به گزارش خبرگزاری فارس از قم، نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان از 18 تا 24 بهمن ماه سال جاری در مجتمع امام خمینی(ره) قم برپا شده است، مکانی که پیش از این و تنها چند هفته قبل میزبان دومین نمایشگاه تخصصی کتاب حوزه و هفتمین دوره از نمایشگاه کتاب استان قم بود و سه رویداد فرهنگی بزرگ استان را تجربه کرد.
برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی کتاب و محصولات فرهنگی یکی از راه‌های جذب گروه‌های مختلف مردم است تا به دور از هیاهوی زندگی و فارغ از مشکلات موجود ساعتی چند در کهکشانی از ستارگان گام نهاده و به قدر نیاز خویش مشتی چند از خوشه‌زار علم و دانش برگیرند.
مسئولان فرهنگی قم و در رأس آنها مدیران اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با برگزاری این نمایشگاه‌ها در فصل پایانی سال هدف خود را ارائه کتب مفید و ارزشمند به مخاطبان می‌دانند زیرا به نظر می‌رسید این روزها که همه به دنبال خرید لباس و وسایل نو برای چیدن در کمدها و گنجه‌ها هستند، جای اندیشه‌ها نو در قفسه‌های خاک خورده خالی است و کتاب محصولی است که حامل این اندیشه‌هاست و محملی است تا روح آدمی را صفایی دوباره داده و جان او را با صیقل خود نورانیت بخشد.
تورق کتاب، بوی کاغذها و نوشته‌ها نو، خود را در معرض انبوه کتاب‌ها دیدن و سیل جمعیتی که هر یک کتابی در دست گرفته، یا می‌خوانند یا می‌خرند، هر یک مشوقی است برای ناآشناترین مردمان با این محصول اندیشه بشری که اگر تابه‌حال دستی به سمت آن دراز نکرده، اکنون فرصت مناسبی است که لااقل همرنگ جماعت شدن را تجربه‌ای نو کند و چه لذت بخش است این همرنگ شدن بر خلاف همرنگی‌های دیگر است چون که در اینجا، جماعت تو را به آستانی می‌برند که «هر نفس آواز عشق می‌رسد از چپ و راست» و این همراهی و این شادمانی از حضور در میان انبوهی از دوستداران کتاب حاصل برپایی چنین مکانی و بهره‌مندی از فضایی است که اهل فرهنگ و هنر در واپسین روزهای سال به منظور آشتی دوباره مردمان با کتاب و کتابخوانی تدارک دیده‌اند.
اهل فن معتقدند برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی کتاب علاوه بر کارکرد اصلی چنین برنامه‌هایی، آسانی در بازدیدها و راحتی در انتخاب‌ها را نیز ممکن می‌سازد؛ چه بسا فردی به دنبال کتابی است که نه عنوانی از آن سراغ دارد و نه اسمی و تنها محتوا را می‌جوید و آن زمان که مجموعه‌ای از کتاب‌های تخصصی یک رشته را پیش روی خود می‌بیند انتخاب‌گری برایش آسان‌تر است تا اینکه حجم انبوهی از کتاب‌ها را ورق بزند تا نخست متن را دریابد و پس از آن به دنبال مطلوب خویش باشد.
