به گزارش خبرگزاری فارس از بندرعباس امروزه در دنیا صنعت بانکرینگ که به نوعی سوخت‌رسانی به شناورهای عبوری از آب‌های اطراف کشورها به کشتی‌های عبوری را مهیا می‌سازد، از صنایع مهم و پردرآمد در عرصه حمل و نقل دریایی به حساب می‌آید.
50 درصد از کل صنعت بانکرینگ دنیا مربوط به حوزه خلیج فارس است.
علاوه بر ارزآوری در خور توجه این صنعت، فروش غیر مستقیم نفت خام نیز از دیگر مباحثی است که همواره مسئولان انرژی کشورهای نفت‌خیر و تک محصولی در توسعه این چنین صنایعی با هدف فروش فرآورده دنبال می‌کنند.
در اوایل دهه 80 در ایران نیز نگاهی ویژه به این صنعت شد به نحوی که در چندین سال بعد یعنی در اوایل سال 85 صنایع و سرمایه‌گذاری‌های ایجاد شده در این بخش به نوعی در بنادری همانند خلیج فارس (در غرب بندرعباس) و قشم در کنار دیگر محل‌های عرضه سوخت که در برخی از بنادر جنوبی و جزایر از سال‌های قبل‌تر ایجاد شده بودند، نفسی تازه را به خیز برداشته شده این صنعت برای تصاحب بخشی بیشتر از بازار بانکرینگ منطقه نماند.
این در حالی بود که در آن زمان آنطور که گفته می‌شد بندر فجیره در کشور امارات که 80 درصد از سوخت مورد نیاز خود را از ایران خریداری می‌کرد، سالانه بیش از 10 میلیون تن سوخت به کشتی‌های عبوری از تنگه هرمز و خلیج فارس می‌فروخت.
اما موقعیت ویژه بندرعباس و جزایری همانند قشم و فاصله کمتر دسترسی شناورها (حدود 70 کیلومتر) نسبت به بندر فجیره همیشه مالکان کشتی‌ها را به سمت بنادر ایران برای دریافت سوخت سوق می‌داد.
اما نبود امکانات و عدم توجه به سرمایه‌گذاری مورد نیاز سبب شده که کشور از این منبع ارزی مناسب نتواند آنگونه که باید حاصل در خور توجهی داشته باشد.
البته نباید فراموش کرد که فجیره در حالی به یکی از بزرگ‌ترین عرضه کنندگان سوخت در منطقه و حتی دنیا تبدیل شده است که تا چندی پیش محصول مورد نیاز خود را از شرکت ملی نفت ایران خریداری می‌کرد.
در حالی طبق اعلام مسئولان سازمان بنادر و دریانوردی در حال حاضر ظرفیت سوخت‌رسانی به کشتی‌ها در بنادر کشور حدود دو میلیون و 500 هزار تن در سال رسیده است، که طبق گفته مسئولان بندر فجیره آنگونه که تخمین زده می‌شود ظرفیت ذخیرهسازی در این بندر اماراتی از رقم کنونی به پنج میلیون و 800 هزار مترمکعب به هفت میلیون و 800 هزار مترمکعب تا سال 2014 می‌رسد.
همچنین گفته شده است تا چندین ماه آینده ظرفیت ذخیرهسازی نفت بندر فجیره امارات به شش میلیون و 800 هزار مترمکعب می‌رسد.
این در حالی است که معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت در جدیدترین اظهار نظر خود با بیان اینکه درآمد امارات سالیانه از محل بانکرینگ به 10 میلیارد دلار رسیده است مدعی شده که سهم ایران نیز از این بازار پس از سال 94 با توجه به توسعه پالایشگاه‌ها سالیانه 20 درصد افزایش می‌یابد.
محسن خجسته‌مهر همچنین از نهایی شدن طرح جامع بانکرینگ و ارسال آن به دولت خبر داده و گفته است: جانمایی و آمایش مراکز عرضه سوخت‌های دریایی در ساحل جنوبی کشور از جمله بندهای این طرح است.
وی در این راستا به ظرفیت‌های قشم و موقعیت مناسب آن اشاره کرده است.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت با بیان اینکه در کشور ما بانکرینگ به صورت محدود و تنها در بخش سوخت‌رسانی انجام می‌شود، افزوده است: این بخش شامل خدمات گسترده‌ای حتی در باب هتل‌داری و پزشکی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داده است: بر این اساس تلاش می‌کنیم زیرساخت‌های لازم را فراهم کنیم تا سایر خدمات بانکرینگ به صورت یک مجموعه توسط ایران در منطقه خلیج فارس ارائه شود.
