به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، حاصل یک عمر زحمت و تلاش در عرصه‌های مختلف با سپری شدن عمر بشر به دوره سالمندی با مخاطرات و خاطرات خاص این دوره گره می‌خورد تا فصل جدیدی در زندگی افراد تجربه شود.
توان و انرژی جوانی جای خود را به کهولت و ناتوانی‌های سالمندی می‌دهد؛ دوره سالمندی، مرحله‌ای از زندگی افراد است که اجتناب از آن ممکن نیست؛ از طرفی این دوران شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارد که اگر با درک این شرایط بتوانیم به خوبی خود را با آن وفق دهیم، می‌توانیم حتی از دوره سالمندی نیز لذت ببریم.
در سنین سالمندی بیماری‌های مختلفی چون کاهش دید، مشکلات روانی و روحی، ضعف حافظه، مشکلات تغذیه و مسائلی از این دست به سراغ افراد می‌آید که عدم توجه به آن‌ها به سلامت جامعه آسیب‌های جدی وارد می‌کند.
در کنار همه این‌ها مشکلات و بیماری‌های قلبی چون فشار خون، سکته‌های قلبی و مغزی نیز اضافه می‌شوند و فرد دوره حساسی از زندگی خود را سپری می‌کند، هر آنچه در جوانی محافظ خود و دیگران بودیم، اینک در دوره سالمندی باید دیگران از ما مراقبت و نگهداری کنند.
اما همه آنچه در مورد سالمندان می‌توان گفت، درد و رنج نیست، در دوره سالمندی فارغ از هیاهو و جنب و جوش‌های مادی و دنیوی، فرصتی فراهم می‌شود تا در یک کنج خلوت و آرام به آنچه تاکنون فرصتش نشده، پرداخته شود.
دوره سالمندی را می‌توان به فرصتی برای محبت کردن، جمع‌کردن کانون گرم خانواده، فرزندان و نوه‌ها و انتقال یک عمر تجربه به آن‌ها تبدیل کرد.
اهمیت سالمندان در جامعه ایرانی و لزوم ایجاد حساسیت در اذهان عمومی نسبت به شرایط ویژه سالمندان، موجب شده تا در تقویم سلامت ایران، روزهای ششم تا دوازدهم مهرماه به عنوان هفته سلامت سالمندان نام‌گذاری شود.
در تحقیقات علمی حوزه سلامت، تغذیه و مسائل پیرامونی آن از مهم‌ترین مشکلات سالمندان شناخته شده است که در ادامه به صورت اجمالی مورد بررسی قرار می گیرد.
یک رژیم غذایی مناسب برای سالمندان
سید رشید غفاری در این زمینه به خبرنگار فارس می‌گوید: یک رژیم غذایی مناسب از یک سو و کاهش مشکلات ناشی از جویدن و هضم غذا از سوی دیگر، مهم‌ترین مشکات تغذیه‌ای سالمندان هستند.
رئیس مرکز بهداشت استان کهگیلویه و بویراحمد در پاسخ به این سؤال که چه رژیم غذایی برای سالمندان مناسب است، اظهار کرد: رژیم غذایی سالمندان باید حاوی مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها، املاح و به ویژه کلسیم و آهن باشد.
وی با بیان اینکه تنظیم یک رژیم غذایی مناسب برای سالمندان تا حد زیادی این دوره از زندگی افراد را همراه با آسایش و امنیت می‌کند، افزود: مصرف شیر، انواع لبنیات، سبزی‌ها، میوه‌ها و گوشت برای تأمین مواد موردنیاز بدن از جمله املاح مفید، کلسیم و آهن بسیار توصیه می‌شود.
غفاری گفت: تعداد وعده‌های غذایی سالمندان باید حداقل پنج وعده در طول روز باشد و مقدار غذای مصرف شده نیز در این وعده‌ها کم حجم باشد.
وی تصریح کرد: مصرف غذاهای نرم مانند پوره، گوشت‌های نرم، سوپ، آش‌هایی با حبوبات کم، سبزی‌های خردشده، آب‌میوه‌ها و میوه‌های رنده‌شده برای سالمندانی که قدرت جویدن سایر غذاها را ندارند، بسیار مناسب است.
رئیس مرکز بهداشت استان کهگیلویه و بویراحمد در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ممنوعیت های غذایی برای سالمندان اشاره کرد و گفت: غذاهای سرخ‌شده، غذاهای چرب، سس مایونز و کلم از جمله غذاهایی هستند که بهتر است سالمندان مصرف نکنند و یا مصرف آن ها را محدود کنند، هم چنین در هفته بیش از سه عدد تخم‌مرغ مصرف نکنند.
