خبرگزاری فارس-گروه هنر و رسانه: موزه سینما فقط حکم یک پاتوق برای هنرمندان و هنردوستان نیست بلکه میتواند بهنوعی نقش مغز افزار سینما را تا حدود زیادی ایفا کند؛ بنابراین بهنوعی میتواند به سینمای ما هویت بدهد و به تعبیری نقش شناسنامهای را در این زمینه داشته باشد.
در دولت سیزدهم شاید بیشتر از هر وقت دیگری موزه سینما در مسیر درست قرار گرفته است و به شکل مشهودی در مسیر چشماندازهای روشن گام برمیدارد. در ادامه با پرداختن به ابعاد مختلف فعالیتهای موزه سینما تلاش خواهیم کرد روشن کنیم چرا میتوان به آینده موزه سینما امیدوار بود؟
*جایگاه شناسنامه فراتر از انباری یا آلبوم است
موزه سینما را صرفاً نباید انبار سینما یا باکمی ملاطفت آن را صرفاً آلبوم خانوادگی سینما بهحساب آورد که در آن عکسها و دوربینها و اسناد و مدارک و تجهیزات قدیمی سینما که برخی از آنها متعلق به شخصیتهای سینمایی نظیر دوبلورها و فیلمسازان است و وسایل مربوط به پشتصحنه فیلمهای بزرگ و پوسترها جوایز داخلی و خارجی، اعلانها و نمونههای متنوعی از لباس، دکور و گریمهای مختلف و هر آن چیزی که به فیلم و سینما مربوط است در آن جمعآوریشده است. بلکه موزه سینما برای ما مانند شناسنامه است زیرا گذشته را به حال و حال را به آینده میسپارد.
یکی از وظایف مهم موزه سینمای ایران این است که شناسنامه را زنده نگه دارد و به آن زندگی ببخشد. سالهاست در جهان موزهها از حالت نگهداری اشیا خارج و زنده شدهاند؛ بنابراین قدرت موزه سینما در این است که میتواند محل و مرجعی برای جمعکردن هنرمندان و افراد با نگاههای مختلف و ژانرهای متفاوت باشد.
شاید یکی از بخشهای مهم موزه سینما برای تبدیلشدن به شناسنامهای حقیقی همان بخشی باشد که روح سینما در آن بیدار میشود، پرده نقرهای همان روح سینما است، سالن نمایش موزه سینما این روزها تبدیل به موزهای حقیقی برای خاطرات سینمایی ما شده است.
برنامه اکران موزه سینما در هفته کودک
از اکران آثار عاشورایی خاطرهانگیز در ایام ماه محرم، خاطره بازی با آثار سینمایی حوزه دفاع مقدس و همچنین اکران آثار برجسته سینمای کودک در چند روز گذشته به مناسبت هفته کودک گامی مهم در راستای هویت موزه سینما است.
در واقع موزه سینما به واسطه یک رویکرد تخصصی مبتنی بر نگاهی «معاصر» پروژه هایش را «ایده»محور پیش میبرد و همین موضوع باعث شکل دادن به تفاوتها شده است. در کنار این موضوعات برگزاری نشستها، نمایشگاههای عکس و هنرهای تجسمی هم به شکل ضمیمه معطوف به ایدههای اجرا شده، همواره بخشی از فعالیتهای این موزه بوده است.
*پاشنه آشیل شناسنامه سینمای ایران از دید منتقدان
رادیکالترین منتقدان ضعف مدیریتی در موزه سینما را از گذشتههای دور پاشنه آشیل آن برشمردهاند؛ و این موزه را خاستگاه «نورچشمیهای» نزدیک به رؤسای سازمان سینما در ادوار مختلف دانستهاند که متخصص در این حوزه نبودهاند و تنها به خوشنشینی در گنجینه تاریخ سینمای کشورمان بسنده نموده و از موزه بهعنوان حیاطخلوتی برای استراحت مدیریت ایستای خود استفاده کردهاند. هرچند که این انتقاد ازنظر ناظران، نسبی بوده و این مورد منافی فعالیتهای مثبت و سازنده مدیران این موزه در ادوار مختلف نیست.
