به گزارش فارس، پایگاه خبری الانتقاد در مقاله‌ای مرحله جدید از فعالیت‌های غرب علیه سوریه در دوره بعد از طرح کوفی عنان را مورد اشاره قرار داده و می نویسد که شش روز از آغاز اقدامات ویژه در راستای طرح شش ماده ای عنان گذشته است و بعد از آن نیز اولین هیئت ناظران بین المللی برای ایجاد پشتوانه لازم برای استمرار تعهد به این طرح به سوریه اعزام شده اند.
راه طولانی عنان برای موفقیت در طرح شش ماده ای
البته این بدان معنی نیست که راهی که در پیش رو قرار دارد، راهی آسان است که با گل فرش شده است و بقیه مراحل طرح عنان نیز به خوبی اجرا خواهند شد، این موضوع به مسایل زیاد و محاسبات طرف های درگیر مداخله کننده در گرداب سوریه بستگی دارد و در این راستا به منافعی استراتژیک توجه می کند که باید ابعاد ژئوپلتیک منطقه ای و بین الملی را نیز بدان افزود.
این مقاله در ادامه به مهم ترین این شاخص ها توجه کرده و آنها را تشریح می کند:
مانع تراشی محور عربی آمریکایی در طرح عنان
اول: تاکنون به نظر نمی رسید که اهداف ویژه برای تعامل با طرح عنان از جنبه مصداقیت و واقعیت با هم تطابق داشته باشد، به عنوان مثال همان مقدار که دو کشور روسیه و چین در مواضع خود به دنبال ضرورت اعطای تمامی تسهیلات لازم برای موفقیت طرح عنان هستند، فشارهایی نیز به صورت واضع و علنی به سوریه وارد می شود، البته به نظر نمی رسد که موضع عربی با این مواضع هم راستا باشد، چرا که آنان همواره در نیت دولت سوریه تردید ایجاد می کنند و در پیام های خود تاکید دارند که استراتژی آنها تامین مالی مخالفان دولت سوریه تا زمان براندازی دولت بشار اسد تکیه دارد. این موضوع به صورت مشخص در نشست استانبول خود را نشان داد و وزارت خارجه آمریکا نیز همچنان بر ضرورت کناره گیری بشار اسد رئیس جمهور سوریه از قدرت تاکید دارد.
الانتقاد می افزاید: این نتیجه گیری هنگامی واضح تر می شود که مواضع و اقدامات ویژه در محور عربستان سعودی، قطر و ترکیه را مد نظر قرار دهیم که تنها به دنبال ایجاد تردید در فایده مأموریت عنان هستند و می خواهند اهداف دولت را نیز مورد تردید قرار دهند، آنها اصرار زیادی دارند که نتایج زودهنگامی بگیرند که این طرح را شکست خورده بداند و مدعی شود که دولت سوریه با این طرح همکاری نمی کند. آنها در عین حال شاخص های قوی از خود نشان می دهند مبنی بر اینکه بر ضرورت سقوط دولت سوریه با استفاده از زور و تمامی راههای حمایت از مخالفان مسلح این کشور پایبند هستند و حتی اعلام آمادگی کرده اند که دخالت نظامی در این کشور را نیز آغاز کند تا به بهانه های انسانی منطقه ای خاک این کشور را اشغال کنند، این موضوع در واکنش های ترکیه به خوبی قابل مشاهده است.
این مقاله می افزاید که اختلاف و تناقض در مواضع این کشورها ناشی از آن است که کشورهایی مثل چین، روسیه و ایران معتقدند که طرح عنان طرحی متوازن و معقول است و می تواند واقعیت ها را برای همه به اجرا بگذارد و می تواند با این بحران بر اساس توازن های کنونی تعامل داشته باشد، آنها می گویند که هر جایگزین دیگری در این راستا به معنی طولانی کردن عمر بحران در سوریه است که تنها هزینه آن را سوریه و سوری ها نمی پردازند، بلکه تمام منطقه هزینه های آن را می پردازد.
ماهیت اختلاف آمریکا با محور ترکیه، عربستان و قطر
شاید بتوان گفت که تنها تفاوت در موضع آمریکا با محاسبات محور ترکیه، عربستان و قطر در اینجاست که آمریکا این طرح را نمودی از استراتژی خاص و کامل خود برای تحقق اهدافش می داند، واشنگتن معتقد است که این طرح شکاف هایی دارد که می توان از طریق آنها وارد عمل شد و اصلاحاتی را در توازن عرصه سوریه ایجاد کرد تا بتوان نظام سوریه و بشار اسد را ساقط کرد. به این ترتیب تفاوت در این موضوع تاکتیکی است، نه استراتژیک. حتی ممکن است این تفاوت مواضع بخشی از بازی تقسیم نقش ها باشد و در این بازی هر کسی مکلف است تا نقش خود را بازی کند و سعودی ها و قطری ها و ترک ها نیز موظف هستند تا فشارها را بیشتر کنند و تسهیلات لوجستیک را فراهم نمایند تا بتوانند طرف مقابل را برای انتخاب یکی از این دو گزینه مجبور کنند: اول اینکه طرح را بر اساس خواسته های آمریکا بپذیرد. دوم اینکه در مسیر گزینه ترکیه و قطر و عربستان گام بردارد که همان اقدام نظامی است.
