به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، هر ساله با فرا رسیدن 11 آذر تاریخ ایران به ویژه گیلان یاد بزرگ مردی از تبار ایثار، شجاعت، شهامت و شهادت را گرامی می‌دارد چنانکه نام و خاطره‌اش تا همیشه تاریخ لرزه بر اندام اجانب سلطه‌طلبی می‌اندازد که قصد دست‌درازی به منافع این ملت را داشته باشند و این مرد بزرگ کسی جز میرزا کوچک خان جنگلی برادر نهضت جنگل در گیلان نیست.
نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچک‌خان در گیلان یکی از بزرگ‌ترین اتفاق‌ها و زرین‌ترین اوراق تاریخ معاصر است که مهم‌ترین منبع عبرت‌آموزی به بیگانگان در تجاوز به این مرزو بوم شناخته می‌شود.
با اینکه در سال‌های گذشته مطالب، مقالات، کتاب‌ها و منابع بسیاری در راستای شناخت نهضت جنگل، شخصیت، اندیشه، اعتقادها و اهداف میرزا کوچک خان از تشکیل این نهضت جنگلی در ادامه نهضت مشروطه در ایران توسط بزرگان ادب فارسی تالیف شده است، اما به نظر می‌رسد با مطالعه این منابع هنوز ظرفیت‌های فراوانی برای ناگفته‌های این نهضت بزرگ وجود دارد.
هنوز ظرفیت‌های بسیاری برای الگوپذیری از این قیام تاریخی و پیام‌های آن وجود دارد که شناخته نشده و مورد بررسی قرار نگرفته است.
تمام مردم دنیا گیلان را با نام میرزا کوچک خان جنگی می‌شناسند از این‌رو برای معرفی این شخصیت والا باید همه اراده‌ها را جزم و در این راه تلاش کرد.
برای بررسی نهضت جنگل، ضرورت شناخت شخصیت میرزا کوچک خان جنگلی و میزان تاثیرگذاری این قیام تاریخی بزرگ ضد بیگانه بر ادبیات فارسی، مصاحبه تفصیلی با «معصومه پاداش ستوده»، کارشناس زبان و ادبیات فارسی و مولف کتاب کودکانه «سردار جنگل» انجام داده‌ایم که ماحصل آن را در ذیل می‌خوانید:
فارس: درباره شکل‌گیری نهضت جنگل و ضرورت‌های بازخوانی آن توضیح دهید؟
-بسیاری از مورخان شکل‌گیری نهضت جنگل را تداوم انقلاب مشروطه در ایران و با هدف اخراج نیروهای بیگانه، رفع بی‌عدالتی، مبارزه با خودکامگی و استبداد و برقراری دولتی مردمی دانسته‌اند به طوری که شخص میرزا کوچک نیز در انقلاب مشروطه جزو انقلابیون بود از این‌رو رهبری نهضت جنگل را علیه قوای استعمارگر روس و انگلیس داخل خاک ایران به صورت نبرد مسلحانه و ایجاد پایگاه در جنگل‌های گیلان برعهده گرفت که این قیام بزرگ معاصر با انتشار نشریه جنگل علنی شد و توجه بسیاری از آزادیخواهان و استقلال‌طلبان را برای همراهی با میرزا به خود جلب کرد به همین منظور بازخوانی نهضت جنگل به دلیل ظرافت‌ها و حساسیت‌های موجود در آن برای انتقال پیام‌های اصلی آن به نسل جدید با توجه به تهاجم فرهنگی دشمن در کشور ضرورت دارد.
فارس: روس و انگلیس در ایران به دنبال چه بودند؟
-همه ما نقشه جغرافیای زیبای کشور خود را که به شکل گربه‌ای نشسته در جهان خودنمایی می‌کند، بارها دیده‌ایم و با کمی دقت می‌توان به وضعیت خاص جغرافیایی آن پی برد به طوری که ایران با داشتن منابع عظیم آبی و خاکی یک سرزمین بن‌بست نیست بلکه علاوه بر این با داشتن منابع زیرزمینی و بسیاری از ویژگی‌ها و امتیازات اقتصادی و سیاسی بارز، این خطه از دیگر سرزمین‌های جهان متمایز شده و همین امر اساسی‌‌ترین اصل بوده و همواره مورد توجه اجانب قرار گرفته که آنها را با جسارت تمام وادار به دست‌درازی به طرف این خاک مقدس کرده است که البته همیشه وجود بزرگ مردانی مانند امیرکبیر و میرزا کوچک خان آنها را سر جای خود نشانده است.