*قرعه فال موزه به نام مجید اسماعیلی
در دوره اخیر از حیات موزه سینما طی حکمی از سوی محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی و رئیس هیئتامنای موزه سینما، مجید اسماعیلی به سمت مدیرعامل موزه سینما منصوب شد. از عوامل تعیینکننده چنین انتصابی تعهد، سوابق مدیریتی و علمی و شناخت و اشراف نظری و عملی در حوزه سینما از سوی رئیس سازمان سینمایی و رئیس هیئتامنای موزه سینما در زدن قرعه فال به نام مجید اسماعیلی ذکر گردیده است اما اسماعیلی کیست و رسالت ماندگار و تاریخی وی در احیای موزه سینما چه میتواند باشد؟
مجید اسماعیلی متولد ۱۳۵۰ و دارای تحصیلات کارشناسی ارشد از دانشگاه امام صادق (ع)، تهیهکننده، کارگردان و استاد دانشگاه است که از دهه ۸۰ تاکنون در عرصه تهیهکنندگی، فیلمنامهنویسی، کارگردانی و انیمیشنسازی در سینما و تلویزیون فعال است. هفده سال سابقه تدریس در دانشگاهها، مدیریت طرح و برنامه بنیاد روایت، مدیرعامل مؤسسه فرهنگی شهید آوینی، مدیرعامل موسسه اعتباری دانشگاه امام صادق (ع)، مدیرعامل شرکت آوین رسانه فیلم، مدیر مجتمع فرهنگی آسمان، عضو شورای طرح و برنامه انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، عضو شورای اندیشهورز تدوین سند سینمای انقلاب اسلامی، عضو شورای اندیشهورز بررسی اقدامات عملی بیانیه گام دوم در حوزه سینما و… ازجمله فعالیتهای او در عرصه دانشگاه و مدیریتهای فرهنگی و سینمایی است.
اسماعیلی کارگردانی و تهیهکنندگی دهها فیلم سینمایی و کوتاه و انیمیشن را هم در کارنامه دارد. فیلمهای سینمایی سینهسرخ، دلشکسته، ماه جبین، آفریقا، شاهزاده ایرانی، لبخند نور، چراغهای ناتمام و … ازجمله آثار وی در مقام تهیهکنندگی است. در سابقه وی داوری چندین جشنواره سینمایی ازجمله جشنواره سینما حقیقت، سما، چهلچراغ، جشنواره شهید آوینی و مقاومت نیز به چشم میآید.
*موزه سینما کانون حقیقی و پاتوق فرهنگی و سینمایی کشور
امروزه موزه سینما میتواند یکی از ارکان اصلی فرهنگ دیداری کشور به حساب آید، از اینرو اسماعیلی بایستی چنان پویایی در موزه سینما ایجاد کند که این موزه نهتنها بهعنوان یکی از اولویتهای زندگی علاقهمندان سینما بلکه عمومم مردم تبدیل شود؛ زیرا موزه مفهوم واقعی توسعهیافتگی است و باید جایگاه آن برای مردم مشخص باشد.
ارتقاء ذائقه و سلیقه شهروندان تهرانی از دیگر اهدافی است که «موزه سینما» به عنوان حد فاصلی بین فضاهای نخبهگرایانه و فضا-مکانهای عمومیتر میتواند بدان توجه ویژه داشته باشد.
در این صورت موزه سینما به دلیل شاخصههایی همچون اعمال استاندارهای فنی و توسعه فیزیکی، پژوهش، کودک و نوجوان و خلاقیت و نوآوری و... میتواند طرف توجه ایکوم (شورای بینالمللی موزهها) و همچنین هنرمندان و هنردوستان واقع شود.
*تعاملی شدن موزه سینما
هنر امروز بیشتر از هر زمان دیگری معطوف به کنشگری و فعلیت مخاطب است. این فعال بودن مخاطب میتواند به شیوههای مختلفی شکل بگیرد. یکی از مترقیترین آنها «هنر تعاملی» است. هنری که مخاطب خود در مقام هنرمند در لحظهای از خلاقیت شرکت کرده و استعدادهایش را بروز میدهد.
به واسطه پر مخاطب بودن و جذاب بودن این رویکرد موزههای بسیاری در مسیر رسیدن به آن حرکت کردهاند. موضوعی که در ایران کمتر بدان پرداخته شده است.
بیشک حرکت موزه سینما در این مسیر، میتواند از بازسازی بخش «سینمای دفاع مقدس» و «سینمای کودک» شروع شود.
این رویکرد مبتنی بر همین «ایده»محور بودن و «تعاملی» بودن، میتواند خوانشهای تازهای از این موضوعات را پیش بکشد و مخاطبان بیشتری را جذب موزه کند. در جهان امروز موزههای مهم دنیا در کنار فضاهای قدیمی خود، گرایشهای مدرنی را هم پیش کشیدهاند، تعاملی شدن از مهمترین این رویکردهای متاخر است.
به نظر میرسد شکل دادن به این فضاهای تعاملی میتواند ظرفیت تازهای باشد برای مخاطبانی که نیاز به بروز خلاقیت و کنشگری دارند، از این رو است که مدیریت جدید میتواند معطوف به گفتمانسازی انقلاب اسلامی «فعلیت مخاطب» را در دستور کار قرار دهد.
در نهایت اینکه میتوان امیدوار بود که با ریلگذاری مناسب مدیریتی در دوره اخیر این موزه در ادامه بتواند نرم نرمک تبدیل به کانون حقیقی و پاتوق فرهنگی و سینمایی کشور یا به عبارتی همان نقش شناسنامه سینمای ایران را به معنای واقعی کلمه ایفاء کند که هیچ جایگزین دیگری نمیتواند نقش المثنی آن را بازی کند.
پایان پیام/