به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، بیوک رئیسی ظهر امروز در جمع اصحاب رسانه به مناسبت روز هوای پاک، کاهش آب حوزههای آبریز استان آذربایجان‌شرقی، غربی و کردستان را عمده‌ترین عامل خشک شدن دریاچه ارومیه اعلام کرد.
وی، احداث سدها، تغییر اقلیم، مصرف بی‌رویه آب، افزایش سطح زیرکشت و توسعه کشاورزی، افزایش تولید محصولات کشاورزی از 2 میلیون تن به 8 میلیون تن، پایین بودن راندمان آبیاری، مصرف بی‌رویه آب و غفلت 50 ساله در خصوص دریاچه ارومیه را از دیگر عوامل خشک شدن و بحرانی شدن دریاچه ارومیه ذکر کرد.
*نیاز 3.1 میلیارد متر مکعبی آب برای احیای دریاچه ارومیه
رئیسی اظهار داشت: نیاز اکولوژیکی دریاچه ارومیه سالانه 3.1 میلیارد مترمکعب آب است ولی سالانه یک میلیارد متر مکعب آب این دریاچه تبخیر می‌شود.
وی تصریح کرد: 270 میلیون مترمکعب از حوزه آبریز آذربایجان‌شرقی، 1.8 میلیارد مترمکعب از حوزه آبریز آذربایجان‌غربی و 940 میلیون مترمکعب آب از حوزه آبریز استان کردستان باید با مدیریت مصرف به دریاچه ارومیه ریخته شود.
رئیسی اضافه کرد: استان آذربایجان‌شرقی با لایروبی «آجی‌چای» و انتقال آب تصفیه‌خانه فاضلاب تبریز در انجام تعهدات برای نجات دریاچه ارومیه پیشگام است.
*24 مصوبه برای احیای دریاچه ارومیه
مدیرکل محیط زیست آذربایجان‌شرقی از تشکیل کارگروه ویژه نجات دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: در این کارگروه که به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور تشکیل می‌شود وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، کشور و رئیس محیط زیست و استاندار آذربایجان‌شرقی، غربی و کردستان حضور دارند.
وی، از تصویب 24 مصوبه برای نجات دریاچه ارومیه و احیای آن خبر داد و اظهار کرد: توقف و ممنوعیت سدسازی در حوزههای آبریز، توسعه کشاورزی محدود، تعطیلی یک‌هزار حلقه چاه غیرمجاز و صادر نشدن مجوز برای حفر چاه و تغییر الگوی کشت از جمله این مصوبات است.
* 13 سورتی پرواز برای نجات دریاچه ارومیه/ آب ارس پس از 3 سال به دریاچه ارومیه می‌ریزد
رئیسی، باروسازی ابرها را از دیگر مصوبات برای احیای دریاچه ارومیه ذکر کرد و گفت: برای احیای دریاچه ارومیه تاکنون 13 سورتی پرواز روی این دریاچه و حوزههای آبریز آن برای بارو کردن ابرها انجام شده است.
مدیرکل محیط زیست آذربایجان‌شرقی، انتقال 500 میلیون مترمکعب آب از رودخانه ارس و انتقال 700 میلیون مترمکعب آب از رودخانه «زاب» در آذربایجان غربی را از دیگر پروژه‌های در دست اقدام برای احیای دریاچه ارومیه اعلام کرد و افزود: برای انتقال آب از رودخانه ارس سه سال زمان‌بندی شده است.
وی با بیان اینکه حفاظت از تالاب دریاچه ارومیه از لحاظ اهمیت تنوع زیستی، اقتصادی و اجتماعی به صورت ملی و جهانی مورد توجه است، اظهار کرد: احیای دریاچه ارومیه و تامین آب مورد نیاز این پهنه آبی ارزشمند کشورمان از چند سال پیش در اولویت برنامه‌ریزی مسئولان ملی و استانی قرار گرفته و در زمان حاضر نیز از کانون‌های مهم توجه دولت است.
رئیسی ادامه داد: دولت از چند جنبه به شکل همزمان حل بحران دریاچه ارومیه را در دستور کار خود قرار داده و تاکنون مصوبه‌های کلیدی و اثرگذار زیادی در سطح ملی و استانی تصویب شده و به اجرا درآمده است.
وی گفت: تشکیل یــک کارگـروه در سطح وزیران زیر نظر معاون اول رئیس جمهوری با مشارکت استانداران آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی و کردستان همچنین پیگیری مستقیم رئیس جمهور در زمینه روند اجرای مصوبات و طرح‌ها، نشان از عزم جدی دولت برای حل بحران دریاچه ارومیه دارد.
دریاچه ارومیه به دلیل داشتن ارزش‌های اکولوژیک و خاص، در سال 1346 براساس مصوبه شماره یک شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور به عنوان منطقه حفاظت شده و طبق مصوبه شماره 63 شورای عالی در سال 1354 به عنوان پارک ملی ارتقا یافت.
این دریاچه همچنین در سال 1356 براساس مصوبات MAB (انسان و کره مسکون) به عنوان یکی از مناطق بین‌المللی ذخیره‌گاه‌های زیست کره در سطح جهان به ثبت رسیده است.
دریاچه ارومیه با تمام جزایر آن در سال 1354 به عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی در کنوانسیون رامسر ثبت شده و از طرف موسسه بین‌المللی تالاب‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق مهم پرندگان انتخاب شد.
در این دریاچه در حال حاضر 27 گونه پستاندار، 212 گونه پرنده، 41 گونه خزنده، هفت‌گونه دوزیست و 26 گونه ماهی زیست می‌کنند.
