به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان بهشهر، با وجود آغاز فصل خزان، هنوز سرمای آن به خوبی رخ ننموده و از سیمای بوته‌های خاردار تمشک امید را نگرفته است. تمشک‌های صحرایی این روزها روزهای آخر باروری را می‌گذرانند اما هنوز گرمی بازار هستند و مشتری‌ها سراغشان را می‌گیرند.
گیاه خاردار بوته‌ای و عمودی با گل‌های سفید و صورتی ملایم و زیبا با برگ‌های پنجه‌ای و سبزش نوید میوه‌ای شیرین، آبدار، خوش رنگ و خوش‌عطر و بو از خانواده شاه توت و توت فرنگی به نام تمشک سیاه وحشی را می‌دهد، گیاهی که نام علمی آن Rubus fruticosu است و طرفدارانی خاص دارد.
تمشک از میوه‌هایی است که مصرف تازه‌خوری دارد یعنی باید بلافاصله مصرف شود. رطوبت، گرما و فضای نامناسب موجب قرمزی، آفت و از بین رفتن تمشک می‌شود.
برخلاف تمشک‌های تابستانه که به صورت درختی بوده و مانند پیچک روی هر شاخ و دیواری که گیر بیاورندT می‌نشینند و قد می‌کشند، تمشک‌های پاییزه بوته‌ای هستند و ماندگاری آنها کمی بیشتر از تمشک‌های تابستانه است.
معمولا تمشک‌های تابستانه اواخر بهار تا حداکثر اواسط مردادماه قابل برداشت هستند و پس از آن دیگر خبری از تمشک‌های وحشی تابستانه نیست. از اواسط شهریور ماه به مرور پای تمشک‌های پاییزه به بازار می‌رسد و تا آبان ماه می‌توانی آنها را در بازار ببینی.
معمولا این نوع تمشک‌ها را کمتر می‌توان در جنگل‌ها یافت. میوه تمشک پاییزه را در دشت‌ها و صحراها بیشتر و بهتر می‌توان به دست آورد چراکه هم رشد بهتری در چنین فضایی دارند و هم آبدارتر هستند و علاوه بر آن از نور مستقیم خورشید بهره‌مند می‌شوند.
تمشک خواص زیادی دارد و در شهرهایی که دارای صنایع تبدیلی هستند این میوه بازار خرید و فروش خوبی دارد. از آنجا که تمشک در تابستان و اوایل پاییز و تقریبا در ایام اوقات فراغت دانش‌آموزان به ثمر می‌نشیند بنابراین جوان‌ترها بیشتر به سمت چیدن تمشک می‌روند. برخی از این افراد برای خود محدوده‌ای شخصی دارند و به نوعی فقط پاتوق آنهاست، محدوده‌ای که کمتر کسی حاضر می‌شود به آنجا برود.
* تمشک روزی خدا
از خوبی‌های میوه‌های جنگلی این است که فقط زحمت چیدن دارند و فردی که محصول را به دست آورده زحمتی برای کاشت و پرورش آنها نداشته و تنها به این فکر افتاده که از روزی بی‌منت خداوند کمال استفاده را ببرد. اما از مشکلات میوه‌های جنگلی که افراد خاصی را به سمت خود می‌کشد این است که بیشتر آنها تیغ دارند، کُندس یا ازگیل وحشی، وَلیک یا زالزالک وحشی و تِلکا یا گلابی وحشی درختانی هستند که به این نام در شمال کشور معروف بوده و در زمره درختان تیغ‌دار جنگلی قرار دارند.
شناخت کم افراد نسبت به میوه‌ها و گیاهان خوراکی و خواص درمانی آنها از دیگر مشکلات میوه‌ها و گیاهان خودرو است و بهتر است بگوییم از بدی‌ها و مشکلات ما انسان‌هاست که برای شناخت این نعمت‌های خدادادی وقت نمی‌گذاریم.
هرچند از صنایع تبدیلی خوبی در استان‌های شمالی برخوردار نیستیم و برخی از آنها مانند صنایع تبدیلی گلستان به ورطه تعطیلی و واگذاری رسیده‌اند اما بازار فروش خوبی را می‌توان با مدیریت صحیح ایجاد کرد.
به عنوان مثال از آغاز برداشت انواع تمشک‌های وحشی در شمال ایران علاوه بر اینکه خود افراد بومی آنها را در بازار یا در جاده‌های اصلی می‌فروختند، برخی از شرکت‌ها با ورود به روستاها و شهرهای شمالی که دستی در چیدن تمشک دارند، به نوعی اشتغال آفرینی فصلی ایجاد کردند و تمشک‌ها را کیلویی 1.5 تا 3 هزار تومان از روستائیان می‌خریدند به طوریکه یکی از جوانان روستایی طی 45 روز حدود 1.5 میلیون تومان تمشک فروخت و پولی را که شاید در ازای 365 روز کار کردن در روستا به دست نمی‌آورد در مدت کمتر از دو ماه به دست آورد.
* انواع و خواص تمشک
گرچه تمام انواع معمولی تمشک‌ها در شمال آمریکا می‌رویند اما تمشک در ایران دارای هشت گونه گیاه علفی و درختچه‌ای و غالباً تیغ‌دار با نام عمومی تمشک است که عمدتاً در مناطق جنگلی و غیرجنگلی شمال کشور در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان می‌رویند.
تمشک درختی یا برگ نارونی، تمشک کبود، تمشک خزری یا والش، تمشک لاهیجانی، تمشک جنگلی یا کرک آلود، تمشک قفقازی، تمشک ایرانی، تمشک تالشی یا هندل و تمشک سنگی، تمشک‌هایی هستند که در ایران می‌رویند، چهار گونه تمشک قفقازی، خزری، ایرانی و تالشی علاوه بر ایران در روسیه و قفقاز نیز می‌رویند، مردم گیلان به انواع تمشک «والش» می‌گویند، این میوه در مازندران به همان تمشک شهرت دارد و در برخی شهرها مثل گلوگاه به آن «لبلبو» می‌گویند.
میوه‌های تمشک را یا همانطور خام می‌خورند و یا از آن در تهیه تارت آب میوه، مربا، شربت، ژله، شراب، سرکه، لیکور و مارمالات استفاده می‌کنند. میوه‌های تمشک سرشار از انواع ویتامین‌های A، B، C، اسیدهای آلی، شکر، پکتین، ترکیبات رنگی و نمک‌های معدنی است.
امید که صنایع تبدیلی شمال با شناخت و مدیریت منابع موجود بتوانند علاوه بر حفظ واحدهای صنعتی با ایجاد اشتغال پایدار به توسعه اقتصادی کشور کمک کنند.
-----------------------
گزارش از آزاده بابانژاد
-----------------------
انتهای پیام/آ10/گ1003