هر چقدر که دانشجویان و محققان که در زمره بزرگسالان جامعه هستند نیازمند کتاب بوده و دست مایه پژوهششان را در لابلای اوراق این کالای پرارزش می‌جویند، کودکان و نوجوانان این شهر و دیار نیز نیازمند تغذیه فکری بوده و چه بسا نیاز آنها فراتر از حد یک پژوهشگر بزرگسال باشد چون که او هنوز آمادگی تشخیص و تمیز نداشته و روح و جانش چون لوحی صیقلی، آماده و حاضر برای هر نوع کنده کاری و نقش و نگارهاست و اگر چیزی جز آموزه‌های ناب بر آن نقش نبندد، کوچه و بازار و سخنان پراکنده دیگران است که جایگاه اصلی ذهن او را اشغال می‌کند بنابراین توجه به نیازهای فرهنگی و در رأس آنها خواسته‌های مطالعاتی این قشر از اجتماع نیازمند تدبیر و اندیشه متولیان فرهنگی و اجتماعی است تا با تامین غذای روح کودک، جان و دلش را با ارزش‌های موجود در جامعه آشنا ساخته و بنیان شخصیت او را به درستی و محکم‌تر از آنچه که طوفان‌های آینده توان جابجایی‌اش را داشته باشند بنا کنند.
به یقین آنچه ارتقای فرهنگ عمومی جامعه را در پی خواهد داشت، گسترش نسل کتابخوانان و کسانی است که مطالعه را به عنوان یکی از کارهای روزمره خود قرار داده و انس با این یار دیرین را برتر از دوستی‌های نابه‌جا و ضرر آفرین می‌بینند اما بسیاری از کارشناسان نیز بر این عقیده‌اند که اجبار بزرگسالان به خواندن کتاب امری پرهزینه و چه بسا غیر ممکن باشد زیرا عادت‌ها و شیوه‌های زندگی معمولا در کودکی و نوجوانی شکل گرفته و بعید است که شخصی در بزرگسالی تغییر شگرفی در زندگی خود ایجاد کند و این تازه در زمینه زندگی اجتماعی، شغل و بسترهای زندگی خانوادگی اوست زیرا عادت‌هایی چون مطالعه تنها با پی ریزی صحیح و تشویق در سنین پایین امکان پذیر است و شاهد این سخن، سرانه پایین مطالع در کشور است که حتی با احتساب مطالعه روزنامه‌ها و مجلات و چیزهایی از این دست، باز هم به چند دقیقه نمی‌رسد و این مطلب زمانی روشن‌تر می‌شود که خود را با حجم عظیمی از نشریات روزانه، هفتگی و ماهنامه‌ها و فصل نامه‌ها روبرو ببینیم که می‌توان گفت تعداد سطرهای چاپ شده در هر روز در یک شهر بیش از مردمان آن دیار است اما خواننده‌ای را نمی‌یابند که حتی برای لحظاتی نگاهی گذرا بر آنها بیفکند و این فقر مطالعاتی ناشی از عدم برنامه ریزی صحیح برای تربیت نسلی است که امروز بزرگسالان این جامعه را تشکیل می‌دهند، به همین دلیل سیاست گذاری در زمینه نشر کودک و نوجوان و حتی خردسال ساختارهای لازم برای ایجاد نسلی کتابخوان و اهل مطالعه را در آینده فراهم می‌سازد.
یکی از عوامل توسعه هر کشور در هر زمینه‌ای، سطح مطالعه مردمان آن جامعه در حوزه مورد نظر دارد بنابراین توجه به آینده کشور و تصویب چشم اندازهای چند ده ساله بدون در نظر گرفتن این مطلب امری محال به نظر می‌رسد و این امر سبب شده است که در چند ساله اخیر و با وجود مشکلات فراوانی که بسیاری از ناشران با آن دست به گریبان هستند، اهمیت نشر کودک و نوجوان و ارائه آثار فاخر در این حوزه مورد توجه جدی مسئولین امر قرار گرفته است.
دغدغه تامین نیازهای مطالعاتی کودکان و نوجوانان، مسئولان فرهنگی قم را بر آن داشت تا نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان را در بهمن ماه سال جاری در شهر مقدس قم برپا کرده و با دعوت از ناشران معتبر کشور، مکانی برای عرضه کتاب به این قشر از افراد جامعه و نیز تشویق والدین و مربیان به افزایش سهم کتاب در سبد فرهنگی خانوار ایجاد کنند.
