تأسیس مرکز پژوهشی در اتاق البرز پایه‌ریزی شد

به گزارش خبرگزاری فارس از کرج به نقل از روابط عمومی اتاق بازرگانی و صنایع و معدن استان البز، حسین طوسی اظهار داشت: در نشستی مشترک با دانشگاهیان و اتاق البرز که برای اولین بار در سطح استان برگزار شد، امضای تفاهمنامه افزایش همکاری دو طرف و ایجاد مرکز آموزشی اتاق البرز برای نزدیک‌تر کردن ارتباط بین حوزه‌های دانشگاه و صنعت مورد تاکید قرار گرفت.
وی دانشگاه و صنعت را دو رکن مهم و اساسی توسعه در هر جامعه عنوان کرد و یادآور شد: ارتباط این دو، دیری است مورد توجه صاحبنظران و از دغدغه‌های مهم برنامه‌ریزان کشورهای مختلف به ویژه کشورهای در حال توسعه قرار گرفته است.

*عوامل موثر در طرح و نهادینه کردن ضرورت ارتباط صنعت و دانشگاه
طوسی تصریح کرد: احساس نیاز صنعت به دانشگاه و متقابلاً دانشگاه به صنعت برای بقا و ادامه حیات است. زیرا از یک طرف مراکز علمی و پژوهشی برای کاربردی کردن پژوهش احتیاج به پشتیبانی صنایع دارند و از طرف دیگر صنایع برای رقابتی شدن و ادامه حیات باید از اندوخته‌های علمی دانشگاهیان استفاده کنند.
وی ایجاد جو اعتماد متقابل بین صاحبان صنایع و متخصصان دانشگاهی را یک ضرورت ارزیابی کرد که ممکن نمی‌شود مگر با ایجاد روابط جدید دور از ساختارهای سنتی و تشویق روحیه همکاری و کار گروهی. این نیز حاصل نخواهد شد مگر با اقتدار نهادهای مدنی نظیر انجمن‌های علمی، پارک‌های فناوری و مرکز پژوهشی مشترک اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن به عنوان پارلمان بخش خصوصی و دانشگاه.
این مسئول افزود: رسانه‌ها نیز در اطلاع‌رسانی و طرح موضوع در بین اقشار مختلف جامعه و جلب توجه آنان، به ویژه جامعه علمی و دانشجویی کشور، جامعه صنعتی و تولیدی و مدیران و مسئولان اجرائی و تصمیم گیرنده در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی نقش بسزایی دارند.
رئیس اتاق البرز خاطرنشان کرد: نهادینه کردن برنامه‌ریزی و مدیریت فعالیت‌های صنعت و دانشگاه و ایجاد نهادهای دانش بنیان و غیر دولتی با استفاده از امکانات موجود برای رسیدن به توسعه ملی از طریق دستاوردهای کاربردی، نیز از جمله عوامل تاثیرگذار در ارتباط بین صنعت و دانشگاه است.
به اعتقاد وی پذیرش و تربیت دانشجو در رشته‌های همسو با نیاز صنعت، کاربردی کردن نتایج طرح‌های تحقیقاتی دانشگاهیان، ارتقای جایگاه علم و دستاوردهای علمی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی، جهت دادن و کاربردی کردن تحقیقات و پایان نامه‌های دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی و کمک‌های مالی و فنی به انجام این پروژه‌ها و نشر آنها در صورت لزوم، شناسایی موانع و رقابتی کردن دستگاه‌های پژوهشی کشور و ترغیب بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در پژوهش از دیگر عوامل موثر در بهبود روابط بین صنعت و دانشگاه محسوب می‌شود.
