خبرگزاری فارس شهرستان دشتستان_زینب رنج‌کش: به مناسبت هفته کتاب و روز کتابدار 24آبان ماه با یکی از قدیمی‌ترین کتابداران کتابخانه عمومی شهید بهشتی شهربرازجان به گفتگو نشستیم و او برای معرفی خود ابتدا با لبخندی برلب گفت: زیبا باباعلی هستم کتابدار کتابخانه عمومی شهید بهشتی برازجان و متولد سال 1351، من هم هفته کتاب و کتابداری را به همه همکارانم در سراسر کشور بخصوص در استان بوشهر تبریک عرض می‌کنم.
زیبا باباعلی در ابتدای پنجمین دهه زندگی خود است و تاکنون به غیر از شغل کتابداری شغل دیگری نداشته است البته او شغل و وظیفه اصلی خود را مادری عنوان کرد.
کتابدار کیست؟
زیبا باباعلی در مورد وظایف یک کتابدار اینطور گفت: شغل کتابداری شامل سازماندهی منابع و کتاب‌ها به گونه‌ای که یافتن آن‌ها برای مراجعان آسان باشد، استفاده از سیستم‌های فناوری اطلاعات در اموری مانند دسته بندی و طبقه بندی کتاب‌ها و ثبت اطلاعات و ... می‌شود، پاسخگویی به سوالات مراجعه کننده، به روز نگه‌داشتن منابع کتابخانه از طریق کتاب ها و مجلاتی که جدید منتشر می‌شود، استفاده از روش‌های نوین کتابداری، ارائه کتاب‌ها متناسب با گروه‌های سنی مختلف جامعه؛ کم سواد یا باسواد و خانه‌دار یا شاغل، راه اندازی فعالیت‌های فرهنگی در کتابخانه از جمله نشست‌های مختلف کتابخوان و... به منظور ترویج فرهنگ کتابخوانی در کتابخانه ترویج خدمات کتابخانه در رویدادهای اجتماعی؛ این‌ها فعالیت‌ها و وظایف یک کتابدار است.
او با ناراحتی که در صدایش مشهود است ادامه داد: اگر بخواهم از حقوق و مزایای کتابداری بگویم باید خدمت شما عرض کنم متاسفانه خیلی اندک است و برای یک مرد اگر بخواهد کتابدار باشد بسیار ناچیز و اندک است و با این اندک حقوق نمی‌تواند خانواده‌ای را اداره کند و حتما باید در کنار این شغل، شغل دیگری نیز داشته باشد ولی برای یک خانم که می‌خواهد کمک خرج باشد بد نیست.
امان از شهردارهایی که حق کتابخانه‌ها را پایمال کردند!
این کتابدار گلایه‌هایش را هم بیان کرد و گفت: نکات مثبت کتابخانه ها بسیار زیاد است؛ کتابخانه‌ها با منابع موجود و کارهای مثبتی هستند که درگیر کمبودها متعدد هستند دراین باره شهرداری‌ها حق نیم درصدی اعتبارات خود به حوزه کتاب و کتابخوانی را که باید به کتابخانه‌ها پرداخت کنند را اجرا نمی‌کنند و تعلل می‌کنند ولی اگر همین درصد را پرداخت کنند در حقوق‌ها تاثیرگذار خواهد بود و حتی در خرید منابع بیشتر و جدیدتر نیز موثر است و می‌توانند به رونق کتابخانه‌ها کمک کنند.
باباعلی با لبخندی که نمی‌توان از صورتش کنار برود، از علت کتابدار شدنش این‌چنین گفت: اگر بخواهم بگویم چرا کتابدار شدم باید بگویم ابتدا خواست و لطف خداوند بود و با راهنمایی‌های خانواده این شغل را انتخاب کردم ولی ناگفته نماند که خودم بی‌نهایت عاشق فضای کتابخانه بودم و برایم مهم بود شغلی در راستای کتاب و یا کتاب خانه داشته باشم و بعد از آن هم کتابدار بودن شغل بسیار خوب و مناسبی است زیرا یک کتابدار باید دانشش به‌روز باشد و این مستلزم اهل مطالعه بودن است و این کتابدار می‌تواند این دانش را به اطرافیان خود انتقال دهد؛ تنها مشکل این شغل جنبه مالی آن است وگرنه این شغل بسیار مناسب و دلپذیر است.
