به گزارش خبرگزاری فارس از شمال خوزستان، خوزستان با داشتن بیشترین آثار تاریخی در کشور به استان باستانی کشور نام‌گذاری شده است و به دلیل عدم کاوش بسیاری از مناطق تاریخی به بهشت باستان‌شناسان کشور نیز لقب گرفته است ولی در ماه‌های اخیر دچار فراز و نشیب‌های فراوانی شده است که این استان را به حالت هشدار در این عرصه نزدیک کرده است.
*حفاری‌های منحصر به فرد حفاران غیرمجاز
روز گذشته در منطقه «تله برمی» رامهرمز اتفاق بسیار جالبی افتاده است به نحوی که حفاران غیرمجاز در حال حفاری حرفه‌ای دستگیر می‌شوند.
بر این اساس، در این منطقه حفاران گستاخ غیرمجاز با حفاری عمودی دوم‌تر و افقی 30 متر زیر دو منزل مسکونی موفق به شده برخی از منازل تاریخی در این بخش را کاوش کرده و توفیقاتی نیز داشته‌اند.
بر اساس این گزارش، حفاران غیرمجاز که فضا را برای کار خود مساعد دیده‌اند توانسته‌اند در چند روز حفاری زیر دو منزل دیگر را کاوش کنند و این اتفاق باعث بهت مسئولان میراث فرهنگی در این شهرستان و استان شده است.
مردم در این منطقه شرایط را به میراث فرهنگی گزارش داده و پس از اعزام یگان حفاظت میراث فرهنگی و بازدید از محل این منزل پلمب‌شده و سه نفر نیز دستگیر می‌شوند.
آنچه در این جریان بسیار حایز اهمیت است آن است که شرایط برای حفاران غیرمجاز به حدی در خوزستان مهیاست که دست به حفاری‌های حرفه‌ای در مناطق باستانی و تاریخی می‌زنند.
*تله برمی، منطقه‌ای عیلامی
«تل برمی» یا «برمک» محوطه ای باستانی و بازمانده از دوره عیلامی است که در جنوب شهر رامهرمز و نزدیکی آبادی کیمه قرار است.
در این تپه حفاری‌های غیر علمی و غیر مجازی صورت گرفته و اشیائی از قبیل مجسمه جانوران و سفال‌های نقوش و اجسام دیگر به دست آمده است.
بر اساس این گزارش، این تپه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، شهری عیلامی بوده که در زیر خاک مدفون شده است ولی در این باره هیچ کاوشی صورت نگرفته است.
آثار کشف شده در چند سال گذشته کتیبه‌های مربوط به دو پادشاه عیلامی به نام‌های «اونتاش ناپیریشا» و «شلیهاک اینشوشیناک» از این محوطه به دست آمده‌اند، همچنین کتیبه مربوط به دوره آکادی در این محوطه باستانی کشف شد که می‌توان به عنوان بخشی از شناسنامه تل برمی از آن نام برد.
*تله برمی همچنان مورد تهدید است
تپه باستانی «تل برمی»، یکی از تپه‌های مهم باستانی در خوزستان است. این تپه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، شهری عیلامی بوده که در زیر خاک مدفون شده است.
طی سال‌های نخست جنگ تحمیلی ایران و عراق، جنگ‌زدگان از نقاطی که مورد حمله قرار گرفته بود به رامهرمز آمده و روی تپه باستانی «تل برمی» ساکن شدند.
پس از جنگ، خانه‌های ساخته شده روی تپه به ساکنان بومی منطقه فروخته شده. اکنون تعداد ساکنان این تپه به بیش از 70 خانوار رسیده است و مردم شهر رامهرمز این تپه را به عنوان روستای تل برمی پذیرفتند.
بر این اساس، ساکنان «تل برمی» پس از به رسمیت شناخته شدنشان از سوی مراجع ذی‌صلاح قانونی در رامهرمز، به نوسازی خانه‌های خود پرداخته و با حفر چاه‌های عمیق، نخستین گام را در جهت نابودی این شهر عیلامی برداشتند. در حال حاضر همه امکانات زندگی شهری برای ساکنان روستای «تل برمی» فراهم شده است.
از جمله این امکانات، گازکشی روی این محوطه است که هر چند تاکنون میسر نشده اما احتمالا آخرین اقدام برای تخریب کامل این محوطه خواهد بود.
طبق مذاکرات انجام شده بین مسئولان شرکت گاز و میراث فرهنگی مقرر شد عملیات گازکشی با در نظر گرفتن شروطی که از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مشخص می‌شود، انجام شود. اما قانون شکنی‌های پی در پی شرکت گاز امکان تعامل این دو نهاد را فراهم نکرده است.
*تلاشی به دنبال گنج
ساکنانی که روی محوطه باستانی تل برمی زندگی می‌کنند برای کشف آثار چند هزار ساله و سپس قاچاق آنها حفر گودال‌های چند متری را آغاز کرده‌اند.