طوسی افزود: همچنین هدفمند کردن و برنامه‌ریزی صحیح برای استفاده بهینه از منابع مالی دولت در بخش پژوهش، ارتقای کیفیت و کاربردی کردن آموزش و پژوهش به جای گسترش شاخص‌های کمی و توجه به رشته‌ها و موضوعات پژوهشی و آموزشی مورد نیاز صنایع در برنامه‌ریزی‌های علمی در مراکز آموزش عالی، باعث تحکیم پیوند بین حوزه‌های صنعت و دانشگاه می‌شود.
 
*علل عقب ماندگی کشورها از نظر علمی،صنعتی و اقتصادی
طوسی خودباختگی را یکی از عوامل عقب ماندگی کشورها دانست و گفت: بر اساس این باور گروهی از مردم از نوآوری، نبوغ و استعداد بی‌بهره‌اند.
وی تاکید کرد: عدم برنامه‌ریزی مناسب از سوی مدیران در هر کشور، از جمله اساسی‌ترین عواملی است که منجر به فقر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌شود؛ در حالی که کشورهای توسعه یافته با برنامه‌ریزی دقیق و همه جانبه، تخصیص امکانات مالی مناسب و استفاده از صاحبان اندیشه و استعداد به طور مستمر، بر سرعت رشد اقتصادی خود می‌افزایند.
طوسی انحصاری نگه داشتن دانش و فناوری جدید توسط کشورهای توسعه یافته و جلوگیری از دست یافتن کشورهای دیگر به آن را از جمله سیاست‌های انحصاری کردن دانش و دستاوردهای فنی و یکی از شیوه‌های ایجاد وابستگی علمی و اقتصادی در کشورهای توسعه نیافته، ارزیابی کرد.
وی اذعان کرد: توجه به توانایی‌ها، استعداد و کارائی نیروهای علمی و سرمایه‌های انسانی از عوامل اصلی و موثر در توسعه پایدار است، ارتباط بین مراکز علمی و صنعتی موجب کارائی دانش آموختگان دانشگاه‌ها و مراکز علمی، آموزشی کشور و جذب آنان به چرخه تولید و صنعت کشور و به ثمر رسیدن سرمایه‌گذاری آموزشی کشور در مجرای صحیح تولید و صنعت می‌شود.
این مسئول افزود: عدم توجه به این موارد باعث افزایش آمار بیکاری و اشتغال نامناسب دانش آموختگان در رشته‌های غیر تخصصی و غیر مرتبط با رشته تحصیلی و در بسیاری موارد مهاجرت و جذب استعدادهای برجسته این نیروها توسط کشورهای توسعه یافته می‌شود.

*فرار مغزها یا مهاجرت نخبگان و دانش آموختگان
رئیس اتاق البرز درباره پدیده مخرب فرار مغزها تصریح کرد: سرمایه‌های ارزشمند در زمان بازدهی و کارآفرینی به جای ایفای نقش در سازندگی و رشد و توسعه اقتصادی کشور، راهی کشورهای دیگر و غالباً کشورهای توسعه یافته می‌شوند تا چرخ‌های عظیم علم و صنعت و اقتصاد آنان را به گردش درآورند.
وی افزود: یکی از راه‌های جلوگیری از فرار مغزها یا مهاجرت نخبگان و دانش آموختگان، برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده میان نیازهای تخصصی و مهارت‌های ضروری در جامعه و بازار کار با انتخاب رشته‌های تحصیلی و ظرفیت سازی آن در دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی کشور است.
طوسی به گزارش صندوق بین‌المللی پول اشاره کرد و گفت: ایران بالاترین آمار فرار مغزها را در جهان به خود اختصاص داده است، به طور متوسط سالانه 150 تا 180 هزار فارغ التحصیل دانشگاهی از ایران به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند که سالی 38 میلیارد دلار برای کشور هزینه دارد. این سازمان برای رفع مشکل، معکوس فرار مغزها را پیشنهاد می‌کند؛ یعنی دراز کردن دست دوستی به سمت افرادی که سال‌ها در فضای تخصصی، تجربه کسب کرده‌اند. همچنین ایجاد فضای مناسب برای کسب و کار و اجرای بهتر حقوق مالکیت معنوی و مادی.