120 ناشر از سراسر ایران با عرضه جدیدترین آثار خود در این نمایشگاه حاضر شده‌اند که نکته پراهمیت در این میان، حضور 30 ناشر از استان قم است و این مطلب نشان می‌دهد که قم علاوه بر دارا بودن جایگاه دوم نشر کتاب در کشور، توان بالایی در حوزه کتاب کودک و نوجوان داشته و تامین کننده بخش عظیمی از نیازهای مطالعاتی این قشر است.
از موسسات برجسته حاضر در این نمایشگاه می‌توان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را نام برد که با ایجاد غرفه‌ای نسبتا بزرگ‌تر نسبت به سایر ناشرین به عرضه صدها عنوان کتاب می‌پردازد و در کنار آن برخی از محصولات کمک آموزشی خود را نیز در اختیار دانش‌آموزان، نونهالان و علاقمندان به تربیت کودکان قرار می‌دهد.
از شاخص ترین عناوین موجود در غرفه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان، ده‌ها عنوان کتابی را می‌توان نام برد که به خط بریل و برای استفاده کودکان نابینا طراحی شده‌اند.
موسسات بزرگ دیگری نیز چون انتشارات امیرکبیر با استفاده از چهار ناشر تخصصی کودک خود، حضوری چشمگیر در این نمایشگاه دارد. این ناشر بیش از 700 عنوان کتاب کودک و نوجوان شامل مجموعه‌های داستانی و آموزشی به مخاطبین عرضه کرده و طیف وسیعی از این گروه‌های سنی را در نظر گرفته است.
انتشارات امیرکبیر علاوه بر این نمایشگاه در دو رویداد فرهنگی دیگر قم یعنی نمایشگاه تخصصی کتاب حوزه و هفتمین نمایشگاه کتاب استانی قم نیز حضوری فعال داشت و توانست با عرضه کتاب‌های مفید با قیمتی مناسب، توجه بسیاری از مسئولین و مردم را به خود جلب کند.
از دیگر ناشران برگزیده و معتبر کشور در حوزه نشر کتاب کودک و نوجوان می‌توان به انتشارات قدیانی اشاره کرد. نشر قدیانی بیش از دو هزار جلد کتاب در زمینه ادبیات و داستان‌های کودکان و نوجوان به چاپ رسانده و برخی از مهم ترین عناوین خود را در نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان عرضه کرده است.
مجموعه‌های چند جلدی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در حوزه داستان، آموزش مفاهیم و مواردی از این دست از جمله کتاب‌های عرضه شده در غرفه انتشارات قدیانی است هرچند به گفته مسئول این انتشارات، اطلاع رسانی بهتر در زمینه برگزاری نمایشگاه موجب می‌شد که این ناشر با قدرت بیشتری حضور یافته و کتاب‌های بیشتری را با بهره گیری از چینش بهتر و فضای زیادتر به مخاطبان عرضه کند.
از ناشران حاضر در این نمایشگاه می‌توان به انتشارات سروش، شهرزاد، قدر ولایت، حدیث نینوا، سایه گستر، محراب قلم و بسیاری دیگر از موسسات نشر کتاب اشاره کرد که ذکر نام همه آنها در این گزارش نمی‌گنجد اما همگی این ناشران با هدف عرضه کتاب‌های مفید و ارزشمند برای کودکان و نوجوانان در نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان شرکت کرده و با ارائه جدیدترین آثار خود سعی در جذب مخاطبین بیشتر و افزایش سهم کتاب کودک در سبد فرهنگی خانواده‌ها دارند.
یکی از اقدامات بسیار جالب توجه در این نمایشگاه، برپایی بازارچه کتاب در قسمت انتهایی سالن مجتمع امام خمینی(ره) است که دارای مزایایی چون دسترسی سریع‌تر بازدیدکنندگان به کتاب‌های گوناگون به تفکیک ناشر و موضوع و نیز مطالعه آسان هر کتاب پیش از تصمیم برای خرید آن است. این بازارچه به همت انجمن فرهنگی ناشران ایرانی که متشکل از 60 ناشر برگزیده کشور هستند برپا شده است.