محوطه باستانی تل برمی که در شهرستان رامهرمز در استان خوزستان جای گرفته یکی از مهم‌ترین محوطه های دوران عیلامی است. در جریان کاوش‌های غیر مجار و حفاری‌های باستان شناسی در این محوطه، آثاری از دوره عیلامی با بیش از سه هزار سال قدمت به دست آمده است.
بر اساس خبر های رسیده از انجمن‌های دوستداران میراث فرهنگی در منطقه رامهرمز و منابع محلی، مردم ساکن روی محوطه تل برمی هر روز در حریم خانه های خود به بهانه کندن چاه، فاضلاب، زدن باغچه و گاه عملیات ساختمانی،اقدام به حفر زمین برای کشف اشیا تاریخی و فروش آنها به دلالان می‌کنند.
طبق اخبار رسیده بیش از 100 گودال در حال حاضر در خانه های مردم این منطقه کنده شده و تعدادی زیادی شی باستانی به فروش رسیده است.
محوطه باستانی تل برمی در سال 1347 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این محوطه بسیار مهم در زمان جنگ به علت شرایط اضطراری به مهاجران جنگی برای سکونت واگذار شد. بعد از پایان جنگ مهاجران جنگی خانه های خود را به افراد بومی منطقه واگذار کردند. در حال حاضر 100 خانوار روی محوطه باستانی تل برمی زندگی می‌کنند.
بر اساس این گزارش، دادن تسهیلات زندگی نظیر آب،برق و گاز از سوی ارگان‌های دولتی به ساکنان منطقه باعث شده که آنها این منطقه را ترک نکنند.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان در حال حاضر با پیگیری حقوقی از طریق مراجع قضایی به دنبال بیرون کردن افراد از روی این محوطه باستانی است.
به اعتقاد کارشناسان طی چند سال گذشته سکونت،احداث لوله های آب و گاز و حفر گودال‌های غیر مجاز از سوی افراد بومی منطقه و حفاران غیر مجاز بخش‌های بسیار زیادی از این محوطه را تخریب کرده است.
محوطه باستانی تل برمی حدود 20 هکتار وسعت دارد.طی چند سال گذشته بر اثر حفاری‌های غیر مجاز گسترده در محوطه های باستانی کشور هزاران گودال تاریخی از سوی قاچاقچیان حفر شده و تعداد زیادی شی باستانی از کشور خارج شده است. استان خوزستان جزو باستانی‌ترین مناطق کشور است که حجم زیادی از حفاری‌های غیر مجار را به خود اختصاص داده است.
*حفاری غیرمجاز، کلمه‌ای که عادی شده است
یک دوستدار میراث فرهنگی می‌گوید: تله برمی تنها یکی از مناطقی در خوزستان است که روزانه مورد هجوم حفران غیرمجاز است و اتفاق روز گذشته خود موید هشدارهای داده شده به میراث فرهنگی خوزستان است ولی به هشدارها هیچ توجهی نشد.
مجتبی گهستونی با اشاره به اینکه بارها به میراث فرهنگی خوزستان برای این منطقه هشدار داده شده است، تاکید می‌کند، بارها گفته شد که در این منطقه شرایط برای حفاران غیرمجاز بسیار فراهم است و در حال شخم زدن این منطقه هستند ولی هیچ‌کس به هشدارهای دوستداران میراث فرهنگی توجهی نکرد.
وی می‌گوید: این تپه‌ها باید ابتدا تملک شوند و سپس در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته تا کاوش شده و سپس به موزه‌های روباز تبدیل شوند.
حفاری غیرمجاز در این منطقه به حدی است که دوستداران میراث فرهنگی همیشه این منطقه را در وضعیت هشدار می‌دانند ولی تا مشکلی به وجود نیاید کسی به حرف دوستداران میراث فرهنگی توجه نمی‌کند.
*دستگیری حفاران غیرمجاز، افتخاری که جای تاسف است
گهستونی می‌گوید: وجود حفاران غیرمجاز در خوزستان نشان کم‌کاری میراث فرهنگی است و دستگیری آنها نشان از کار مداوم نیست بلکه نشان از فراهم بودن شرایط برای آنها در راستای اکتشاف آثار تاریخی خوزستان است.
وی با انتقاد شدید از مدیر کل میراث فرهنگی خوزستان می‌افزاید: دستگیری حفاران غیرمجاز اصلا افتخاری به شمار نمی‌آید زیرا نشان از کم توجهی به آثار تاریخی و تپه‌های باستانی در خوزستان است.
آنچه در این شرایط حایز اهمیت است فراغ بال برای حفاران غیرمجاز و تلاششان برای به یغما بردن آثار فرهنگی خوزستان است.
*********************
گزارش: مجتبی نارنج پور
*********************
انتهای پیام/س10
