به گزارش خبرگزاری فارس در شهرستان دشتی، به علت بی توجهی مسئولان سابق میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر سنگ نوشته‌های سد باستانی قنطره در بخش شنبه و طسوج شهرستان دشتی استان بوشهر این سنگ‌ها به زیر خاک مدفون شدند یا توسط افراد جهت احداث واحدهای مسکونی از بین رفتند و بر اثر سیلاب‌های فصلی رودخانه «مند» اکثر این آثار زیر گل و لای مدفون شد.
هادی اخلاقی کارشناس میراث فرهنگی شهرستان دشتی امروز در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در شهرستان دشتی خاطرنشان کرد: این سنگ نوشته‌ها، سنگ‌هایی هم اندازه و به شکل مکعب مستطیل در ابعاد یک متر در 45 تا 70 سانتی متر است که بر اثر سیل ویرانگر سال 65 و تخریب بقایای این سد باستانی در حاشیه رودخانه «مند» پراکنده شدند.
کارشناس میراث فرهنگی دشتی افزود: بی‌توجهی مسئولان مربوطه در دو دهه گذشته باعث شد تا از این سنگ‌ها به عنوان سنگ لاشه در طرح ساماندهی رودخانه «مند» و ساخت دیوار حفاظتی این رودخانه استفاده کنند.
وی خاطرنشان کرد: این سنگ‌ها نه تنها از حیث فرهنگی اجتماعی و تاریخی که نشانگر حضور، تجمع و تمدنی باستانی در بخش شنبه و طسوج شهرستان دشتی است مورد اهمیت است بلکه از حیث صنعت سدسازی و سازه‌های آبی و توانایی‌های فنی و صنعتی مردمان هزاره‌های پیش در این منطقه نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اخلاقی افزود: آنچه اهمیت این سنگ‌ها را دو چندان می‌کند درج علایمی روی یکی از سطوح عرضی آنهاست که پرفسور ایرج
نبی پور محقق و پژوهشگر بوشهری پس از بررسی‌های علمی، آنها را الفبای خلیج فارس شمالی نام گذاری کرد.
بررسی 31 حرف الفبای سنگ نوشته‌ها توسط پژوهشگر بوشهری
وی اضافه کرد: تاکنون 32 حرف از این مجموعه الفبایی یافت شده است که پرفسور نبی‌پور فقط 31 حرف آن را مورد بررسی قرار داده‌اند و حرف سی و دوم به دلیل آنکه در محل دورتری از تجمع این سنگ‌ها قرار گرفته است از دید این محقق دور مانده است.
اخلاقی اضافه کرد: ما با یک تیم تحقیقاتی در سال 86 توانستیم آن را کشف کنیم و دور از انتظار نیست که هم چنان تعدادی از این حروف کشف نشده باشد.
وی ادامه داد: طبق بررسی‌های اولیه، پرفسور نبی‌پور مجموع الفبای کنده کاری شده مند از دیدگاه مرفولوژیک بسان الفبای فنیقی جلوه می‌کند اما به دلیل وجود تفاوت‌های فراوان در شکل و سیمای حروف مند با این الفبا، به ناچار باید به مجموعه الفباهای دیگر نوشتاری فرود یافته از الفبای پیش سینایی به غیر از فنیقی، مانند یونانی و عربستان جنوبی نگریسته شود.
اخلاقی افزود: هرچند همانندی‌هایی با الفباهای یونانی ایوانی Ionia و یوبواEuboea در12حرف و سیستم نوشتاری اتروسکایی Etruscan باستانی، پیشین و مدل Model مشاهده می‌شود ولی سبک و ریخت شناسی الفبای مند بیشتر به شاخه دیگر پیش سینایی، یعنی عربستان‌جنوبی بسیار نزدیک است.
این کارشناس بیان کرد: اگر چه ممکن است الفبای خلیج فارس شمالی از عربستان‌جنوبی فرود یافته باشد و یا اینکه هر دو از دودمان مشترکی جدایی یافته و یا اینکه از دودمان گوناگونی بوده ولی برتوسعه و تحول یکدیگر تاثیر گذاشته باشند.