بیشترین کتب‌خوان‌ها کودکان هستند
او به رغم مراجعه اقشار مختلف به کتابخانه، بیشترین مراجعه کنندگان خود را کودکان می‌دانست و حضور کهنسالان و میانسالان را روی دیگر سکه دانست.
این کتابدار زندگی کارکنان کتابخانه را ساده و در عین حال حاوی عشق دانست: اگر از نظر اجتماعی حساب کنیم هنوز شغل کتابداری شناخته شده نیست، هنوز یک کتابدار را برخی از افراد نمی‌شناسند وقتی من می‌گویم کتابدار هستم خیلی از افراد می گویند یعنی دقیقا شغل شما چیست؟ و گمان می کند من به کتابخانه میروم و کتابی را نگه می دارم به مراجعه کننده می‌دهم و یا از مراجعه کننده تحویل می‌گیرم و در قفسه‌ها قرار می دهم درحالیکه اینطور نیست.
زیبا باباعلی پیشنهاداتش را هم عنوان کرد: کتابدار مظلوم واقع شده است چه از نظر مالی چه از نظر جایگاه اجتماعی ما توقع داریم در مورد این شغل حداقل رسانه‌ها بیشتر به آن بپردازد و سعی در شناساندن آن به مردم کنند و بیشتر به آن توجه شود تا این شغل به جایگاهی که حقش است برسد چون واقعا کتابدارها با جان و دل و بدون ذره‌ای کم و کاستی در کتابخانه‌ها کار می‌کنند.
مسؤولان اگر کتابخوان باشند، جامعه هم کتابخوان می‌شود
او از انتظار خود برای حضور مسؤولان در کتابخانه‌ها و بررسی مشکلات کتابخانه‌ها گفت، باباعلی اعتقاد داشت اگر مسؤولان اهل مطالعه باشند، جامعه نیز به این سمت می‌رود.
باباعلی در مورد سرانه مطالعه در بین جوانان اشاره کرد: وضعیت مطالعه در بین جوانان بالا نیست و چیزی که مشخص است بخاطر فضای مجازی مقداری سرانه پایین آمده است؛ اولین قشر خانواده است که باید تلاش کند که بچه‌ها را از فضای مجازی مقداری فاصله دهند تا با فضای کتابخانه و حتی خود کتاب انس پیدا کنند.
این بانو ابراز کرد: اکثر خانواده‌ها به کتابخانه که مراجعه می‌کنند گلایه‌شان از فضای مجازی است و می‌گویند برای دور شدن از فضای مجازی بچه‌ها را به اینجا می آوریم تا مدتی حتی اندک از آن فضا دور شوند چون نمی‌توانیم بخاطر مدرسه‌ها به دلیل ارسال تکالیف در فضای مجازی گوشی هوشمند را به طور کامل حذف کنیم.
مدرسه‌ها وظیفه خود درکتاب‌خوان کردن نوجوانان را ادا کنند
زیبا بابا تاکید کرد: مدرسه‌ها خیلی می‌توانند موثر باشند در کتابخوانی، من بارها گفته‌ام آموزش و پرورش می‌تواند یک زنگ را به نام زنگ مطالعه به یک کتابدار و دانش آموزان مثل سایر زنگ‌ها اختصاص دهد تا بچه‌ها مطالعه آزاد داشته باشند و به طور خلاصه شرحی از کتاب را تعریف کنند و یا به صورت کنفرانس ارائه دهند به خصوص در دبستان که آغاز کسب تجارب آن‌ها است و بسیار می‌تواند در مطالعه آن‌ها در سنین بالاتر ایجاد انگیزه کند.
این کتابدار بیشترین ژانر مطالعاتی جوانان را رمان دانست و گفت: بیشترین خوانندگان رمان‌ها، خانم‌ها هستند و کتاب‌های کودکان و نوجوانان و سپس کتاب‌های کنکوری، رتبه‌های بعدی پر مخاطب‌ترین کتاب‌ها را دارند. متاسفانه قیمت کتاب‌های کمک آموزشی و تستی کنکور سر به فلک کشیده و توان خانواده‌ها طوری نیست که بتوانند برای بچه‌ها تامین کنند از این‌رو مراجعه این نوجوانان هم زیاد شده است.
