جوادالائمه نقش موثری در پیشگیری از انحراف در اسلام ایفا کردند

به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، جمعه 30 ذی‌القعده سالروز شهادت اسوه ایمان و تقوا حضرت جوادالائمه، فرزند علی‌بن موسی الرضا(ع)، حجت ما شیعیان است، این روزها مشهد چهره رنگ و بوی ماتم از دست دادن فرزند حضرت رضا(ع) به خود گرفته است، آنچه می‌‌خوانید گفت‌وگوی تفصیلی خبرگزاری فارس با حجت‌الاسلام سید‌ابوالفضل طباطبایی، امام جمعه فریمان پیرامون شخصیت حضرت جواد(ع) است.
 
* فارس: شخصیت امام جواد از دیدگاه دانشمندان چگونه است؟
طباطبایی: بلندای شخصیت امام جواد(ع) به گونه‌ای است که همگان اعم از موافقان و مخالفان زبان به ستایش و تمجید آن حضرت گشوده‌اند نمونه‌ای از آن سخن ابن صباغ مالکی است که می‌گوید: حضور کوتاه ابوجعفر محمد الجواد در جمع خاک‌نشینان عرصه گیتی و پرواز زود‌هنگام او، مجال به نمایش گزاردن ارزش‌های والای انسانی را از وی گرفت، شب‌های عمرش به درازا نکشید و روزهای زندگی اش امتداد نیافت و دست تقدیر بودنش را نخواست.
ولی خداوند ارزش‌هایی نصیب او ساخت که تابش انوارش در اوج براوردگاه‌های عظمت و بزرگی نشسته و اخبار بلند دوران عمر کوتاهش در بالاترین درجه احترام و اعجاب قرار گرفت.
همچنین صاحبان عقاید و مکاتب دیگر نیز در پی تاثیرپذیری از شخصیت امام جواد آنگونه زبان به فضیلت گشوده‌اند که مایه تعجب دیگران را فراهم کرده است به طور مثال در یکی از جلساتی که امام جواد(ع) با برخی از مسیحیان داشته یکی از اسقف‌های آنها می‌گوید: این فرزند لیاقت پیامبر شدن ‌یا فرزند پیامبر بودن را دارد. 
 
* فارس: هدف مامون از اینکه دختر خود را به همسری امام جواد در آورد چه بود؟
طباطبایی: شیوه‌های خلفای عباسی با اموی‌ها متفاوت بوده و هرکدام با روش‌های خود در تعامل با حضرات معصومین وارد عمل می‌شدند ازدواج‌های اجباری و ناخواسته برای برخی از امامان نیز از همین قبیل روش‌های حکومتی عباسیان بوده که بتوانند از این طریق به یکی از دو هدف خویش برسند، اول تحت کنترل قرار دادن امام و برخورداری آنان از نیروی جاسوس در درون منزل امام برای به دست آوردن اخبار و اطلاعات سری و مخفیانه و دوم نشان دادن به مردم و تظاهر به اینکه ما با اهل بیت و امامان رفاقت و رابطه فامیلی برقرار کرده‌ایم تا از این طریق بتوانند شیعیان نیز به خود جلب نمایند و بر اقتدار ظاهری خویش در میان مردم  و شیعیان بیفزایند.
 
* فارس: ارتباط شیعیان ایران با امام جواد چگونه است؟
طباطبایی: از آن جهت که امام جواد تنها یادگار و فرزند امام رضا(ع) است و ایرانیان نیز به جهت میزبانی برای حضرت رضا و علاقه وافری که به آن حضرت دارند ارتباطشان با امام جواد بسیار خوب و صمیمی است و از همین رابطه نیز برای پاسخ گرفتن از پدر بزرگوارشان در امور رفع حوائجشان استفاده می‌کنند اما آنچه که بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد توجه به مقام علمی آن حضرت به‌ویژه در محافل علمی و دانشگاهی و حوزوی است چرا که علوم و دانش‌های به یادگار مانده از امام جواد هنوز استخراج و مورد استفاده قرار نگرفته است.
 
* فارس: نقش امام جواد(ع) در حفظ اسلام چیست؟
طباطبایی: امام جواد در حفظ اسلام و پیشگیری از ایجاد انحراف در ابعاد گوناگون اسلام نقش بسیار موثری در زمان خود داشته است و همچنان این نقش مورد توجه است، در این رابطه توجه به چند سخن نورانی از امام رضا (ع) کفایت می‌کند چرا که آن حضرت امام جواد را به عنوان یک موجود و انسان با برکت و بی‌نظیر براى اسلام و شیعیان معرفى مى‏نمایند.
یحیى صنعانى مى‏گوید: در شهر مکه به زیارت آقا و مولایم، حضرت رضا رفتم، وقتى که بر آن حضرت وارد شدم، دیدم پسر بچه‏‌ خردسالى را بر زانوانش نشانده، موز را پوست مى‏کند و به آن کودک مى‏خوراند.
عرض کردم: جانم به فدایت، آیا او همان کسى است که از ولادت او سخن مى‏گفتى؟ و ما را به قدم پرخیر و برکتش بشارت مى‏دادى؟
فرمود: آرى! او مولودى است که در تاریخ اسلام مولودی با برکت‌تر از او به دنیا ‌نیامده، و سبب خیر و برکت فراوان در میان شیعیان ما می‌شود.
 
