به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، 25 اردیبهشت سالروز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر و حماسه سرای بزرگ ایران است که اغلب تذکره‌ها تولد او را بین سال‌های 323 - 329 هجری‌قمری در روستای «باژ» از نواحی طابران توس و تاریخ درگذشت او را نیز بین سال‌های 411- 416 هجری قمری دانسته‌اند.
فردوسی چامه‌سرایی است که اثرش «شاهنامه» در شمار بهترین حماسه‌های بزرگ جهان می‌درخشد و سال‌ها طول کشید تا وی این اثر عظیم و حیرت‌انگیز را به اتمام رساند.
کوشش 30 ساله فردوسی موجب خلق منظومه‌ای شد که به عنوان تأثیرگذارترین آثار ادبی جهان به شمار می‌رود و برای ایران و ایرانی موجب افتخار و سربلندی است.
برای آشنایی بیشتر با شاهنامه فردوسی گفت‌وگوی تفصیلی با «عبدالرضا بالازاده» فردوسی‌شناس گیلانی و استاد ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی و مدرس آموزشکده سما رشت ترتیب داده‌ایم که در زیر می‌خوانیم:
فارس: به نظر شما آیا بنمایه داستان‌های «شاهنامه» از فردوسی است؟
-بنمایه داستان‌های «شاهنامه» از فردوسی نیست بلکه داستان‌های تاریخ قدیم و آغاز تمدن ایران از دیرباز بین ایرانیان رواج داشته و او تاریخ کهن سرزمین ایران را از دوره ساسانیان با تمام فراز و فرودش به نظم در آورده است.
اثر فردوسی آیینه تمام نمای فرهنگ، تمدن، آداب و سنن مردم ایران است و حکیم فردوسی پیشاهنگ کاروانی بود که به افتخارهای ایران باستان حیات دوباره بخشید و به بهترین نحو از فرهنگ نیاکان ایران پاسداری کرد.
فارس: فردوسی چگونه تاریخ نگاری بود؟
-فردوسی را جدا از حماسه‌سرایی می‌توان یک تاریخ‌نگار با صداقت دانست که اندیشه والا و امانت‌داری او در تمام روایات و داستان‌ها جاری بوده و توانمندی در نقل داستان‌های منظوم از وی شخصیت ماندگار ساخته است.
اگر استاد سرزمین توس را تنها یک حماسه‌سرا بنامیم در حق او بی‌مهری کرده‌ایم زیرا او در شاخه‌های دیگر شعر به ویژه در بیان مضامین عاشقانه نیز ید طولایی دارد و یکی از ویژگی‌های شعری او سرایش اشعار عاشقانه است که در دلباختگی، شیوایی و تصویرسازی در این نوع ادبی، گوی سبقت را از شاعران بزمی ربوده است تا آنجا که از نظر «جامی» یکی دیگر از شاعران پارسی‌گوی، فردوسی یکی از سه پیامبران شعر فارسی است و همچنین «نظامی عروضی» نیز با تواضع بسیار از وی یاد می‌کند.
فارس: چرا شاهنامه را یکی از منابع غنی برای نمایشنامه می‌دانند؟
-شاهنامه یکی از منابع غنی برای برداشت نمایشی است که طبق این اثر نمایشنامه‌های بسیاری نوشته شده و در کشورهای مختلف به اجرا درآمده است و بدون تردید منظومه‌ای همتراز شاهنامه حکیم توس نمی‌توان یافت.
فردوسی در جای‌جای اثرش نحوه زیستن، دلاوری، پیروزی، شجاعت، عدالت، اخلاق، حکمت، معرفت، خردورزی و وطن‌دوستی را به خواننده می‌آموزد.
این شاعر بزرگ ایرانی در معرفی زنان و حتی در به تصویر کشیدن صحنه‌های عاشقانه نیز عفت کلام را به روشنی رعایت کرده است و دین‌پروری و دوستی با خاندان رسول اکرم (ص)، تا جایی که خود را خاک پای «حیدر» می‌داند در اشعار فردوسی یکی از ویژگی‌های شعر اوست که این ویژگی از فردوسی یک شخصیت متدین ساخته است.
