به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان این شهر از قدیم‌الایام مهد هنرهای مختلفی بوده است اما در میان تمام آنها «میناکاری» و «قلم‌زنی» از شهرتی خاص و جهانی برخوردار است و می‌توان گفت اصفهان مهد هنر «میناکاری» محسوب می‌شود.
«میناکاری» هنری است که سابقه‌ای 5 هزار ساله دارد و یکی از مهم‌ترین صنایع دستی اصفهان محسوب می‌شود به گونه‌ای که نقطه‌ای از بازار اصفهان نیست که نقش آبی مینا بر صفحه یک بشقاب، گلدان، جام یا زیوآلات چشم‌ها را نوازش ندهد و گردشگران ایرانی و خارجی را به سوی خود نکشاند.
امروزه این هنر بیشتر روی مس انجام می‌شود ولی می‌توان بر روی طلا و نقره نیز آن را به عمل آورد.
رنگ «مینا» از ترکیب اکسیدهای فلزات و چند گونه نمک در مجاورت حرارت بالا ایجاد می‌شود و رنگ‌ها در طول زمان و بر اساس دما به وجود می‌آیند.
در واقع هنر «میناکاری» ترکیبی از آتش و خاک است که با هنر نقاشی آمیخته می‌گردد و نقش‌های زیبایی را می‌آفریند که برای زیبایی بخشیدن به زیورآلات و ظروف مختلف استفاده می‌شود.
اوج هنری این رشته در دوره سلجوقیان بوده که در آن زمان تهیه ظروف برنجی و میناکاری مرسوم بوده و این آثار به کشورهای همسایه نیز فرستاده می‌شده است.
یکی از این نمونه‌های قدیمی باقی‌مانده از این هنر بازوبندی از طلا به همراه میناکاری‌های تزئین شده مربوط به دوران هخامنشیان است که در حال حاضر در موزه «ویکتوریا» و «آلبرت لندن» نگهداری می‌شود.
از دیگر نمونه‌های ارزشمند این دوره «سینی آلب ارسلان» به شکل میناکاری روی نقره است و در موزه صنایع ظریفه «بوستون» نگهداری می‌شود.
این اثر توسط استادی به نام «حسن الکاشانی» ساخته شده و نامش با خط کوفی روی آن حک شده است.
بشقاب‌های ساسانی که در ارمنستان کشف شده و در موزه هنرهای اسلامی «برلین» و موزه «متروپولیتن» نیویورک نگهداری می‌شوند، از دیگر نمونه‌های از آثار باستانی میناکاری ایرانی هستند.
در دوره معاصر بعد از دوره قاجار برای مدتی این هنر به فراموشی و کم فروغی همراه بود اما حضور استاد «شکرالله صنیع‌زاده» و کارگاهش که در آن هنرمندان بنامی پرورش یافتند باعث شد که این هنر دوباره به روزهای پر شکوهش باز گردد.
از دیگر هنرمندان برجسته میناساز می‌توان به ابراهیم زرقونی، غلامحسین فیض اللهی و حسین هنردوست اشاره کرد.
در قدیم میناکاری به دو شکل خانه‌بندی و نقاشی بوده است که در حال حاضر «مینای خانه بندی» از رونق افتاده و فقط مینای نقاشی رواج دارد و مرکز آن نیز شهر اصفهان است.
* مینای نقاشی؛
در این روش نقش‌های مینا روی لعابی شفاف شکل می‌گیرد و بدین منظور ابتدا استادی مسگریا دوات‌گر شیء مربوطه را بر اساس طرح مورد نظر بسازد و سپس استادی میناکار روی آن را لعاب سفید رنگ می‌دهد.
مرحله لعاب دهی سه یا چهار بار انجام می‌شود و هر بار نیز چشم مورد نظر تا 700 درجه گرما می‌بیند تا رنگ لعاب ثابت شود.
سپس نقاشی روی این جسم سفید رنگ انجام می‌شود و دوباره شی به کوره می‌رود تا در درجه‌ای در حدود 400 تا 500 درجه پخته شده و رنگ‌ها به شکل دلخواه در آیند.
هم اکنون از رنگ‌های شیمیایی در نقاشی مینا استفاده می‌شود در حالی که در گذشته رنگ‌های به کار گرفته شده گیاهی یا معدنی بودند.
میناسازان آثار متفاوتی را تولید می‌کنند که آنها را می‌توان در سه دسته زیر طبقه‌بندی کرد:
1) بشقاب، گلدان، کاسه و قدح، قاب‌های عکس، تابلوهای مینا که با هنرهای دیگر مانند طلاکاری، خاتم‌کاری، مینیاتور، جواهرسازی ترکیب می‌شود.
2) درها، پنجره‌ها و ضریح‌های میناکاری شده در مکان‌های مذهبی به ویژه حرم امامان شیعی.
3) اشیای تزئینی مانند جعبه‌های آرایش زنانه، جعبه‌های خاتم‌کاری و میناکاری، سرویس چای‌خوری و شربت خوری، قلیان، جعبه قرآن، زره، آیینه، قلمدان، کمربند، حباب‌های میناکاری، گلاب پاش، آلبوم عکس، انفیه‌دان، غلاف خنجر، زیور آلاتی مانند گوشواره، سینه ریز، گلوبند، انگشتر، مدال.
انواع رنگ‌ها در میناکاری
1) رنگ‌های گیاهی که در چیت سازی هم بکار می‌رود.
2) رنگ‌های معدنی که در نقاشی و میناکاری به کار می‌رفتند.
3) رنگ‌های فلزی که روی شی کار می‌شود.
انتهای پیام/63008/صا40/ژ1001
