به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، در هر جامعه‌ای برای پاسخگویی به نیازهای مردم و حل و یا کاهش مشکلات آن‌ها تمهیداتی اتخاذ و برنامه‌هایی تدوین و اجرا می‌شود که کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست، گر چه این برنامهها می‌تواند بر حسب شرایط مختلف موجود در جوامع متفاوت باشد.
آن‌چه که مهم بوده این است که بتوان مسائل و راهکارهای مناسب شناخت شده و اجرا شوند یکی از این برنامهها در نظام جمهوری اسلامی برنامه «اورژانس اجتماعی» است که حاصل فعالیت چندین ساله سازمان بهزیستی کشور در دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی است.
بی‌شک تنها سازمان بهزیستی آمادگی و خدمات لازم برای جلوگیری و یا کاهش معضلات اجتماعی در سطح جامعه را ندارد که توجه به این امر همت و همراهی دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی را که هر کدام به نوعی در کاهش و بروز آسیب‌ها مؤثر هستند را می‌طلبد.
خبرگزاری فارس رسالت خود را بر آن داشت تا در جهت شناسایی اورژانس اجتماعی، خدمات ارائه شده و مشکلات موجود در سطح کهگیلویه و بویراحمد را بررسی کند بر همین اساس طی گفتوگوی اختصاصی با رئیس بهزیستی شهرستان بویراحمد "دارا زمانی‌فرد" جویای برخی عوامل در این خصوص شدیم.
ویژگی‌های اورژانس اجتماعی چیست؟
یکی از ویژگی‌های خدمات اورژانس اجتماعی این است که خدمات جانبی مورد نیاز از طریق این سیستم به افراد ارائه می‌شود که شامل نگهداری کوتاه‌مدت و درازمدت، توانمندسازی افراد و سایر حمایت‌های روانی اجتماعی است.
اورژانس اجتماعی شامل چه بخش‌هایی است؟
در عین حال مسئولان وزارت رفاه در ارتباط با اهمیت طرح اورژانس اجتماعی گفته‌اند که این طرح عملیاتی جدیدی در حوزه آسیب‌های اجتماعی در دنیا است که شامل چهار بسته عملیاتی مداخله در بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی، خط تلفن اورژانس اجتماعی، پایگاه خدمات اجتماعی و خدمات سیار اورژانس اجتماعی است.
گروه هدف در این مرکز چه کسانی هستند؟
با توجه به وظایف سازمان بهزیستی برای حمایت از افراد در معرض آسیب اجتماعی از قبیل کودکان و زنان آزار دیده، افرادی که اقدام به خودکشی کرده یا قصد آن را دارند، دختران و پسران فراری از منزل، زوجین متقاضی طلاق، زنان و دختران در معرض آسیب، کودکان کار، سالمندان و معلولان آزار دیده، معتادان، افراد بی‌خانمان، بیماران روانی مزمن و دیگر افراد در شرایط بحرانی و حاد در این مراکز ساماندهی می‌شوند.
نحوه پذیرش و خدمات ارائه شده در این مراکز چگونه است؟
اقدام نخست برای نحوه پذیرش گروه هدف از طریق تماس تلفنی گروه هدف، تماس تلفنی مردم و اعضای خانواده یا تماس تلفنی کارشناسان و کارکنان سازمان‌های دولتی و غیر دولتی است.
خدماتی از جمله معرفی خدمات و ارائه راهنمایی به تماس گیرندگان، ارجاع تماس گیرندگان به مراجع تابع تماس (توان‌بخشی، پیشگیری و اجتماعی) ارجاع افراد به مراکز مداخله در بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی(اورژانس اجتماعی) و ارجاع متقاضی مشمول به دریافت خدمات اجتماعی واحدهای سیار است.
اصول حاکم بر اورژانس اجتماعی چیست؟
با وجود اینکه حذف آسیب‌های اجتماعی ممکن نبوده اما با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان آن را کنترل کرد که ارائه خدمات در اورژانس اجتماعی باید حداقل دارای سه ویژگی تخصصی بودن، به موقع بودن و در دسترس بودن باشد و به سبب ماهیت فرابخشی آسیب‌های اجتماعی در اجرای این برنامه همکاری درون سازمانی و برون سازمانی نقش مهمی دارد، این طرح باید فراگیر و جامعیت بوده و زمینه مشارکت سازمان‌های مردم نهاد فراهم کند.
اهداف این مرکز بر چه مبنایی است؟
از اهداف مهم در این مرکز کنترل و کاهش بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی، در دسترس قرار دادن خدمات تخصصی و اورژانسی سازمان بهزیستی به آحاد جامعه، ایجاد زمینه مشارکت مردم و سازمان‌های غیردولتی، انجام مداخلات روانی اجتماعی قبل از مداخلات قضایی انتظامی و پیشگیری از جرم است.
تعریفی از مرکز مداخله در بحران داشته باشید و هدف از این طرح چیست؟
مرکز مداخله در بحران مرکزی است که در اصل می‌توان آن را مادر سایر مراکز دانست، این مرکز به عنوان یک اورژانس اجتماعی عمل می‌کند و موارد خشونت‌های خانوادگی، خودکشی، طلاق و... را پوشش می‌دهد.
هدف کلی در این مرکز کنترل و کاهش بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی از طریق ارائه خدمات فوری و تخصصی لازم به افراد آسیب دیده اجتماعی یا در معرض آسیب است.
