به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، شهر کهن و تاریخی کرمان سرشار از اماکن زیبای تاریخی است که بیانگر ذوق و هنر کریمان هستند از جمله این آثار می‌توان به حمام‌های تاریخی گنجعلیخان و وکیل کرمان اشاره کرد که با تغییر کاربری که طی سال‌های اخیر داشته‌اند، بخشی از آداب و رسوم کرمانی‌ها به ویژه سنن فراموش شده را به نمایش می‌گذارند.
مجموعه گنجعلیخان
مجموعه گنجعلیخان کرمان، مجموعه عام‌المنفعه‌ای است که همزمان با شکوفایی اقتصاد عصر صفوی در سال‌های 1007 تا 1029 هجری قمری به سعی گنجعلیخان حاکم وقت کرمان ساخته شد و به همت پسرش علی‌مردان‌خان تکمیل شده است.
این مجموعه هنوز هم مرکزیت خود را در هسته شهر کرمان حفظ کرده و از شاهکارهای معماری و مجموعه‌ای عالی از آثار باشکوه دوره صفویه محسوب می‌شود.
شلوغ‌ترین حمام جهان را بشناسید
دروازه شرقی میدان گنجعلیخان به بازار بــزرگ گشوده می‌شود که روبه‌روی آن حمام گنجعلیخان قرار دارد که به «حمام خان» معروف است.
این حمام که تا نیم قرن پیش دایر بوده، یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین حمام‌های ایران است که در اوایل قرن یازدهم هجری قمری به فرمان «گنجعلیخان» ساخته شده و با نام موزه مردم‌شناسی پرجاذبه‌ترین نقطه توریستی شهر کرمان محسوب می‌شود.
مرمت این حمام از سال 47 آغاز شد و پس از تعمیرات لازم و تغییراتی که در آن داده شد به گنجینه مردم‌شناسی گنجعلیخان تبدیل شد و در حال حاضر با حدود یک هزار متر مربع فضایی کم‌نظیر را به معرض نمایش می‌گذارد.
مجسمه‌های مومی بسیار زیبا و اشیا و وسایل گوناگون، ظروفی نظیر طشت، تاس و وسایلی مانند لُنگ، سدر، حنا، سینی‌های قدیمی، شانه‌های سنتی، آینه‌های مختلف، سنگِ پاهای قدیمی و وسایل تن‌شویی آداب و سنن اصیل و گاه فراموش شده مردم کرمان را به نمایش می‌گذارند.
جای اقشار مختلف در حمام گنجعلیخان مشخص بوده است
حمام گنجعلیخان کرمان بخش‌های مختلفی دارد که از مهمترین آنها می‌توان به سردر ورودی، رختکن، گرمخانه، حاکم‌نشین و نظافت‌خانه اشاره کرد.
آجرهای ساده و نیلی، حاشیه‌ای از سنگ مرمر، نقاشی‌های زیبای سردر و مقرنس‌بندی زیبا نمای بیرونی سردر حمام را تشکیل می‌دهد.
سردر این حمام دارای نقاشی‌های عهد صفوی و کتیبه شعری به خط نستعلیق بر سنگ مرمر است که مصرع آخر این شعر سال اتمام ساخت بنا به دست استاد سلطان محمد معمار یزدی را با تبدیل به حروف ابجد نشان می‌دهد.
نور فضاهای حمام گنجعلیخان به طریقی استاندارد از سقف تهیه شده به نحوی که نورگیرها معمولا در مرکـــز یا دورادور سقف‌ها جای گرفته‌اند و کاملا با هندسه سقف هماهنگی پیدا کرده‌اند.
رختکن حمام هم از شش غرفه مجزا که متعلق به اقشار مختلف جامعه آن زمان از جمله روحانیان، پیشه‌وران، مردم عادی و غیره را در حمام نشان می‌دهد.
آگاهی از طلوع و غروب خورشید در گرمخانه حمام گنجعلیخان
در قسمت شرق و غرب گرمخانه حمام گنجعلیخان کرمان دو سنگ یکپارچه مرمر سرخ رنگ به شکل محراب نصب شده که علاوه بر تامین نور و فضا، طلوع و غروب آفتاب و زمان تقریبی را نشان می‌دهد.
خزینه حمام مذکور هم دارای دو قسمت آب سرد و گرم بوده و در کف آن دو دیگ مسین بزرگ نصب گردیده که گرمای آن از طریق تون یا «گلخن» که در زیر خزینه قرار گرفته تامین و حرارت لازم به وسیله سوزاندن بوته‌های بیابانی ایجاد می‌شده است.
آب حمام از طریق قنات «شهرآباد» تامین می‌شده است و روش کانال‌کشی و آبرسانی فواره‌ها بسیار دقیق و بر اصول هندسی حساب شده بسیار جالب توجه است.
طعم خوش آداب کرمانی‌ها در حمام وکیل
حمام وکیل کرمان هم از دیگر حمام‌های تاریخی ایران است که معماری آن متأثر از حمام گنجعلیخان بوده و در سال 1280 ه.ق بنا شده است.
حمام وکیل نخستین بخش از مجموعه وکیل است و به دو بخش رختکن و گرمخانه تقسیم می‌شود در سال‌های اخیر این حمام به چایخانه سنتی تبدیل شده است و شما با حضور در این مکان تاریخی می‌توانید علاوه بر مشاهده این بنای تاریخی فالوده کرمانی، شیرینی‌ها و غذاهای سنتی کرمان را هم بخورید.
================
گزارش از مهسا حقانیت
عکس‌ها از محسن رجب‌پور
================
انتهای پیام/80019/ی40/د1000