غفاری با بیان اینکه مصرف روغن برای سالمندان باید بسیار کم باشد، ابراز داشت: برای همین مقدار کم نیز باید روغن زیتون را جایگزین روغن‌های رایج بازار نمود.
وی یکی از نیازهای سالمندان را مصرف کافی آب برشمرد و گفت: سالمندان باید تا قبل از ساعت هشت شب، حداقل هشت لیوان آب ساده بنوشند و برای سالمندان مبتلا به یبوست و بی‌خوابی، مصرف یک لیوان شیر گرم قبل از خواب توصیه می‌شود.
بیماری‌های متعدد؛ داروهای مختلف
یکی دیگر از مسائلی که در دوره سالمندی نیازمند مراقبت و توجه است، موضوع بیماری‌های متعدد آن‌ها است که موجب مصرف داروهای مختلف می شود؛ مشکل اصلی در این افراد این است که برخی داروها، اثر دارویی دیگر داروها را خنثی می‌کنند و درمان فرد سالمند با مشکلاتی مواجه می‌شود.
پزشک بیمارستان امام خمینی(ره) دهدشت در این‌باره اظهار داشت: اطلاع از شرایط خاص سالمند برای تجویز دارو، امری ضروری است که پزشکان و همراهان بیمار باید به این موضوع توجه کنند.
سید عبدالحسین موسویان‌زاده با بیان اینکه اغلب سالمندان به طور هم زمان دچار چند نوع بیماری هستند، افزود: دارو درمانی در این افراد با مشکلات عدیده‌ای مواجه بوده و تجویز دارو نیازمند بررسی اطلاعات اختصاصی بیمار است.
وی یکی از مهم‌ترین مشکلات دوره سالمندی را بیماری‌های مزمن نام برد و تصریح کرد: این مشکل موجب اختلال در متابولیسم دارویی و دفع دارو می‌شود.
پزشک بیمارستان امام خمینی (ره) با اشاره به یکی از رایج‌ترین ضرورت های تجویز دارو در سالمندان، بیان کرد: در سنین بالای 65 سال توصیه می‌شود داروهایی که دفع آن‌ها کبدی است، با دوزهای پایین‌تری استفاده شود.
وی خاطرنشان کرد: اثربخشی برخی داروها نسبت به یکدیگر، طیف دارو و مسیرهای دفع دارو، از جمله عوامل موثر بر تجویز داروها هستند که باید مد نظر قرار گیرد.
گلایه سالمندان از ضعف حافظه را برطرف کنیم
از دیگر مواردی که سالمندان را رنج می‌دهد، مشکلات حافظه‌ای است که البته در بسیاری موارد می‌توان این مشکل را بسیار کاهش داد.
کارشناس آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در این‌باره عنوان کرد: مشکل ضعف حافظه در سنین سالمندی، یکی از گلایه‌های این افراد است و با روش‌هایی چون حل‌کردن جدول می‌توان حافظه را تقویت کرد.
فاطمه شریعتی‌نیا بیان کرد: اطرافیان سالمندان با ترغیب آنان به فعالیت‌های مفید، می‌توانند زمینه‌ساز لذت بیشتر افراد مسن از زندگی شوند و با کارهایی مانند ترغیب به نگارش خاطرات خود یا مطالعه کتاب و روزنامه، روند کاهش قدرت حافظه را کندتر نمود.
وی ادامه داد: هم چنین انجام بازی‌های فکری مانند شطرنج، مشاعره و تلاش برای یادگیری مطالب جدید در سنین سالمندی، ضعف حافظه را به تعویق می‌اندازد.
شریعتی‌نیا به سالمندان توصیه کرد: سعی کنید همواره برای یادداشت مطالب موردنیاز که ممکن است فراموش کنید، یک دفترچه همیشه به همراه داشته باشید و اخبار رادیو و تلویزیون را نیز روزانه دنبال کنید.
وی یادآور شد: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، در کنار کاهش مصرف قند، چربی و نمک در رژیم غذایی، موجب عملکرد بهتر مغز و پیشگیری از ضعف حافظه می‌شود.
راهکارهای ساده برای رفع بی‌خوابی‌های شبانه
از دیگر مشکلات سالمندان، نارضایتی آنان از بی‌خوابی‌های شبانه و نداشتن یک خواب راحت است که با رعایت چند نکته ساده برطرف می‌شوند؛ به عنوان مثال به سالمندانی که خواب شبانه راحتی ندارند توصیه می‌شود از چرت‌زدن‌های روزانه بپرهیزند.