تاریخچه راه‌اندازی اورژانس اجتماعی در کهگیلویه و بویراحمد چه زمانی بوده است؟
اورژانس اجتماعی با پیش فرض اینکه حذف آسیب‌های اجتماعی ممکن نیست، سال 78 راه‌اندازی شد تا با برنامه‌ریزی مناسب بتواند، این آسیب‌ها را کنترل کند که در سال 79 این مرکز نیز در کهگیلویه و بویراحمد کار خود را شروع کرد.
چند مرکز اورژانس در سطح شهرستان بویراحمد وجود دارد؟منطقه آسیب‌پذیر شهرستان؟
با توجه به اهداف و تعاریف مختلف از اورژانس اجتماعی سعی بر این داشته‌ایم تا نیروی متخصص در اورژانس به کار گرفته شود که فعال کردن پایگاه اجتماعی در منطقه آسیب‌پذیر مادوان و ارتباط با تنها اورژانس اجتماعی بویراحمد و پذیرش آن‌ها موارد مشکل‌دار به این مرکز معرفی و ساماندهی می‌شوند.
بیشترین مراجعه کنندگان چه کسانی هستند؟
بیشترین مراجعه کنندگان به این مرکز افراد و زوجین متقاضی طلاق هستند که گروه مشاوره و مددکار سعی بر کاهش بحران‌های کنونی در این خصوص را دارد.
چه مشکلاتی در مراکز وجود دارد؟
مهمترین مشکل که مراکز با آن مواجه هستند، شناسایی آسیب‌ها برای ساماندهی بهتر آسیب‌دیدگان و افراد در معرض آسیب است.
میزان آگاهی مردم از اورژانس و خدمات آن در سطح شهرستان چگونه است؟
با وجود اینکه متولی امر اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی بوده است، ولی به سبب بروز برخی مشکلات و کمبود میزان اعتبارات جهت آگاه سازی مردم از خدمات این مراکز و شناخت آن به جامعه با مشکلاتی مواجه هستیم که توجه به آسیب‌های اجتماعی همت و همراهی تمامی دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی را می‌طلبد.
متاسفانه، مردم آن‌گونه که باید شناختی از خدمات اورژانس اجتماعی داشته باشند، ندارند و تنها در زمان برخی بحران‌ها افراد مراجعه می‌کنند.
آیا تا کنون اقدامی جهت شناسایی اورژانس اجتماعی صورت گرفته است؟
ارتباط با رسانه‌های جمعی و گروهی از مهمترین راه‌های شناسایی این مرکز به مردم بوده که متاسفانه به سبب کمبود اعتبارات و نبود همکاری لازم رسانه جمعی و آگاه‌سازی مردم از سیمای استانی تاکنون آن‌گونه که باید شناخته و اعمال نشده است، ولی میزان همکاری خبرگزاری فارس برای آگاه سازی و خدمات ارائه شده به مددجویان بسیار رضایت‌بخش بوده است.
به عنوان رئیس بهزیستی شهرستان چه برنامه و اقداماتی جهت آگاه‌سازی ارائه داده‌اید؟
پخش بروشور تبلیغاتی برای شناسایی اورژانس اجتماعی در تمامی ادارات، نهادها، دانشگاه‌ها، مدارس، اماکن عمومی و منازل بوده است.
اقدام بعدی برای خدمات بهتر در زمینه کاهش طلاق برای سازش، ساماندهی تیم طلاق با دو روانشناس زن و مرد در دادگاه شهرستان مستقر و همچنین شبانه‌روزی کردن خدمات اورژانس 123 با حضور کارشناسان در دو شیفت از برنامه‌های پیش رو جهت کاهش آسیب‌ها است.
همکاری دستگاه‌ها و نهادها جهت آشنایی مردم با اورژانس چگونه بوده است؟
همکاری بسیاری از دستگاه‌ها نهادها به منظور آگاه‌سازی مردم بسیار کم رنگ بوده و می‌طلبد مقام ارشد استانی و شهرستانی و دیگر متولیان امر اقدامات و همکاری لازم برای شناخت اورژانس اجتماعی به مردم جهت کاهش آسیب‌ها را داشته باشند.
کدام دستگاه‌ها می‌تواند همکاری بهتری جهت شناخت اورژانس اجتماعی داشته باشند؟
باید این فرهنگ نهادینه شود که تنها بهزیستی مسئول کاهش آسیب‌های اجتماعی نبوده و نقش تمامی دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی در این خصوص بسیار موثر است که به عنوان مثال شهرداری با نصب بنر، آموزش و پرورش با آموزش‌های لازم به دانش آموختگان خود، صدا و سیما از سیمای استانی و ...می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود.
حال با وجود چنین مراکز در سطح کشور و به تبع آن در کهگیلویه و بویراحمد که استانی بزرگ و پهناور هم نبوده، ولی نرخ آسیب‌ها در سطح استان و شهرستان‌ها بسیار به چشم می‌خورد و باید پرسید منبع آسیب‌ها کجا بوده؟ مسئولان چه اقداماتی ارائه داده‌اند و چه نهادهایی ضعیف عمل کرده‌اند؟
آیا تنها بهزیستی مسئول ساماندهی افراد آسیب دیده و در معرض آسیب است؟ آیا وقت آن نرسیده که مسئولان ما چاره‌ای برای کاهش و جلوگیری از آسیب‌ها بیندیشند؟ آیا پیشگیری بهتر از درمان نیست؟ چرا نرخ طلاق در استان ما روبه افزایش است؟ آیا سالن‌های دادگاه‌های خانواده ما باید همیشه پر از ازدحام جمعیت باشد؟
----------------------------
گفت‌وگو از اسماء وفابین
-----------------------------
انتهای پیام/2571/ت/ق