تشریح نشانه‌های الفبایی مند
وی خاطرنشان کرد: طبق یافته‌های نبی‌پور هشت نشانه از مجموعه نشانه‌های الفبایی مند با الفبای سبایی همخوانی دارد و دو نشانه نیز فقط در الفبای سبایی دیده می‌شود، دو نشانه نیز فقط در الفبای تمودی که گونه‌ای از الفبای عربستان شمالی است وجود دارد.
اخلاقی گفت: الفبای 28 حرف تمودی نیز چون الفبای مند روی صخره‌ها و قلوه سنگ‌های بزرگ کنده کاری شده‌اند و مانند دیگر نوشتارهای سامی، از راست به چپ و گاهی حتی از راست به چپ و یا حتی از بالا به پایین نوشته می‌شده است.
وی اضافه کرد: علاوه بر این 12 نشانه کنده کاری شده مند با الفبای تمودی همخوانی دارد و دو و سه نشانه از مجموع مند فقط در الفباهای سفایتیک ولیهانیت دیده می‌شوند ضمن آنکه 11 و هفت نشانه مند نیز در میان الفباهای فوق وجود دارد و یک نشانه نیز در الفبای ایبری Iberian یافت می‌شود و 11 نشانه از حروف مند نیز در سری الفباهای عربستان شمالی و جنوبی یافت نمی‌شود.
اخلاقی یادآور شد: با همه این توضیحات مجموعه الفبایی سد باستانی قنطره که با توجه به نوع سازه و طراحی و ساخت این سد باید قدمتی بین 2500 تا 3000 سال برای آن متصور بود در واقع الفبای مستقلی به شمار می‌رود و به احتمال زیاد مربوط به اقوام مهاجری است که در عهد هخامنشیان و یا اواخر عصر مادها از عربستان، بین النهرین و یا بخش جنوبی خلیج فارس به شمال خلیج فارس مهاجرت کردند.
ارسال حروف ناشناخته «مند» به آمریکا برای بررسی علمی
کارشناس میراث فرهنگی دشتی افزود: با توجه به محل استقرار آنها حاشیه شمالی خلیج فارس را به سه بخش تقسیم کرده که به هر بخش سیف می‌گفتند که رودخانه مند شهرستان دشتی مرز دو سیف شمالی و میانی مظفر و بنی زهیر بوده است که از جنابه تا مند و مند تا حوالی نای بند را در برمی‌گرفته است و یا شاید مربوط به اقوامی باشد که در زمان سلوکیان و جانشینان اسکندر از سمت شام به مناطق شمالی خلیج فارس مجبوربه مهاجرت شدند.
وی گفت: مجموعه حروف ناشناخته مند برای بررسی‌های علمی‌تر توسط نبی‌پور به یکی از دانشگاه‌های آمریکا ارسال شده است درحالی که زبانشناسان ما یا به دلیل جمع آوری نشدن و انعکاس نیافتن مطلوب آن توسط مسئولان از وجود کشف این مجموعه با ارزش بی‌خبرند و یا نسبت به آن بی اعتنا مانده‌اند.
اخلاقی تصریح کرد: این مجموعه الفبایی ناشناخته گنج گرانبهایی است که پس از قرن‌ها بر ما آشکار شده است اما بر اثر غفلت و بی اعتنایی مسئولان تخریب و یا مدفون شد و امروز فقط تعداد اندکی از آنها سالم مانده و قابل مشاهده است.
وی تاکید کرد: مسئولان باید قبل از تخریب کامل تعداد اندک باقی مانده از این سنگ‌ها از تخریب کامل این مجموعه کم نظیر جلوگیری و نسبت به حفظ این میراث ارزشمند، جمع‌آوری آنها، دعوت زبانشناسان برای بررسی بیشتر این نشانه‌ها، ثبت در فهرست آثار ملی و ایجاد موزه‌ای درشهر خورموج برای نمایش و عرضه آنها تلاش جدی از خود نشان دهند.
انتهای پیام/66001/غ40/ض1002