شکاف‌های طرح عنان برای سوء استفاده های غرب
دوم: موضوع بعدی که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، این است که طرح عنان طرحی عمومی است و هر کدام از بندهای آن نیاز به تفسیر و توضیح دارد، بویژه در مسایلی که باید روزنه ها و شکاف نفوذ را که ممکن است مخالفان نظام از آن به نفع خود استفاده کنند، بست. به عنوان مثال این طرح از عقب نشینی نیروهای ارتش و ماشین جنگی سنگین آنها بدون ارائه تضمین برای سوء استفاده نکردن گروه های مخالف از این موقعیت به نفع خود صحبت می کند. از سوی دیگر این طرح از نظارت ناظران صحبت می کند، اما چیزی در مورد تعداد آنها و ماهیت گروه های محافظت کننده از آنها سخنی به میان نمی آورد، اگر تصور کنیم که حمایت از این گروه ها نیز بین المللی خواهد بود و تعداد این ناظران زیاد باشد، در این صورت باید منتظر ورود ارتشی بین المللی به سوریه از طریق حیله و نیرنگ باشیم، البته اینگونه به نظر می رسد که نظام سوریه رویکرد مشخصی در این زمینه دارد، اما مخالفان چنین رویکردی برای خود ندارند.
تلاش های غرب برای سوء استفاده از طرح عنان
سوم: موضوع سومی که این مقاله به آن اشاره می کند، این است که نمی توان ابعاد امنیتی و سیاسی در بحران سوریه را از هم جدا کرد، به این ترتیب مورد اول توازنات بویژه در زمینه راهکارهای سیاسی را مشخص می کند و هر خللی در آن در موازنه های قدرت ویژه راهکارهای سیاسی تاثیر خواهد داشت، اگر بخواهیم طرح عنان را در این زمینه مورد بررسی قرار دهیم، باید گفت که این طرح راهکار امنیتی را بر راهکار سیاسی ترجیح داده و امکان بازی با موازنه های کنونی را به صورت مجدد فراهم کرده است، این امکان از چند راه ایجاد شده است، از جمله:
الف: سوء استفاده مخالفان از عقب نشینی های ارتش برای بازگرداندن عقربه های ساعت از جنبه های نظامی و امنیتی به عقب، این چیزی بود که دولت سوریه به آن توجه داشت، به این علت سریعا تضمین هایی ولو به صورت شفاهی از عنان گرفت و حق دخالت را برای خود محفوظ کرد.
ب: تلاش برای تحریک مجدد افکار عمومی مخالفان با استفاده از نظارت بین المللی و تلاش برای کشاندن آن به بالاترین حد تا اینگونه وانمود شود که مخالفان دولت سوریه جایگاهی برای خود دارند، درست برعکس اتفاقی که برای هیئت ناظران عرب روی داد.
به این ترتیب دو چالش در برابر دولت سوریه قرار می گیرد که پیشتر از هر دوی آنها عبور کرده است، اما باید در شرایط کنونی و اوضاع متفاوت از قبل دوباره با آنها وارد مبارزه شود، البته دولت سوریه باید با دقت بیشتری عمل کند، چرا که نتیجه نهایی این مبارزه معادله راهکارهای حل سیاسی این بحران را رقم خواهد زد، اما با نگاهی به روند بحران در سوریه می توان فهمید که دولت سوریه قدرت زیادی در مقابله با این چالش ها و موفقیت در آنها دارد.
این مقاله در پایان تاکید می کند که بحران دولت سوریه وارد مرحله تازه ای شده است که براساس آن باید شاخص های جدید در این رویکرد مورد توجه قرار گیرد، اینکه این طرح می تواند راه حلی برای معادلات کنونی منطقه باشد یا اینکه این بحران تا زمان نامشخصی باقی خواهد ماند. البته حتی با تصور اینکه این طرح آغاز راه حل سیاسی این بحران است، نیز باید گفت که اوضاع همچنان شکننده باقی خواهد ماند، همچنین ممکن است در دوره ای قرار گرفته باشیم که باید منتظر بود تا واقعه ای مشخص را پشت سر بگذاریم، مانند انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا یا فرانسه، این در حالی است که اوضاع حاکمیت و توازن قدرت در مصر نیز همچنان نقش خود را در این چالش های خطرناک و نگران کننده دارد.
انتهای پیام/++