خجسته‌مهر اضافه کرده است: در حال حاضر 50 درصد کل درآمد بانکرینگ جهان در خلیج فارس محقق می‌شود و 50 درصد از کشتی‌های عبوری در جهان وارد خلیج فارس می‌شوند.
به گفته این مسئول در وزارت نفت، چشم اندازه دو دهه آتی صنعت بانکرینگ کشور و منطقه در طرح مذکور دیده شده است.
همچنین نگاهی به آمار و ارقام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نشان از وضعیت موجود عرضه سوخت نفت کوره در حوزه بانکرینگ کشور دارد.
فرید عامری مدیر عامل وقت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران طی مصاحبه‌ای در اواخر سال 89 نیز در این راستا با بیان اینکه وضعیت بانکرینگ ایران نسبت به بندر فجیره امارات به دلیل تخفیف در قیمت فروش، افزایش زمان باز پرداخت و کیفیت محصولات مطلوب‌تر است، گفته است: بر اساس برنامه پنجم توسعه باید تا پایان سال 89 با فروش چهار میلیون و 500 هزار تن سوخت به کشتی‌های عبوری از خلیج فارس حدود 30 درصد از بازار بانکرینگ منطقه خلیج فارس به ایران اختصاص یابد.
به گفته وی، سهم ایران از عملیات بانکرینگ در منطقه خلیج فارس در سال 1385 حدود نیم درصد، سال 1386 حدود پنج درصد، سال 1387 حدود 14 درصد و سال 1388 حدود 25 درصد بوده است.
عامری در آن سال یادآور شد، به دلیل برخی از مسائل همانند فشارهای بین‌المللی بر شرکت‌های حمل و نقل و کشتیرانی و ایجاد محدودیت از سوی شرکت‌های بیمه برای ورود به آب‌های ایران، اذعان کرده بود که در سال 89 رقم مدنظر عرضه سوخت در این حوزه برای کشور محقق نمی‌شود.
همچنین یادآور می‌شود سالانه حدود 20 هزار کشتی از خلیج فارس عبور می‌کنند که به گفته مسئولان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی حدود چهار هزار و 400 کشتی از ایران سوخت خود را تامین می‌کنند.
مدیر عامل کنونی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز در روزهای اخیر از فروش بیش از 800 هزار تن سوخت به کشتی‌های عبوری خلیج فارس در شش ماه نخست سال‌جاری خبر داده است.
جلیل سالاری با تاکید بر اینکه انگیزه برای بانکرینگ سوخت کشور افزایش یافته است، گفت که در شش ماه نخست امسال حدود 800 هزار تن نفت کوره و حدود 50 هزار تن نفت گاز به کشتی‌های عبوری در خلیج فارس فروخته شده است.
به گفته این مسئول در شش ماه نخست امسال روزانه چهار تا شش میلیون لیتر سوخت به کشتی‌های عبوری خلیج فارس تحویل شده است.
وی افزوده است: این میزان در برخی از ماه‌ها با افزایش روبرو بوده و به ماهانه 172 هزار تن رسیده است.
وی با اشاره به اینکه فروش سوخت ایران از طریق بانکرینگ در سال‌های گذشته نیز تقریبا به همین میزان بوده است، تأکید کرده است: مقدار فروش سوخت به کشتی‌های عبوری در خلیج فارس در سال‌جاری با سال‌های گذشته برابری می‌کند.
در شرایطی که وضعیت طبیعی ایران، این کشور را در حوزه بانکرینگ به خودی خود قابل توجیه کرده است، مسئولان مربوطه باید دقت داشته باشند در شرایط کنونی با توجه به ارتباطات کشور به دنیا و کاهش رشد اقتصادی دنیا و همچنین تحریم‌هایی که بیشترین تمرکز را بر روی صنایع حمل و نقل دریایی کشور نشانه رفته است، با توجه هر چه بیشتر به بخش خصوصی و تغییر نوع نگاه به این صنعت و نحوه حمایت از رقبای خارجی، زمینه پویایی این صنعت را کشور فراهم آورند.
در استان‌هایی همانند هرمزگان و جزایری همانند قشم و ابوموسی که فاصله بسیار کمی با خطوط شناخته شده بین‌المللی دریایی در تنگه هرمز و خلیج فارس دارند و حتی دیگر جزایر و ساحل بندرعباس که در حال حاضر نیز ظرفیت‌های خوبی در این راستا ایجاد شده، همواره مسئولان محلی و سرمایه‌گذاران آمادگی خود را در این راستا اعلام کرده‌اند.
از همین رو این صنعت می‌تواند با نگاه ویژه دست‌اندرکاران در حوزه ملی و کلان، به عنوان یک منبع مهم ارز آوری برای کشور محسوب شود.
انتهای پیام/80001/خ/ژ1001