فارس: درباره شخصیت، اندیشه و اهداف میرزا کوچک خان توضیح دهید؟
-یونس معروف به میرزا کوچک خان فرزند میرزا بزرگ در یکی از محله‌های قدیمی رشت به نام استاد سرا متولد شد و بخشی از تحصیلات دینی و حوزوی خود را در این شهر فرا گرفت در آن زمان به افرادی که دارای علم و تحصیل و خانواده بزرگی بودند لقب میرزا و خان نسبت داده می‌شد و از طرفی میرزا ادامه تحصیلات خود را در تهران دنبال کرد و سپس به صف انقلابیون پیوست که با این توصیف مهم‌ترین هدف وی از قیام علیه استبداد را می‌توان با توجه به اوضاع نابسامان داخلی آن زمان حفظ منافع اسلام و دفاع از حقوق مردم و ایجاد عدالت و مساوات در کشور برشمرد که وجود عواملی مانند هرج و مرج داخلی، آشفتگی اجتماعی و سیاسی، ناامنی، فقر، خشکسالی، پراکندگی نیروهای اجتماعی، سیاسی و… از جمله مسایلی بود که پس از جنگ جهانی اول، گریبان‌گیر جامعه و مردم ایران شده بود و به طور طبیعی پیدایش نهضت جنگل در چنین بستر و برهه‌ای با رهبری این نهضت به دست روحانی و تربیت یافته حوزه و محضر علما چیزی جز آزادی‌خواهی، استقلال‌طلبی و ستیز با استبداد نبوده است.
فارس: با توجه به شکل‌گیری نهضت و بصیرت میرزا کوچک در آن زمان، دشمن‌شناسی در زمان کنونی چه ضرورت‌‌هایی دارد؟
-با نگاه به تاریخ نهضت جنگل در مرحله نخست باید بر دید بصیر میرزا آفرین گفت که با حرکت هوشمندانه خود در دشمن‌شناسی و درک صحیح از موقیعت آن زمان برای دفاع از اسلام و میهن با سلاح ایمان به خدا قیام کرد و نشانه این است که ما نیز باید در زمان خود به عنوان یک ایرانی نسبت به شناخت موقعیت‌های اجتماعی و سیاسی خود آگاه و بصیر باشیم و به موقع در برابر دشمن واکنش‌های لازم را از خود نشان دهیم به طوری که با مطالعه تاریخ، ایران همواره مورد غارت بیگانگان بوده و در زمان میرزا نیز مسابقه روس و انگلیس برای دستیابی به این سرزمین خسارات فراوانی را به ما وارد کرده است.
فارس: آیا می‌توان میرزا کوچک خان را از نخستین آزادیخواهان در ایران معرفی کرد؟
-در اینکه میرزا کوچک خان یک آزادیخواه بوده تردیدی وجود ندارد اما به نظر بنده نخستین فردی که طنین فریاد آزادیخواهانه مردم علیه استبداد را در کشور آغاز کرد، میرزا تقی خان امیرکبیر بود که در زمان خود خدمات قابل توجهی را به ایران و فرهنگ این مرز و بوم ارائه کرده است و سرانجام با شهادت خود مقدمات ایجاد نارضایتی مردم علیه شاه را رقم زد زیرا قتل ناجوانمرادنه امیرکبیر در حمام فین کاشان به دستور مادر ناصرالدین شاه بسیاری از هسته‌های پیشرفت ایران را در هم شکست و حضور مردم را برای تحصیل آزادی و ایستادگی در برابر ظلم زمینه‌ساز شد.
فارس: آیا نهضت جنگل بر ادبیات فارسی تاثیرگذار بوده است؟
-بله تغییر و تحول در هر جامعه‌ای بیش از آنکه بر اقتصاد و دیگر موارد تاثیر داشته باشد بر ادبیات آن جامعه تاثیر دارد و درباره نهضت جنگل نیز این چنین است زیرا با مطالعه جزئیات این نهضت بزرگ درمی‌یابیم که ارزش‌هایی در مسیر تعالی زندگی انسان جزو اهداف این نهضت بوده که موجب شده تا بسیاری از شاعران، نویسندگان و فیلمنامه نویسان در این باب آثاری در قالب ادب فارسی خلق کنند و زیبایی‌های آن حقایق ناب را به تصویر بکشند به طوری که مجموعه‌های بسیار فاخری در این راستا پدید آمده است.