کتابدارها آچارفرانسه هستند
زیبا باباعلی از سختی کار کتابداری این‌چنین شرح داد: هرکاری سختی خود را دارد ولی یک کتابدار در کتابخانه عمومی باید آچار فرانسه باشد و همه کارها را بتواند سرو سامان دهد و باید در همه قسمت‌ها بتواند کمک کند و در بخش‌های مختلف بتواند کار کند مثلا در بخش کودکان، مرجع، مناسبت‌های فرهنگی فهرست نویس و... کتابداری یک فرد در کتابخانه مثل سایر اداره‌ها نیست که هرکس وظیفه مختص به خود را داشته باشد بلکه کتابدار همه کاره‌ها را باید انجام دهد و چیزی جز علاقه، نمی‌تواند کتابدار را مجبور به ماندن کند.
باباعلی پیشنهادی هم برای بالا بردن سرانه مطالعه داشت: من به عنوان یک کتابدار برای بالا رفتن سرانه مطالعه می‌توانم بگویم اول خانواده تاثیر دارد و بعد نیز آموزش و پرورش و بعد نیز کتابخانه‌های عمومی می‌تواند دوره آموزشی بگذارند تا معایب مطالعه نکردن را به آن‌ها نشان دهند و مزایای آن را هم نشان دهد و اما پایه و اساس مطالعه از مدرسه‌ها شکل می‌گیرد و به هیچ وجه این اجبار نیست و توضیح دادم که این کار به کودکان بسیار کمک کننده است.
او ادامه داد: اگر منابع جدید و قدیمی معتبر در کتابخانه‌ها باشد می‌تواند قشر بیشتر و افراد بیشتری را جذب کنند و باید در این خصوص نیز اقداماتی انجام شود تا مراجعه کننده بیشتری را جذب کرد پس کتابخانه‌ها به روش‌های مختلفی می‌توانند به بالا بردن سرانه مطالعه کمک کنند.
دفتر خاطرات باباعلی باز شد
زیبا باباعلی دفتر خاطراتش را هم برایمان گشود: خاطرات شیرین زیادی را در کتابخانه‌ها شاهد هستیم همین کارهای گروهی که ما انجام می‌دهیم شیرین‌ترین خاطرات ما است وقتی با کودکان فعالیت می‌کنیم گویی خودمان نیز از بعد سن و زمان عبور می‌کنیم و به کودکی چون خودشان تبدیل می‌شویم.
او با صدایی غمزده از مرگ یکی از اعضای کتابخوان هم گفت: مراجعه کننده‌ای داشتیم که از ابتدای شروع فعالیتم او هم می‌آمد و او فردی فرهنگی بود و اینقدر دقیق و به موقع کتاب می‌گرفت که حتی یک روز هم تاخیر در آوردن کتاب نداشت بسیار اهل مطالعه بود ولی متاسفانه یک‌ماه جلوتر سکته کرد و از دنیا رفت و همه تحت تاثیر قرار گرفتیم.
دورهمی کتاب‌خوان‌ها چطور است؟
او از فعالیت های فرهنگی کتابخانه شهید بهشتی صحبت کرد و بیان داشت: فعالیت‌ها و برنامه‌های کتابخانه، اجرای نشست کتابخوانی در مدرسه‌ها و در کتابخانه است؛ هدف این نشست‌ها به اشتراک گذاشتن کتاب‌های خوانده شده است، افراد در این نشست‌ها دورهم جمع می‌شوند وکتاب‌های خوانده شده را برای هم تعریف می‌کنند.
این کتابدار ادامه داد: فعالیت دیگر نیز نمایشنامه خوانی، معرفی کتاب، کارگاه‌های آموزشی، مسابقات کتابخوانی، برنامه‌های فرهنگی ویژه کودکان مثل قصه‌گویی، کاردستی و یا شاهنامه خوانی و... است.
زیبا علی‌بابا سخت‌ترین قسمت کار یک کتابدار را اینگونه شرح داد: سخت‌ترین کار یک کتابدار جذب افراد بزرگسال در کتابخانه است زیرا افراد بزرگسال را سخت می‌توان اهل مطالعه کرد یکی از دلایلشان هم مشغله کاری و فکریشان است که نمی‌توانند مطالعه کنند.
پایان پیام/
