به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، در این مراسم دیرپای عزاداران سیه‌پوش سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) در حالی که شمع‌هایی را به دست گرفته‌اند از مسجد محلات گذر کرده و در جلوی هر مسجد که طشتی به همین منظور تعبیه شده است به نام حضرت عباس (ع) اقدام به روشن کردن شمع می‌کنند تا با شهدای کربلا در پیمودن راه و آرمانشان عهد و پیمانی مجدد ببندند.
در این مراسم که از صبح روز نهم محرم یعنی تاسوعای حسینی تا پاسی از شب ادامه دارد مردم عزادار اردبیل به صورت گروهی از یک مسجد به مسجد دیگر و از محله‌ای به محله دیگر رفته و اقدام به روشن کردن شمع می‌کنند.
در این روز بر اساس آیینی ماندگار که حکایتی از هزاران سال دلدادگی مردم حسینی اردبیل به علمدار کربلا حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) است در بیش از 41 مسجد شمع روشن می‌کنند و اغلب این شمع‌ها نذری است و معمولاً اشخاص برای برآورده شدن حاجات خود چنین نذر و نیازی را می‌کنند و وقتی به مسجدی می‌رسند در کنار طشت آن در ظرف‌های مخصوص شمع‌سوز شمع‌ها را روشن کرده و بر طشت نیز بوسه می‌زنند و از خداوند حاجات خود را طلب کرده و ادای دین می‌کنند.
برخی از عزاداران نیز مسیر مساجد را که باید در آن شمع‌هایی را روشن کنند با پای برهنه طی می‌کنند و وقتی آفتاب غروب می‌کند در بیشتر مساجد مردم و دسته‌های شمع‌گردان در کنار طشت گردهم می‌آیند و فاتحه‌ای را می‌خوانند.
این آیین که نشان از عمق ارادت و عشق مردم عزادار اردبیل به ساحت سیدالشهدا در اردبیل است، با شکل و ظاهری متفاوت‌تر و برگرفته از غنای معنوی انجام می‌شود.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان اردبیل در زمینه اصالت و جایگاه چنین آیین‌هایی در اردبیل اظهار داشت: اینکه مردم در 41 مسجد شمع روشن می‌کنند نمود و نشانه‌ای از حرکت کاروان امام حسین (ع) برای رسیدن به کربلاست که بیش از 41 منزل را در خاموشی و تاریکی سپری می‌کنند و عزاداران حسینی با فهمی روشن از این واقعه دیر زمانی است که مراسم شمع‌گردانی را برگزار می‌کنند.
حجت‌الاسلام مهدی ستوده با یادآوری اینکه در این مراسم معنوی و پر از احساس و شور حسینی، شعور واقعی نیز به چشم می‌خورد، یادآور شد: در سال‌های اخیر بعضی از آسیب‌های عزاداری از برگزاری چنین آیین‌های قدیمی برطرف شده و مردم با فهم و درک عمیق‌تر این آیین را به شکل سنتی و به دور از هرگونه خرافات و آسیب‌های احتمالی برگزار می‌کنند.
وی گفت: آیین سنتی شمع‌گردانی در اردبیل که معمولاً از اولین ساعات صبح آغاز می‌شود هیچ سنخیتی با برنامه‌های عزاداری تجمیعی در اردبیل ندارد چرا که آیین‌هایی همچون طشت‌گذاری، شمع‌گردانی، شبیه‌خوانی و ... جزو آداب و رسوم تاریخ کهن این دیار است که از آن به عنوان شناسنامه هویتی اردبیل یاد می‌شود.
شمع‌گردانی اوج عشق‌بازی با قمر بنی هاشم
اما یکی از پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌های اردبیل نیز در خصوص اهمیت و جایگاه این مراسم بیان داشت: در دو روز تاسوعا و عاشورای حسینی آیین‌های سنتی عزاداری در اردبیل در نشان دادن ارادت به امام حسین (ع) و برادر با وفایش حضرت عباس (ع) به اوج می‌رسد و همه سعی می‌کنند با نیات خالص در این آیین‌ها شرکت کرده و از صاحبان عزای تاسوعا و عاشورا حاجات خود را بگیرند.