* فارس: مقصود از برکت وجود امام جواد(ع) در این روایات چیست؟ مگر همه امامان معصوم داراى برکات وجودى براى اسلام و شیعیان نبوده‏اند؟ پس چه برکت ویژه‏اى در وجود این امام همام نهفته است که در چند روایت بدان تصریح شده است؟
طباطبایی: با اندک تاملى در روایات و پاره‏هاى تاریخ زندگى امام و پیش و پس از آن مى‏توان پاسخ‏هاى مناسبى را دریافت کرد که به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم.
 الف) تثبیت امامت امام رضا و رفع شبهه از امامت وى:
 به دلیل اینکه امام رضا تا سنین بالا و حدود 47 سال داراى فرزند نشده بود، و از او فرزندى به دنیا نیامده بود، براى برخى از سست ایمان‏ها شبهه و اشکالى در امامت آن حضرت ایجاد شده بود و مى‏گفتند الامام لایکون عقیما امام نباید عقیم باشد، بلکه بایستى صاحب فرزند بشود، اگر چه امام رضا بشارت به دنیا آمدن فرزند را به برخى از اصحاب داده بود، ولکن براى بعضى‏ها قابل باور کردن نبود، چون از ایمان سستى برخوردار بودند.
 ولى با به دنیا آمدن امام جواد این شبهه برطرف شد، که این موضوع مى‏تواند یکى از انواع برکت وجودى امام جواد(ع) به شمار آید.
ب) فروپاشی فرقه انحرافی واقفیه و اثبات انحراف و باطل بودن آنها:
چنانکه مستحضر هستید عده‌ای به خاطر اینکه به اهداف خودشان برسند پس از امام کاظم به بهانه‌های گوناگون از جمله همان شبهه فوق الذکر بر امامت امام کاظم باقی ماندند و به واقفیه معروف شدند اما با تولد امام جواد(ع)، ضمن تثبیت امامت امام رضا مهر باطل شد بر عقاید فرقه واقفیه زد که این هم از برکات وجودی امام جواد و نقش او در حفظ اسلام راستین و مکتب تشیع بوده است.
‌ج) رفع شبهه از نسبت خود با امام رضا (ع) و اثبات امامت خود در حین گندم گون بودن از حیث رنگ چهره، با سخن گفت در کودکى:
‌یکى دیگر از مواردى که برکت و ثمره وجودى امام جواد مى‏تواند در آن نقش‌آفرین باشد، این است که امام جواد به جهت برخوردارى وى از رنگ چهره گندم‌گون و مایل به تیره سبب شده بود که در برخى از انسان‏هاى سست ایمان شبهه دیگرى نیز به وجود آورد که "ما کان فینا امام حائل اللون قطّ" یعنى هرگز در میان ما امامى با رنگ چهره مایل به تیره نبوده است، و به عقیده آنها امام باید داراى رنگ چهره سفید و روشن باشد، و از همین جا نتیجه مى‏گرفتند که پس او امام نیست و بلکه فرزند امام نیز نیست، و خداى ناکرده در نسبت آن حضرت تشکیک کردند، و هرچه مى‏گذشت بر شک و تردید آنان افزوده مى‏شد، تا آنکه او و پدر بزرگوارش را به نسبت‏هاى ناروا متهم ساختند، و گفتند: او فرزند شخص سیاه چهره‏اى به نام شنیف یا لؤلؤ است.
این سخنان ناشایست روز به روز اوج گرفت و در نهایت تصمیم گرفتند که کودک 25 ماهه‏ امام رضا را در حضور جمعیت و در مسجدالحرام، محل تجمع مردم، بر گروه قیافه شناسان که فن و دانش متداول آن زمان بود عرضه کنند تا آنان به نسب کودک مورد تردید حکم کنند، که چه کسى پدر او است، این تصمیم در حالى اتخاذ شد که امام رضا در شهر طوس و محل حکومت مامون به سر مى‏برد.
از گروه قیافه‌شناسان براى حضور در مراسم دعوت به عمل آمد، وقتى که همه حضور یافتند، کودک 25 ماهه را به میان جمعیت آورده و در مقابل قیافه‏شناسان نشاندند، تا نگاه آنان به چهره‏ مبارک و معصوم امام جواد خردسال افتاد، و با دقت به او نگریستند، ناگهان بى‌اختیار با حال سجده و خضوع، خود را به روى زمین انداخته و به او احترام کردند و گفتند: واى بر شما مردم! این ستاره‏ درخشان و ماه نورانى را بر مثل ما عرضه مى‏کنید تا نسب او را مشخص کنیم! به خدا سوگند که او همان نسل پاک و طاهر است، به خدا سوگند او فقط از اصلاب زاکیه به ارحام مطهره منتقل شده است، به خدا سوگند او از نسل امیرمؤمنان على و پیامبر اکرم است؛ اى مردم! باز گردید و از خداوند طلب مغفرت کنید، و هرگز درباره‏ چنین انسانى شک و تردید به خود راه ندهید.
انتهای پیام/ج10