حسین شبانی امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در نهبندان اظهار داشت: به اعتقاد نویسندگان تاریخ تکنولوژی، در ارتباط با پیدایش آسیای بادی در ایران اتفاق نظر است و خاستگاه این نوع آسبادها را در ایران دانسته و در این میان نهبندان یا "نه" از مهمترین این مکان‌ها به شمار می‌رود.
وی از آسبادها به‌عنوان چشمگیرترین و مهمترین تاسیسات سنتی در منطقه نهبندان یاد کرد و افزود: در بسیاری از روستاهای این شهرستان می توان این تاسیسات سنتی را مشاهده کرد اما آنچه مهم است توصیفاتی است که از زبان مورخین و جغرافیدانان مسلمان بعد از ورود به ایران از این آسبادها ذکر شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نهبندان ادامه داد: تعداد آس‌بادهای نهبندان را جهانگردان خارجی نظیر گابریل، سون هدین، سایکس و خانیکوف از 45 تا 75 آس‌باد در خود شهر نهبندان دانستند.
شبانی با بیان اینکه این آسبادها جزو دانش بومی نهبندانی‌ها در استفاده از قدرت باد و مهمترین خلاقیت مردم این سامان به شمار می‌رود، تصریح کرد: قدرت این تاسیسات سنتی را جهانگردان در اوج بادهای 120 روزه برابر 75 اسب بخار ذکر کردند.
وی یادآور شد: چرخش آسبادها را در یک دقیقه با بادی با سرعت 35 کیلومتر در ساعت 120 دور یعنی در هر ثانیه دو دور دانستند و میزان تولید آس بادها را در هر شبانه‌روز یک تن آرد عنوان کردند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نهبندان اظهار داشت: آس‌بادهای نهبندان قرار است که به ثبت جهانی برسد و تاکنون مطالعات زیادی در این راستا صورت گرفته است.
شبانی گفت: آسیای بادی به آسیایی گفته می‌شود که به قوت باد بگردد و به نام‌های آسیا چرخ، بادآس و آس‌باد از آنها یاد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه برخی از نویسندگان زمان پیدایش آسیاهای بادی را به 200 سال قبل از میلاد نسبت می‌دهند، ادامه داد: نخستین نوشته‌ای که از آسیای بادی ذکر شده است در یک کتاب قدیمی به نام"آرتا ساستر کنتیلا" که حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح نوشته شده و قسمت‌هایی از آن در ارتباط با بالا آوردن آب است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان تصریح کرد: هانس وولف از آسیای بادی این طور سخن می‌گوید که آسیای بادی، چرخ بادی است که در بالا آوردن آب از آن استفاده می‌شده ولی از اوایل دوره اسلامی است که نوشته‌ها به صراحت در ارتباط با آسیای بادی یعنی منبع نیرویی که از آن برای آرد کردن غله و بالا آوردن آب استفاده می‌شده، بحث شده است.
شبانی افزود: ابن خلدون مورخ مشهور عرب وجود آسیاهای بادی سیستان را مربوط به قبل از حمله اعراب به ایران می‌داند در نتیجه به منظور روشن شدن این امر، موضوع را می توان در گزارش‌های نخستینی که پس از اسلام توسط مورخین جهان اسلام ارائه شده نیز جستجو کرد.
وی در ارتباط با حدود جغرافیایی و مناطق استقرار آسبادها گفت: با توجه به نوشته سیاحان و عکس‌های باقی مانده از آس‌بادهای خود نهبندان می‌توان گفت که آس‌های بادی از کنار قنات همری یعنی از اداره برق امروزی تا بانک کشاورزی که هنوز آثار آن باقی است، را در بر گرفته و به صورت دیواری در شمال شهر نهبندان حصار خوبی نیز در برابر وزش بادهای شدید منطقه بوده است و این منطقه را به نام(مله آس‌ها) یا محله آس‌ها می‌دانند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نهبندان اذعان داشت: علاوه بر شهر نهبندان نیز در روستاهای این شهرستان از قبیل همند، شوسف، میغان، چهارفرسخ، رومه، دهسلم، استونند، خوانشرف، خونیک سفلی و طبسین این آسبادها نیز وجود دارد.
شبانی ادامه داد: منبع مهمی در ارتباط با ساختمان ساختاری و نحوه عملکرد آس‌بادهای نهبندان در دست است که می‌توان بر اساس آن این صنعت سنتی را بیشتر شناخت و مجدد آن را احیا کرد.
وی با بیان اینکه کتاب صنایع دستی کهن ایران نوشته وولوف نویسنده آلمانی است که در سال 43 با حضور در نهبندان به توصیف آسبادها می‌پردازد، اظهار داشت: قدیمی‌ترین اثری که از آس‌بادهای سیستان تصویر ارائه کرده کتابی از انصاری دمشقی است.
انتهای پیام/ح10/پ3003