در این بازارچه بیش از 4 هزار و 250 عنوان کتاب از ناشران گوناگون عرضه می‌شود که قدرت انتخاب گسترده‌ای به بازدیدکنندگان داده و سبب توجه بیشتر آنها به کتاب‌های عرضه شده می‌شود زیرا گشت و گذار در میان انبوهی از کتاب‌ها موجب جلب نظر هر بازدیدکننده ای شده و خواه ناخواه او را وادار به خرید حتی یک جلد کتاب می‌کند.
از دیگر فعالیت‌های فرهنگی انجام شده در نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک، برپایی غرفه‌ای با عنوان کارگاه نقش برجسته است. این غرفه با همکاری گروه هنری خشت تشکیل شده و هدف از آن آشنایی بازدیدکنندگان به ویژه علاقمندان به فعالیت‌های هنری با مقوله تصویرگری کتاب کودک است.
این غرفه همه روز شاهد حضور یک یا چند تن از تصویرگران موفق کتاب کودک و نوجوان از قم یا سایر شهرها بوده و این هنرمندان برخی از نقاشی‌های موجود در کتاب‌های کودک را به صورت نقش برجسته و بر روی خشت‌های گلی به تصویر می‌کشند و بازدیدکنندگان نیز می‌توانند از نزدیک با مراحل انجام این کار آشنا شوند.
در طبقه دوم این نمایشگاه نیز، هر شب به وسیله مجریان برنامه‌های کودک سیما، ویژه برنامه‌های شاد و کودکانه‌ای برای خردسالان و کودکانی که به همراه والدین خود در این مکان حاضر شده‌اند اجرا می‌شود که شامل اجرای نمایش، سرود و سایر برنامه‌های مورد علاقه کودکان می‌شود که این کار با استقبال خوب بازدیدکنندگان روبه‌رو شده است.
باغ علم و دانش غرفه دیگری است که به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم قسمت ابتدایی نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان برپا شده است. در این غرفه وسایل نقاشی از قبیل کاغذ، مداد رنگی و دیگر ابزارها در اختیار کودکان قرار گرفته و از آنها خواسته می‌شود که در زمینه موضوعاتی چون انقلاب و کتاب، تصورات ذهنی خود را بر روی کاغذ ترسیم کنند.
گریم بر روی صورت کودکان از دیگر فعالیت‌های این غرفه است که با استقبال بسیار گسترده بازدیدکنندگان روبه‌رو شده و والدین زیادی برای انجام این کار بر روی چهره فرزندان خود تمایل نشان می‌دهند. در غرفه باغ علم و دانش علاوه بر این فعالیت‌ها، عکسی نیز از کودکان در حال انجام کارهای هنری تهیه شده و در اختیار والدین قرار می‌گیرد. مجریان برنامه‌های کودکان و نوجوانان نیز که همه روزه در طبقه دوم نمایشگاه به اجرای برنامه‌های شاد می‌پردازند با حضور در این غرفه از نزدیک با کودکان به گفت وگو نشسته و برنامه‌های کودکانه نیز در این مکان برگزار می‌کنند.
نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان نیز مانند سایر نمایشگاه‌های برگزار شده در قم از یارانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه خرید کتاب و محصولات فرهنگی برخوردار است به همین دلیل غرفه بانک صادرات به عنوان عامل توزیع بن کارت‌های الکترونیکی کتاب در طبقه فوقانی نمایشگاه دایر بوده و نسبت به عرضه این کارها به بازدیدکنندگان اقدام می‌کند ضمن اینکه ناشرین نیز موظف به ارائه تمام آثار خود با حداقل تخفیف 20 درصد هستند.
انتهای پیام/و۱۰
