمد شغلتان راضی هستید؟
منبع درآمدم فقط از کشاورزی تامین می‌شود؛ از درآمدم راضی هستم و خدا را شکر می‌کنم.
دوست داشتید تعزیه‌خوان شوید؟
برای تعزیه‌خوان شدن فاکتورهایی مانند علاقه و صدا لازم است که بنده این مولفه‌ها را در خودم نمی‌بینم به همین دلیل تعزیه‌خوان نشدم و بیشتر دوست دارم بانی برگزاری مراسم تعزیه باشم.
همه تعزیه‌خوانان اهل روستای حصار خروان هستند؟
خیر. ما برای برگزاری تعزیه‌خوانی علاوه بر تعزیه‌خوانان اهل این روستا از سایر شهرها نیز مانند اصفهان و تهران دعوت می‌کنیم تا در دهه نخست محرم این آیین نمایشی را اجرا کنند تقریباً 50 درصد از تعزیه‌خوانان غیربومی هستند.
استقبال مردم حصار خروان از تعزیه چطور است؟
استقبال بسیار خوب است و می‌توان این استقبال را با مشاهده عکس‌ها و فیلم‌های تهیه شده به خوبی مشاهده کرد.
برگزاری تعزیه در حصار خروان به مدت پنج ساعت است که مردم به ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا از 2 ساعت قبل برای گرفتن مکان در تعزیه می‌آیند تا این مراسم را مشاهده کنند که این مهم بیانگر علاقه بیش از حد مردم این روستا به تعزیه‌خوانی است.
برخی افراد از شهرهای دور برای تماشای تعزیه‌خوانی به‌ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا به روستای حصار خروان می‌آیند تا در این مراسم حضور یابند.
به نظر شما طرفداران امروز تعزیه نسبت به گذشته چه تغییری کرده‌اند؟
به نظر بنده طرفداران و استقبال از تعزیه‌خوانی امروز نسبت به گذشته به تناسب افزایش جمعیت ارتقا یافته است و این مطلب را نیز می‌توان با استناد به عکس‌های گرفته شده به روشنی احساس کرد و فهمید.
چند نفر در تعزیه حصار خروان نقش بازی می‌کنند؟
افرادی که نقش‌های اصلی در تعزیه‌خوانی را اجرا می‌کنند کاملاً مشخص است ولی برخی افراد چند نقش را به صورت کوتاه اجرا می‌کنند که در مجموع بین 10 تا 12 نفر با پذیرفتن نقش‌ها این مراسم را برگزار می‌کنند.
نقش اول تعزیه متعلق به چه کسی است؟
نقش اول تعزیه‌خوانی حصار خروان به عهده حاج حسن نرگس‌خوانی است.
مردم حصارخروان بیشتر طرفدار کدام نقش هستند؟
همه نقش‌ها را دوست دارند.
در دهه نخست محرم چه تعزیه‌هایی برگزار می‌کنید؟
هر ساله موضوع تعزیه از روز اول تا سوم برگزاری متغیر است و در این ایام تعزیه امام علی (ع)، شاه‌چراغ، امام رضا (ع) و فاطمه زهرا (س) برگزار می‌شود.
ولی از روز چهارم دهه نخست محرم برگزاری موضوع تعزیه ثابت است و ما در روز چهارم تعزیه مسلم بن عقیل (ع)، روز پنجم تعزیه دو طفلان مسلم، روز ششم تعزیه حر، روز هفتم تعزیه حضرت قاسم (ع)، روز نهم تعزیه حضرت ابوالفضل (ع) و دهم امام حسین (ع) را برگزار می‌کنیم.
تعزیه‌خوانان مبلغی هم برای اجرا دریافت می‌کنند؟
بله. بستگی به توافق بین ما و تعزیه‌خوانان دارد.