بیداد ستیزی، عدالت‌خواهی، آزادگی و جوانمردی در اشعار فردوسی نشانه منش پهلوانی اوست و فردوسی با هدف زنده نگهداشتن زبان، داستان‌های ملی، باورهای باستانی و حفظ و استقلال کشور ایران، اثر خود را به صورت شاهکار حماسی و سند ملی کشور جاودانه کرده است.
فارس: آیا آثار پس از شاهنامه قدرت بیان و هنرآفرینی این کتاب را دارد؟
- پس از قرن پنجم بسیاری از شاعران کوشیدند منظومه‌ای مانند شاهنامه بیافرینند اما هیچکدام از آنها به قدرت بیان و هنرآفرینی شاهنامه نرسیدند، در آثار مشاهیر جهان نیز هیچ شاهکار ادبی را نمی‌توان یافت که به اندازه شاهنامه پس از گذشت بالغ بر 10 قرن از نگارش آن مورد توجه مردم خود باشد و اثر شاهنامه که حماسه ملی و سند هویت این مرز و بوم است، درباره آرمان، آرزو، بالندگی قوم کهن و تاریخ مجد ایرانیان سروده شده و بسیاری از شخصیت‌های علمی ادبی ملل مختلف از شاهنامه بهره برده‌اند که این امر نشانگر عظمت فردوسی در جهان است.
فارس: شاهنامه فردوسی به چند زبان زنده دنیا ترجمه شده است؟
-شاهنامه فردوسی تاکنون مورد ترجمه زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی، روسی، عربی، فرانسوی، آلمانی، سوئدی، ایتالیایی، ارمنی، تاجیکی، ازبکی و . . . قرار گرفته است و شاهنامه توانست بر دیگر آثار جهان سایه بیفکند.
فردوسی پیشاهنگ کاروانی است که به افتخارهای ایران باستان حیات دوباره بخشید و به بهترین نحو از فرهنگ کهن پاسداری کرده است، زبان شاهنامه روشن و شفاف آمیخته با شیوه‌های هنری و مورد پسند تمام عصرها و نسل‌ها بوده و پیوند دهنده ایران پیش از اسلام و پس از آن است و اثری که از نظر حفظ روایات کهن ملی و به لحاظ تاثیر شدید آن در نگهبانی زبان فارسی «دری» بزرگ‌ترین سرمایه فرهنگ ملی و حماسه ادبی جهان به شمار می‌رود.
فردوسی در خلق و ابداع شاهنامه، روح ایرانی را زنده نگاه داشته است و فردوسی با سرایش شاهنامه در تقویت زبان، اسطوره و تاریخ مشترک ایرانیان کوشیده و با رسالت خود نیاکان ما را برای نسل‌های جدید معرفی کرده است.
فارس: مطالعه شاهنامه چه درسی را به انسان می‌آموزد؟
شاهنامه فردوسی به نسل‌های آینده شرافت، آزادمردی، نیک‌اندیشی، عدالت‌پیشه‌گی، دانایی، دلاوری، وطن‌دوستی و ... را می‌آموزد.
دانشجویان به‌ویژه دانشجویان زبان و ادبیات فارسی باید با جستجو در تاریخ فرهنگ ایران ابتدا درباره شاهنامه مطالعه کنند و داستان‌های آن را بخوانند زیرا متن این اثر به دلیل سرشار بودن از عواطف لطیف انسانی، داستان‌های آموزنده و زبان شیرین به‌راحتی موجب انس و ارتباط جامعه معاصر می‌شود.
در زیرساخت داستان‌های فردوسی علاوه بر پیام آزادگی، خردگرایی و کمال انسان، آرمان و آرزوی ملت‌ها که همان رستگاری است دیده می‌شود.
انتهای پیام/84002/ت40/ظ1004