وی مهم‌ترین علل و انگیزه‌های مهاجرت نیروهای جوان دانش آموخته و با استعداد به خارج از کشور را یافتن امکانات برای تحصیلات تکمیلی و ارتقای سطح دانش، دستیابی به بازار کار مناسب برای یافتن شغل مرتبط با رشته تحصیلی و تخصصی و تأمین نیازهای مادی و داشتن زندگی مرفه، عنوان کرد.
به اعتقاد وی ایجاد تسهیلات و زمینه‌های مناسب برای تأمین نیازها و انگیزه‌های نیروهای جوان دانش آموخته، ایجاد بسترهای مناسب توسط دولت، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و بخش خصوصی و فعالان اقتصادی در کاهش آمار مهاجرت نیروهای دانش آموخته بسیار موثر است.
طوسی خاطرنشان کرد: باوجود افزایش تعداد فارغ التحصیلان مراکز آموزش علمی و دانشگاهی کشور، کیفیت آموزش‌های ارائه شده پایین است و آموزش و پژوهش ضعیف و غیر کاربردی در روند توسعه تأثیر گذار نخواهد بود و در صورتی که در شیوه‌های آموزشی تمام رشته‌ها تجدید نظر صورت نگیرد، فاصله ما با فناوری روز دنیا روز به روز بیشتر خواهد شد.

*مشکلات ارتباط دانشگاه و صنعت در ایران
وی در ادامه اظهار کرد: انحصاری بودن صنایع بزرگ در دست دولت، باعث کمرنگ شدن ارتباط دانشگاه و صنعت شده و شاید ضعف نظام آموزشی دانشگاه‌ها باعث شده که نیروهای تحصیل کرده دانشگاهی، شناختی از نقاط ضعف و قوت و مشکلات صنعت نداشته باشند.
وی ادامه داد: اگر تحقیقات دانشگاه‌ها در بستر صنعت عملی شود، حضور دانشگاه در صنعت پررنگ‌تر خواهد شد و مشکلات صنعت نیز تا حدودی برطرف می‌شود. قطب‌های علمی کشور یعنی اساتید دانشگاه‌ها، محققان و پژوهشگران ایرانی مقیم داخل یا خارج از کشور با پایه‌های علمی و پژوهشی قوی می‌توانند صنعت را یاری دهند و فعالیت‌های آن را هدفمند کنند.
طوسی افزود: اجرای نظام آموزشی 25 سال پیش شانس اشتغال را از دانش آموختگان دانشگاه گرفته است، نظام آموزشی کهنه و قدیمی دانشگاه‌های کشور مانع اصلی تربیت نیروی متخصص برای اشتغال در بخش صنعت امروز کشور است.
وی گفت: اگر براساس نیاز فناوری صنایع کار شود و تحصیلات دانشگاهی جنبه علمی و کاربردی و تجربی داشته باشد، برای تمام فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها فرصت شغلی وجود خواهد داشت.

*روش‌های ایجاد همکاری دانشگاه و صنعت
رئیس اتاق البرز اذعان کرد: ارتباط موثر میان دانشگاه و صنعت زمانی تحقق می‌یابد که دانشگاه‌ها با تحقیقات کاربردی در صدد انتقال فناوری برآیند و این مستلزم نهادینه کردن پژوهش در دانشگاه‌ها و بر آورده ساختن نیازهای آموزشی متخصصان واحدهای تولیدی و صنعتی کشور است.
وی گفت: عامل واقع بینانه برای همکاری دانشگاه و صنعت، باور داشتن اهمیت موضوع و ایجاد ارتباط مستمر و محکم بین این دو نهاد است. صنعت، بدون ارتباط تعریف شده هدفمند با دانشگاه پیشرفت نمی‌کند، ارتباط نمایشی میان این دو نتیجه‌ای نخواهد داشت و یکی از شرایط لازم برای ارتباط دانشگاه و صنعت ایجاد بخش تحقیق و توسعه در صنعت است که متأسفانه بسیاری از صنایع فاقد این بخش هستند.