دریاچه ارومیه دارای 102 جزیره بوده که همه آنها از سوی سازمان یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه طبیعی جهان به ثبت رسیده است.
این دریاچه از نظر سطح آب‌های آزاد، بیستمین دریاچه جهان و از لحاظ وسعت و شورترین بعد از بحرالمیت محسوب می‌شود.
طول دریاچه از 130 تا 146 کیلومتر و عرض آن از 58 کیلومتر تا 15کیلومتر (بین کوه زنبیل و جزیره اسلامی) متغیر است.
حجم آب دریاچه ارومیه در مساحت 5 هزار و 822 کیلومتر مربع و با عمیق متوسط 5.4 متر بالغ بر 31 میلیارد مترمکعب برآورد شده است.
حوزه آبریز دریاچه ارومیه دارای 52 هزار و 47 کیلومتر مربع بوده که در استان‌های آذربایجان‌غربی، شرقی، کردستان و قسمت بسیار کمی نیز در کشور ترکیه است.
منابع تأمین‌کننده آب این دریاچه شامل جریان‌های سطحی رودخانهها، جریان آب‌های زیرزمینی و بارش مستقیم به سطح دریاچه بوده، آب‌های سطحی نیز شامل 14 رودخانه دائمی، هفت رودخانه فصلی و 39 جریان سیلابی است.
دبی این رودخانهها نوسانات بسیاری دارد به طوری که زرینه‌رود با متوسط آورد 2 هزار میلیون مترمکعب و سطح حوزه‌ای برابر با 12 هزار کیلومتر مربع، بزرگ‌ترین و آذرشهرچای با متوسط آورد 34 میلیون مترمکعب و سطح حوزه‌ای برابر با 300 کیلومتر مربع کوچک‌ترین رودخانه دائمی این حوزه محسوب می‌شود.
اما این زیست‌بوم با تمام دار و ندارش رو به نابودی است چرا که به گفته مسئولان سازمان محیط زیست کاهش میزان نزولات جوی، پایین بودن راندمان آبیاری کشاورزی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه و عدم اختصاص آب کافی برای تامین نیاز بیولوژیکی رودخانه‌های منتهی به دریاچه از عوامل تشدیدکننده بحران و کویری شدن منطقه به شمار می‌رود.
چند سالی است که عوامل مختلف دست به دست هم داده‌اند تا خاص‌ترین تالاب جهان به دلیل میزان پس رفت آب به تهدیدی جدی برای ساکنان منطقه تبدیل شود، در نتیجه با پس‌روی آب دریاچه وسعت آن به میزان قابل توجهی کاهش یافته و برخی قسمت‌های جنوبی دریاچه غیرقابل دسترسی بوده و تبدیل به نمک‌زار شده است که این پدیده می‌تواند فجایع زیست محیطی بسیار زیادی را همراه داشته باشد که یکی از آنها به جای ماندن روستاهای خالی از سکنه در شرق این دریاچه است.
شوره‌زارهای حاشیه دریا روز به روز وسیع‌تر و آب‌های زیرسطحی نیز شورتر می‌شوند. بادهای نمکی در آینده به یکی از تهدیدهای جدی منطقه تبدیل می‌شود و به گفته مسئولان امر، مزارع درجه یک حاشیه دریاچه ارومیه با تهدید نابودی مواجه هستند.
مرگ و نابودی اطراف این دریاچه پرسه می‌زند، غربت تلخی بر سکوتش جامانده و ترک‌های نقش‌بسته، جراحتش را عمیق‌تر کرده است.
آواز پرندگان، رقص فلامینگوها و جست‌و‌خیز حیوانات حکم سراب را برایش دارد، اکنون سیراب شدن از آب به رؤیای شبانه شیرینی مبدل شده که به رنگ امید درآمده است.
بسیاری از کارشناسان دولتی و غیردولتی این نکته را متذکر شده‌اند که با کاهش مساحت دریاچه ارومیه و خشکی تدریجی، دریاچه ارومیه به شوره‌زاری 8 میلیارد تنی تبدیل می‌شود که زیست‌بوم انسانی منطقه را از بین خواهد برد و در نهایت منجر به مهاجرت‌های ناخواسته و از بین رفتن بخش مهمی از کشتزارهای اطراف می‌شود.
هم‌اکنون این ما هستیم که باید تصمیم بگیریم، نگاه به آینده، نجات دریاچه ارومیه، رهایی بخشیدن دریاچه، بستن فاضلاب‌ها، قانونمند کردن ورودی‌های آب شیرین به دریاچه و اقدامات دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد یا اینکه بپذیریم همین شرایط را ادامه دهیم، سلام طبیعت را پاسخ نگوییم، از تازیانه‌هایی که بر شانه‌اش نواخته‌ایم درس نگیریم و آنگاه بگذریم رافت و مهربانی طبیعت به قهری بدل شود که دیگر به سادگی نتوان آن را مدیریت کرد.
این انتخاب ماست، باید انتخاب کنیم که امانت در دست خویش را چگونه نگهد‌اریم و چگونه آن را به نسل بعد از خویش تحویل دهیم و آنچه که تاکنون در دفترچه عمل خودمان نگاشته‌ایم به هیچ کدام از ما در هر جایگاهی که هستیم نمره قبولی نمی‌دهد، حتی به عنوان یک شهروند بپذیریم که باید برای دریاچه ارومیه فکر جدی‌تری کنیم.
انتهای پیام/60001/ز40