فارس: نظر شما در باره کتاب‌هایی که تاکنون در راستای معرفی میرزا و نهضت جنگل نوشته و تالیف شده‌اند چیست؟
-تاکنون آثار فاخر و بسیار نفیسی توسط اساتید فرهیخته مانند ابراهیم فخرایی و دیگر اساتید بزرگوار در این حوزه نوشته شده است اما به نظر بنده با توجه به موقعیت کنونی کشور و وجود فشارهای فرهنگی همه‌جانبه از طرف دشمن این مقدار کافی نیست و باید برای معرفی قهرمانان و الگوهای ارزشمند خود به نسل جدید آثار جدیدی را پدید آوریم زیرا هر گونه کوتاهی در این حوزه موجب می‌شود تا دشمن از این فرصت‌ها نیز استفاده کرده و برای معرفی قهرمانان ما آنگونه که خود برنامه‌ریزی می‌کند گام بردارد به طوری که اکنون شاهد ساخت سریال‌های تاریخی با دیدگاه‌های غربی و اسلام‌هراسی درباره تاریخ و شاهان کشورمان توسط فیلمسازان خارجی هستیم.
فارس: در راستای فرهنگ‌سازی و شناخت نسل جدید نسبت به نهضت جنگل چه اقدام‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
-جستجو در آثار و مستندات برای یافتن مطالب جدید و بیان ناگفته‌ها، مقایسه و تطبیق تاریخ زمان میرزا با زمان فعلی کشور به صورت طرح‌های تحقیقاتی، انتشار مطالب عبرت‌آموز از نهضت جنگل حداقل در نشریات محلی، ساخت انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای به ویژه در حوزه کودک و نوجوان، حمایت از پایان نامه‌هایی که با این موضوع مرتبط هستند و ... می‌توانند در معرفی هر چه بیشتر میرزا و اهدافش به نسل جدید موثر باشند.
فارس: درباره کتاب «سردار جنگل» خودتان بگویید؟
-بنده از سال 1388 به مطالعه و بازخوانی نهضت مهم و تاریخی جنگل در گیلان اقدام کردم و با شناخت نقاط ضعف و قوت در حوزه کودکان و نوجوانان دریافتم که معرفی میرزا در این مقطع کمتر صورت گرفته است از این‌رو بر آن شدم تا با توجه به ویژگی‌های ادبیات اقلیمی داستان «سردار جنگل» را برای تمام کودکان دنیا بنویسم که حتی در این راه با استفاده از عکس‌های معتبر تاریخی نقاشی‌هایی را مربوط با موضوع داستانم برای کودکان ترسیم کرده‌ام.
فارس: چرا در تالیف کتاب خودتان کودکان را مخاطب قرار داده‌اید؟
-کودکان در گذشته‌های ادبی ما هرگز برای خود ادبیات مکتوب و مستقلی نداشته‌اند و همواره از آغاز کودکی با بزرگسالان خود همگام بوده‌اند در حالی که بیشترین مخاطبان لالایی‌ها، معماها، چیستان‌ها، بازی‌ها و قصه‌های شبانه مادران و مادربزرگ‌های خود بوده‌اند از این‌رو با در نظر گرفتن توجه به ادبیات کودک و نوجوان در کشور و با رعایت ویژگی‌هایی مانند انتقال تجربه از طریق داستان، ارضای غریزه کنجکاوی، پرکردن اوقات فراغت، گسترش معلومات، افزایش آگاهی و گسترش جهان‌بینی کودکان بر آن شدم تا این کتاب را برای آنها تالیف کنم و به نظر بنده اگر ما معتقدیم که باید در سنین پایین تربیت و آموزش را به کودکان خود بیاموزیم و فرهنگ چیزی جز این نیست که ما به کودکان خود می‌آموزیم و با توجه به اینکه نهضت جنگل سرشار از پیام‌ها و تعلیمات آموزنده‌ای چون استقامت، صبوری، گذشت، دوستی، اتحاد و سرانجام شهادت است، چیزی مانند داستان نمی‌تواند منتقل کننده این پیام‌ها به کودکان ما باشد به همین منظور تصمیم گرفتم تا با بهره‌گیری از این آموزه‌ها این داستان بزرگ و حماسی را برای کودکان تالیف کنم که به دلیل حمایت نشدن از طرف مسئولان فرهنگی استان این کتاب هنوز منتشر نشده است.
فارس: درخواست شما از مسئولان برای حمایت از انتشار این کتاب چیست؟
-اگر می‌خواهیم که فرهنگ نهضت جنگل ماندگار بماند و با حوادث و تندبادهای زمانه به دست فراموشی سپرده نشود باید داستان این شهامت و دلاوری بزرگ را در ذهن و سینه کودکان خود بکاریم تا با گذشت زمان از نتیجه کار خود سودمند شویم و سخنی ندارم جز اینکه اگر مسئولی ضرورت این امر را در راستای معرفی میرزا کوچک خان جنگلی به عنوان یک الگوی تربیتی معاصر برای کودکان درک می‌کند خود برای حمایت از انتشار این کتاب گام بردارد.
انتهای پیام/84002/ع/گ1003
