به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، تراب محمدی صبح امروز در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: پوشاک سنتی در چند دهه اخیر بیش از هر موضوع فرهنگی دیگری دستخوش تغییرات سریع قرار گرفته به طوری که امروزه تنها در میان روستائیان و عشایر می‌توان پوشش محلی را مشاهده کرد.
وی شرایط جغرافیایی، محیطی و آب و هوا، نحوه زندگی و اسکان و اوضاع اجتماعی، شرایط و اوضاع اقتصادی و پیشرفت‌های تکنولوژی و نیز اعتقادات مذهبی و آداب و رسوم را از جمله عوامل موثر بر فرم لباس‌ها در جوامع مختلف عنوان کرد.
محمدی لباس‌های محلی ایلات مشهور آذربایجان‌شرقی همچون شاهسون و ارسباران را یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی آنها خواند و گفت: مردان ایل پوشاک اختصاصی ندارند، کت و شلوار و کلاه آنان معروف به کِـپی (کلاه ترک‌داری که نظیر کلاه مردان گیلان است) تشکیل دهنده پوشاک مردان شاهسونی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان افزود: فرم و شکل پوشاک زنانه در مناطق عشایری آذربایجان‌شرقی اکثریت قریب به اتفاق به شیوه قدیم و شامل پیراهن بلند، دامن چین‌دار بلند و چارقد (روسری بزرگ) می‌شود.
محمدی با بیان اینکه رنگ‌های به کار رفته در پوشاک زنان اغلب رنگ‌هایی با زمینه روشن و گلدار است، اظهار داشت: نوع پارچه، دوخت، تزیین و نام انواع پوشاک و زیورهای زنانه در نزد ایلات و عشایر از تنوع چشم گیری برخوردار است.
وی خاطرنشان کرد: چادر شبی که در منطقه سردرود و بناب و شهرهای دامنه کوهستان سهند بافته می‌شد، لباسی که چوپانان کوهستان سهند به کار می بردند و کتی مردانه که تا چند سال پیش استفاده می‌شد از جمله پوشاک‌های منحصر به فرد و ویژه آذربایجان شرقی به شمار می‌رود.
محمدی با اشاره به طرح و جنس این لباس‌های محلی تشریح کرد: جنس پارچه‌های استفاده شده بسته به توان مالی افراد شامل کودری، ململ، چیت، متقال، فاستونی، دریاکنار، اوتماسینار، آیناگولی(پولکی)، شالموز، تافته، مخمل و به تازگی ابریشم، حریر می‌شود.
این مقام مسئول عدم معرفی و آموزش دوخت لباس‌های سنتی و محلی به نسل جوان را عاملی برای فراموشی مهارت‌های دوخت این نوع لباس‌ها دانست و گفت: با برچیده شدن لباس‌های محلی ابزارهای سنتی تولید پارچه از بین رفته یا درحال از بین رفتن هستند و بسیاری از مشاغل سنتی مربوط به پوشاک همچون جولاباف‌های اسکویی و اسکندانی از بین رفته‌اند.
محمدی با تاکید بر اینکه ثبت مهارت دوخت پوشاک محلی آذربایجان‌شرقی به عنوان میراث معنوی در ترویج این میراث ارزنده کمک بسیاری می کند، از ارائه راهکارهایی همچون مستند‌سازی، تحقیق، حمایت، ترویج، ارتقاء و احیاء جهت حفـاظت از این میراث معنوی در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
لباس زنان و مردان به سه بخش سرپوش، تن پوش و پاپوش تقسیم می شود. عرقچین، روسری کلاغه‌ای، شال و چارقد، چالما - شاماخی(سربند)، چپی(روسری)، آلاچارشاب(چادر رنگی)، اوربند(روبند) و چادرا(چادر) متداول‌ترین سرپوش‌های زنان روستایی و عشایر آذربایجان‌شرقی را تشکیل می‌داده است. کوینک (پیراهنی بلند با یقه گرد)، دُن (نوعی پیراهن)، تومان (دامن بلند)، شلته یا دیزلیک (دامن کوتاه)، جلیقا(جلیقه)، یل (نوعی کت با پارچه مخمل و ترمه)، خود(کت معمولی)، جان کوینک(شامل تمام البسه کاموایی که روی پیراهن به تن می کنند) و ترکوینکی (زیرپوش) نیز از تن پوش‌های زنانه به شمار می‌روند. پاپوش‌های زنانه نیز دارای انواع مختلفی همچون جوراب، گالش(کفش بدون پاشنه)، چاروق، قوندارا(نوعی کفش چرمی)، قیرمیزی باشماق(پاپوشی همچون دمپایی) و تک گون(کفش جشن و عروسی) بوده‌اند.
سرپوش‌های مردان نیز انواع کلاه‌هایی بوده‌اند که در زبان ترکی به آنها بورک یا پاپاخ می گویند و شامل دری بورک)کلاه پوستی)، پهلوی،کپی، کامپابورک(کلاه کاموایی)، لبه دار، کئچه بورک(کلاه نمدی)، حصیری، دورگه بورک(نوعی کلاه از پوست بره)، عرقچین، یون بورک(کلاه پشمی) و شپو(شاپو) می شده است. تن پوش‌های مردان نیز کوینک، آغ کوینک(پیراهن سفید)، بی غب کوینک، روباشاکا، آرخالق – ستیره – پنجه (نوعی لباس همچون کت)، دُن یا اویما دُن، پالتون(پالتو)، گیمه، کورک(پوستین)، اووماشال(نوعی کت شلوار) و شلوار بوده است. لب چین یا دولاما(نوعی چکمه مخصوص چاروادارها)، تک گون، گلاسه باشماخ، چاروق و چوست نیز انواع پاپوش‌های مردان عشایری و روستایی آذربایجان شرقی بودند.
انتهای پیام/60002/و40/پ3003