طوسی همکاری این دو نهاد را در گرو ایجاد فرصت تحقیقات صنعتی و حضور بیشتر در صنعت، ایجاد واحدهای تحقیقاتی با حضور هیئت علمی و ایجاد یک سازوکار پویا در دانشگاه‌ها برای حل مشکلات صنعت دانست و گفت: از سایر روش‌های موثر در برقراری این ارتباط، ایجاد پارک‌های فناوری در نزدیکی دانشگاه است.
رئیس اتاق البرز سایر عوامل موثر در ارتباط دانشگاه و صنعت ایجاد هسته کوچک تحقیقاتی استاد محوری در جوار دانشگاه‌ها، کارآموزی و ایجاد اردوهای تابستانی دانشجویان در واحدهای صنعتی، بهره‌گیری از متخصصان صنعت در فعالیت‌های آموزشی، افزایش کمی و کیفی بازدیدهای علمی دانشجویان و استادان از تاسیسات صنعتی، اولویت پذیرش دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری با سابقه کار در صنعت، تعریف مشکلات صنعت در قالب پایان نامه‌ها، تاسیس آزمایشگاه‌های تحقیقاتی با همکاری دانشگاه‌ها، تقویت انجمن دانش آموختگان دانشگاه‌ها و ایجاد مراکز پژوهشی کاربردی در شهرک‌های صنعتی را به عنوان عوامل موثر برای افزایش ارتباط حوزه‌های دانشگاه و صنعت برشمرد.
وی درباره مشکلات و محدودیت‌هایی که از سوی مراکز آموزش عالی برای ایجاد ارتباط با صنعت اعمال می‌شود، اظهار داشت: آموزش محوری دانشگاه‌ها، منظور نکردن فعالیت‌های صنعتی در ارتقای اعضای هیئت علمی، جایگاه سازمانی ضعیف ارتباط دانشگاه و صنعت، حاکمیت مدیریت دولتی بر صنایع بزرگ کشور و نبود تقاضا برای خدمات دانشگاهی، ضعف محتوای کیفی و مفید دوره‌های کار آموزی باعث کم شدن رابطه بین دانشگاه با صنعت می‌شود.
طوسی همچنین ارتباط ضعیف میان برنامه‌های درسی و نیازهای صنعت، نبود روحیه کارگروهی و کمبود مراکز تحقیقاتی کاربردی، عدم توجه به بهسازی نیروی انسانی، ضوابط و مقررات دست و پا گیر و عدم گرایش صنعت به سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، وابستگی روحی و فکری صنایع به خارج از کشور را از دیگر عوامل محدود شدن رابطه دانشگاه با صنعت ارزیابی کرد.
به اعتقاد وی وجود بازارهای انحصاری و تضمین شده در بعضی صنایع، عدم گسترش بخش خصوصی، وابستگی اقتصاد به بخش دولتی، عدم اجرای صحیح سیاست‌های اجرائی اصل 44، عدم بازنگری صاحبان صنایع در شیوه‌های تولید و رفع عیوب و به کار نگرفتن فناوری‌های نوین و استفاده از یافته‌های علمی و پژوهشی دانشگاه‌ها بخش دیگری از موانع پیشرفت صنعت و توسعه اقتصادی است.
طوسی همچنین از تدوین و تشکیل کمیته‌ای از افراد داوطلب با همکاری اتاق و دانشگاهیان خبر داد و افزود: یک سند همکاری تدوین و براساس آن مرکز پژوهشی در اتاق البرز پایه‌ریزی و مصوبه آن نیز تصویب شده و نیز بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته شده است.
انتهای پیام/م20