بیوک جامعی به تاریخچه شمع‌گردانی و آیین سنتی - محلی «شام‌پایلاماق» اشاره کرد و گفت: قبل از ظهر تاسوعای حسینی کل مساجد استان اردبیل معمولاً بر اساس یک رسم دیرین طشت‌های خود را آماده مراسم شمع‌گذاری می‌کنند تا عزاداران حسینی از محلات مختلف با روشن کردن شمعی ادای دین و نذر کنند.
وی خاطرنشان کرد: طشت‌هایی که با آب زلال دوباره پر شده و قندیل‌های شمع را که در اصطلاح محلی «خیزران» نامیده می‌شود در کنار طشت‌هایی قرار می‌دهند تا مسجد آماده دریافت شمع نذری مردم حسینی باشد.
استاد دانشگاه‌های اردبیل به اشعار و دو بیتی‌هایی که عزاداران حسینی در مراسم شمع‌گردانی ادا می‌کنند اشاره کرد و ادامه داد: در این اشعار از زبان شهدای کربلا خطاب به سکینه (س) اشعاری به زبان محلی ترنم می‌شود و برخی از عزاداران نیز با ندای «حسین شهید، حسن شهید» «اکبر شهید، اصغر شهید» و «الدخیل ابوالفضل» سعی می‌کنند اوج حزن و اندوه خود را در یوم تاسوعای حسینی اعلام کنند.
جامعی به دیرینگی این مراسم در اردبیل و تاریخ بیش از 600 ساله آن اشاره کرد و افزود: این مراسم در حال حاضر به اقتباس از شمع‌گردانی اردبیلی‌ها در شهرهای مختلف برگزار می‌شود اما حال و هوای آن متفاوت‌تر از دیار کهن عاشقان به سیدالشهدا (ع) و پایتخت معنوی تشیع و ارادت به حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) است.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، در این مراسم معنوی امسال نیز اهالی استان اردبیل مشارکتی گسترده دارند به طوری که علاوه بر اردبیل در سایر شهرهای استان نیز این مراسم در مساجد محلات مختلف برگزار شده و عزاداران حسینی با این آیین سنتی سعی کرده‌اند اوج وفاداری خود را به حضرت سیدالشهدا (ع) نشان دهند.
مراسم شمع‌گردانی در امامزاده‌ها با حضور دسته‌ها و گروه‌های عزاداری شکل و حال و هوای خاصی دارد به طوری که بسیاری از میهمانان و مسافران و اهالی منطقه در امامزاده‌های سلیمان فخر‌آباد مشگین‌شهر، سید دانیال خلخال، مسجد غریب بیله‌سوار و دیگر اماکن مذهبی مورد احترام مردم حضور یافته و این آیین سراسر شور و عشق حسینی را برپا کردند.
حضور زنان در این آیین از نکات قابل توجهی است به طوری که زنان در روز تاسوعا با حضور در مساجد و شرکت در مراسم شمع‌گردانی اوج وفاداری خود را به شهدای کربلا و سقای نینوا اعلام می‌کنند.
بسیاری از بانوان اردبیلی با حضور در سقاخانه اردبیل برای برآورده شدن حاجاتشان در کنار روشن کردن شمع تکه پارچه‌های سبز رنگی را نیز به اطراف این سقاخانه گره می‌زنند تا حاجاتشان برآورده شود.
بسیاری از اهالی نیز در گذر از مناطق مختلف با حضور در خیمه‌هایی که به یاد شهدای کربلا در محلات و خیابان‌های اصلی برپا شده ادای دین راستین به شهدای کربلا کرده و به یاد آنها اشک ماتم می‌ریزند.
آری شمع‌گردانی آیینی است که حکایت دلدادگی و محبت اردبیلی‌ها به اهل بیت(ع) است که نه تنها در دنیا بی‌نظیر بلکه بسیاری از هموطنانمان از گوشه گوشه سرزمین اسلامی و حتی کشورهای همسایه برای مشاهده و شرکت در این آیین‌ها در اردبیل پایتخت عشق حسینی حاضر شده و حکایت این سرسپردگی را بار دیگر ورق زده و بر اوراق پر افتخار آن به خود می‌بالند.
این رسم دیرینه که سینه به سینه از نسل‌های بسیار دور به دست نسل امروز رسیده است نشان افتخار این دیار است و در کنار سایر نشانه‌ها و نمادها شمع‌گردانی را نیز باید نمودی از اخلاص و صداقت اردبیلی‌ها در عشق به ساحت سیدالشهدا (ع) دانست.
انتهای پیام/62005/ر40/ث3001