مراسم تعزیه چه ساعتی برپا می‌شود؟ تعزیه عاشورا چطور؟
مراسم تعزیه از 2 بعد از ظهر آغاز و پنج یا نزدیک به ساعت 6 به اتمام می‌رسد و تعزیه عاشورا از صبح تا ساعت 2 به مدت پنج ساعت برپا می‌شود.
بعد از پایان تعزیه، تعزیه‌خوانان برای خواندن نماز می‌روند و سپس بساط شام را برای آنان و میهمانان پهن می‌کنیم.
از ساعت 9 تا 11 شب در مسجد صاحب‌الزمان (عج) مراسم نوحه‌خوانی و سخنرانی برگزار می‌شود ولی سه شب آخر مانده به عاشورا هیئت زنجیرزنی جوادالائمه (ع) ساعت 8:30 از تکیه به سمت مسجد سینه‌زنی می‌کنند.
این مراسم زنجیرزنی به درخواست جوانان روستای حصار خروان در مناسبت‌های مختلف عزاداری مانند اربعین و 28 صفر نیز انجام می‌شود.
لباس تعزیه‌خوانان را چطور تهیه می‌کنید؟
تعزیه‌خوانان لباس را خودشان می‌آورند البته ما در گذشته داشتیم ولی به مرور زمان از بین رفت.
در برگزاری تعزیه چند نفر با شما همکاری می‌کنند؟
بیش از 50 نفر از کوچک و بزرگ اعضای خانواده خودم و خانواده 9 نفر از خواهران و برادرانم برای برگزاری تعزیه‌خوانی در دهه نخست محرم با یکدیگر بسیج می‌شویم و هر فردی گوشه‌ای از برپایی این آیین نمایشی را به عهده گرفته است تا این مراسم را برگزار کند هر چند که بانی برگزاری تعزیه کاره‌ای نیست و صاحب اصلی خودش برنامه‌ها را درست می‌کند.
به نظر شما چه مولفه‌‌ای باید در انسان باشد تا در این مسیر گام برداریم؟
به نظر بنده هر کسی با داشتن توفیق الهی و عشق به امام حسین (ع) می‌تواند در برپایی مراسم عزاداری مانند تعزیه قدم بردارد و مردم را با مصیبت، بصیرت، افکار و بینش این امام بزرگوار آشنا کند.
فرزندان شما هم وارد تعزیه‌خوانی شده‌اند؟
خیر، فرزندانم هیچ‌کدام تعزیه‌خوان نیستند ولی هر ساله در برپایی این مراسم به بنده کمک می‌کنند تا این مراسم به نحو مطلوبی برگزار شود.
رمز ماندگاری تعزیه را در چه می‌دانید؟
برگزاری مراسم مختلف عزاداری امام حسین (ع) از جمله تعزیه‌خوانی خودجوش و مردمی است و نیاز به تبلیغات ندارد و این مراسم از زمانی که این واقعه در سرزمین کربلا رخ داده تا به امروز برپا است و رمز ماندگاری آن را می‌توان در 2 بیت خلاصه کرد و آن این است که:
تا خداوندی خدا پابرجاست / پرچم شاه کربلا برپاست
تا زنده‌ایم بهر حسین گریه می‌کنیم / این درس را از حضرت زهرا (ع) گرفته‌ایم
همین و بس... .
بر زبان آوردن نام امام حسین (ع) چه حسی به شما می‌دهد؟
در حالی که اشک بر چشمانش حلقه بست و بغض گلویش را می‌فشرد، گفت نمی‌توانم حسم را بیان کنم. همین.
چند بار کربلا رفتید؟ بزرگترین آرزوی شما چیست؟
یک بار کربلا رفتم. دوست دارم برگزاری تعزیه‌خوانی هر ساله نسبت به سال گذشته باشکوه‌تر برگزار شود و بعد از من نیز فرزندانم برپایی آن را ادامه دهند.
تصاویر تعزیه در حصار خروان را اینجا ببینید.
============
گزارش از زهرا محبی
============
انتهای پیام/77009/م40/پو3002
