فرخ جنگلی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رشت با اشاره به نهضت جنگل اظهار کرد: بنده در آن زمان کودک بودم و از «حسن‌خان کیش‌دره‌ای» یار باوفای میرزا کوچک چیزهایی را شنیده‌ام.
وی با بیان اینکه بسیاری از کسانی که در نهضت جنگل حضور داشتند امروز از دنیا رفته‌اند، تصریح کرد: میرزا کوچک زمانی که از تهران به رشت می‌آید و جنگ‌های چریکی انجام می‌دهد با شخصی به نام حسن‌خان کیش‌دره‌ای در منطقه تالش آشنا می‌شود و مرحوم کیش‌دره‌ای کمک‌های زیادی به میرزا کوچک کرد.
برادرزاده میرزا کوچک‌خان جنگ‌های چریکی میرزا کوچک را در شفت، ماسال، جنگل‌های تالش و ماسوله عنوان کرد و متذکر شد: «حسن‌خان کیش‌دره‌ای» بعدها یار باوفای میرزا کوچک شد.
وی یادآور شد: «حسن‌خان» دارای سوارکاران زیادی بود و قبل از میرزا جانفشانی‌های زیادی داشت و مانند میرزا یک وطن‌پرست بود.
به گزارش فارس، میرزا یونس معروف به میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ در سال 1259 شمسی در رشت به دنیا آمد و سال‌های نخست عمر را به آموختن مقدمات علوم دینی سپری کرد.
میرزا در سال 1286 در گیلان به صفوف آزادی‌خواهان پیوست و برای سرکوب محمدعلی شاه روانه تهران شد.
همزمان با اوج‌گیری نهضت مشروطه شماری از آزادی‌خواهان رشت کانونی به نام «مجلس اتحاد» تشکیل دادند که میرزا کوچک‌خان نیز که در آن دوران یک طلبه بود به آنها پیوست.
نهضت میرزا کوچک به تدریج گسترش یافت و بخش وسیعی از شمال کشور زیر نفوذ آن درآمد و به نهضت جنگل و حزب جنگل مشهور شد.
نهضت جنگل فعالیت‌های نظامی مختلفی را بر ضد نیروهای روسی و انگلیسی در شمال ایران انجام داد اما به تدریج دچار اختلافات داخلی شد و برخی از سران آن تسلیم و یا اعدام شدند.
پس از تسلیم خالو قربان، نیروهای دولتی وارد رشت شدند و چون مذاکرات صلح با جنگلی‌ها به نتیجه نرسید به تعقیب نیروهای جنگل پرداختند و برخی از نیروها متفرق و تعدادی نیز تسلیم و عده‌ای کشته شدند.
در چنین وضع سختی میرزا کوچک‌خان در سرمای شدید زمستان به اعماق جنگل‌ها رفت تا در فرصتی مناسبت بتواند نیروهای پراکنده را سازماندهی کند اما در اثر سرمای شدید به شهادت رسید و سرش را از تن جدا کردند.
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در محله سلیمان‌داراب رشت قرار دارد.
انتهای پیام/2300/ر30/پ3003
