فارس‌پلاس؛ علی نیکوکار در یادداشتی نوشت: اگر برخی اختلافات اساسی میان قرائت‌های مختلف جریان بعضاً متعارض اصلاح‌طلبی به خصوص در حوزه اقتصادی و نقش مردم را کنار بگذاریم، اساسی‌ترین ارزش گفتمان اصلاح‌طلبی دموکراسی است.
دموکراسی که ممکن بود آزادی بخشی از مردم و جریان رقیب را به حاشیه ببرد و محدود کند. جریان اصلاح طلبی در زمینه‌های متعددی مورد انتقاد است، اما نقدی که بیشترین اهمیت را دارد نگاه و فهم تک بعدی، سطحی، غیرتاریخی و محدود به دموکراسی است.
چراکه بکارگیری معنادار دموکراسی نیازمند منابع کافی اقتصادی، تولید و توزیع عادلانه ثروت، بهبود سطح بهداشت و آموزش و نظایر آنهاست. بنابراین سردمداران جریان اصلاح طلبی همچون آقای حجاریان هیچ گاه متوجه نشدند که برابری، عدالت توزیعی، حقوق اولیه مردم، شرایط لازم و اولیه زندگی مختارانه برای انتخاب است. از همین رو نقش دولت پیش از آنکه محافظت از دموکراسی باشد، پاسداشت حق رفاه و خیرهای اساسی و همگانی است. آرمان اصلاح طلبی تحقق بخشیدن به تلقی ای خصوصی، پراکنده، نسبی و متکثر از زندگی بر اساس جهان بیگانه از تاریخ و فرهنگ بومی است.
در وضع فعلی جریان اصلاح طلبی که شاهد ظهور آرای متشتت، افراطی و تفریطی در آن هستیم، از سویی بر دموکراسی تاکید می کنند و از سویی دیگر بر لیبرالیسم لفظی و صوری، که متاسفانه به هر دوی آن نمی رسند. نمونه بارز آن دوران ۸ ساله دولت قبل است که، علی رغم ذکر مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و تدوین سندهایی مثل حقوق شهروندی و... همه سخنی به اقتضای ضرورت و برای حفظ ظاهر گفته می شد.
اصلاح طلبانی همچون حجاریان می‌پندارند اگر موانع تحقق دموکراسی برداشته شود، همه مسائل کشور حل می شود. هرچند دموکراسی که فقط بخشی از مردم را لایق این نام و عنوان می داند که با آنها هم نظر باشد، در غیر این صورت چیزی غیر از ایدئولوژی، پوپولیسم، طبقه مستضعف ووو نیستند. از همین رو شعار دموکراسی هم فروکاست به وسیله ای می شود تا قدرت تسخیر شود و پس از آن این نردبان برای رقیب شکسته خواهد شد.
سطحی‌نگری، غفلت از مسائل اصلی، جابه جا کردن لازم و ملزوم‌ها، عدم رعایت تقدم در مسائل کشور، حرف زدن و نه فکر کردن، از ویژگی‌های تاریخی جریان اصلاحات است که خود را صاحب رای و راه خاص و حتی داعیه حل فوری مسائل دشوار را دارند، می باشد. تجربه چند دهه قبل ثابت کرده برای آنها اولویت و اهمیت مسائل مطرح نیست، بلکه اصل مخالفت با رقیب و حذف او هدف است، حتی اگر این مخالفت و حذف به قیمت زیان کشور و مردم باشد.
به همین جهت امثال حجاریان کمتر به بدتر شدن وضع آموزش و پژوهش، فقر و شکاف طبقاتی، بیکاری و شیوع فساد در دوران دولت قبل می پردازند، مگر به ضرورت نقد جریان رقیب. عادت کردند عیب کوچک دولت فعلی را از دور می بینند اما صورت بزرگ همان عیب را در خانه خود از چشم پنهان و اخلاق را تابع سیاست کنند.
نباید تا زمانی که در قدرت هستیم سکوت کنیم و وقتی از قدرت کنار رفتیم، بابت علاج نکردن فقر و بیکاری و آلودگی هوا و... زبان به ملامت گشاییم. اصلاح طلبی دستکم پس از دهه ۷۰ همانند یک بچه لوس گاه لبخند مهر بر لب داشته و در وقت دیگر به حکم قدرت طلبیش، بدخلق شده.
گاهی هم با آشوبگری و خرابکاری خانه را ویران و آسایش مردمان را سلب کرده، هرچند این رفتار به طبع ناسازگاری در اندیشه و درک نادرستشان از ایران، بی تناسب نیست. بنابراین راه حل همه مسائل و از میان برداشتن مخالفان و موانع راه، به تحقق تام و تمام رسوم دموکراسی نیست، بلکه طرح و تدوین یک برنامه کلان و عملیاتی است که آثار و نتایجش هزار بار بیش از وقوف رویای دموکراسی است. همانطور که تجربه پنجاه ساله اخیر کشورهای آسیای شرقی نشان داده، دموکراسی هیچ توفیق و توسعه اقتصادی و اجتماعی را به همراه نداشته است.
امثال جناب حجاریان فارغ از آرمان مبهم، انتزاعی و دلبخواهی که از لیبرال دموکراسی دارند، بدانند در کدام تاریخ، سنت و فرهنگ ایستاده‌اند، زیراکه با در این کجا بودن است که راهگشایی و راهروی ممکن می شود. این نگاه خام که همه مردم جهان قضایا را یکسان می فهمند، هیچ بنیادی ندارند، پس هر راه، مقصد و ایدئولوژی بیگانه ای را می‌توان بر آنها حکم کرد، تصور نادرستی است.
در حالی که هر مردمی فرهنگ، طبع، اخلاق و سبک زندگی دارند که نمی‌تواند آنها را کنار بگذارد، بنابراین باید بیشتر اندیشید و کمتر حرف زد و در جهت اصلاح شرایط معیشت، آموزش، بهداشت، محیط زیست، فرهنگ و هنر تلاش کرد تا بهتر بتوانیم کشور را به مقصد پیشرفت و سعادت عمومی برسانیم.
نه اینکه بدون شناخت از مبادی دموکراسی و جهان بیگانه از سنت تاریخی و فرهنگی ایرانی اسلامی، در پی آن باشیم تا با تفکیک غیرواقعی و انتزاعی شرع و عرف که در سنت تاریخی و فرهنگ ایرانیان هم پوشانی‌های بسیاری دارند، در پی رد شرع و جایگزینی ارزش های جهان بیگانه به اسم عرف باشیم. عرفی که از قضا در برخی موارد بیش از شرع در مقابل ارزش‌های جهان بیگانه می‌ایستد.
پایان پیام/ت