دوش گرفتن با آب گرم قبل از خواب هم تا حد زیادی خواب شبانه را راحت و لذت‌بخش می‌کند و سالمندان لازم است با وقت گذاشتن و حوصله بیشتر، زمینه راحتی خود را در ابعاد مختلف به وجود بیاورند.
سالمندان شام را سبک بخورند
خوردن شام سبک، عدم نوشیدن چای و قهوه بعد از غذا، نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خواب نیز می‌تواند خواب راحتی را برای افراد مسن به ارمغان بیاورد.
پزشکان به افراد سالمند توصیه می‌کنند که به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک از داروهای خواب‌آور استفاده نکنند، چرا که مصرف بدون نسخه این داروها موجب بر هم زدن متابولیسم و نظم خواب در این افراد می‌شود.
برای پیشگیری از درد مفاصل ورزش کنید
درد مفاصل، یکی دیگر از گلایه های همیشگی سالمندان است که به این افراد نیز توصیه می‌شود تا فعالیت جسمی و تحرک بدنی را برای ترس از درد مفاصل کنار نگذارند و همواره ورزش‌های سالم و متناسب را در برنامه کاری خود داشته باشند.
مدیر گروه بهداشت خانواده و تغذیه در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در این رابطه اظهار داشت: کاهش وزن با ورزش کردن تا حد زیادی درد مفاصل را کاهش می‌دهد.
گشتاسب ملک‌پور افزود: دامنه حرکات مفاصل سالمندان با تکرار ورزش‌های مناسب بهبود پیدا می‌کند و درد آن‌ها کاهش می یابد.
وی تصریح کرد: سالمندان باید بدانند که در هنگام کار بیشتر بنشینند و به طور مکرر نیز استراحت کنند، زیرا ایستادن طولانی مدت به شدت سلامت سالمندان را تهدید می‌کند.
ملک‌پور خاطرنشان کرد: خوابیدن روی تشک سفت، عدم نشستن روی مبل‌ها و صندلی‌های گود و نرم نیز می‌تواند مشکلات مفاصل سالمندان را کاهش دهد.
به هر حال می‌توان گفت: اگر سالمندان به موضوع تغذیه سالم و ورزش مناسب توجه لازم را داشته باشند، می‌توانند بدون وابستگی به دیگران تا حد زیادی سلامت خود را حفظ کنند؛ ورزش برای هیچ سن و سالی ممنوع نیست و در واقع افراد سالمند نیز باید ورزش کنند.
* ورزش توانایی تنفسی سالمندان را به مرز افراد جوان می‌رساند
سالمندان می‌توانند با یک پیاده روی ساده و اصولی که ابتدا آهسته شروع می‌شود و به صورت تدریجی سرعت و مسافت آن افزایش می‌یابد، توانایی‌های تنفسی خود را به مرز یک فرد جوان برسانند که متأسفانه به ورزش و مزایای آن در سنین سالمندی کمتر توجه می‌شود.
30 دقیقه پیاده روی در طول روز برای افراد سالمند لازم است که می‌توان این مدت زمان را در فواصل 10 دقیقه‌ای انجام دهند.
فواید ورزش به ویژه در سالمندان به حدی است که می‌توان از آن به عنوان یک معجزه نام برد؛ ورزش کمک می‌کند تا کلسیم وارد استخوان‌ها و مفاصل شود، افسردگی کاهش پیدا کند و مشکلات قلبی و عروقی به حداقل برسد.
بر پایه این گزارش، فرهنگ ایرانی همواره برای سالمندان جایگاه ویژه‌ای قایل بوده و هنوز سنت‌های دیرینه احترام به افراد ریش سفید و مسن در هنجارهای اجتماعی به چشم می‌خورد، اما شاید نام‌گذاری یک هفته در طول سال به نام این قشر دوست داشتنی، بهانه و البته فرصت مناسبی باشد برای آشنایی بیشتر با مشکلات آنان و زمینه‌ای برای توجه بیشتر به سلامت آنان که در این گزارش به نکاتی در این خصوص اشاره شد. امید است این آشنایی جامعه را نسبت به سالمندان و مشکلات آنان حساس‌تر کرده و زمینه‌ساز لذت بیشتر آنان از زندگی شود.
----------------------
گزارش از: کریم بنام
-----------------------
انتهای پیام/82005/ل40/پ3003
