چالش‌های سیاست‌گذاری در متاورس در خانه خلاق و نوآوری مجلس بررسی شد

به گزارش خبرنگار سرویس علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، نشست کارشناسی «بررسی چالش‌های سیاست‌گذاری در متاورس» با هدف بررسی مسائل، فرصت ها و چالش های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و قانونی فناوری‌ متاورس در محل خانه خلاق و نوآوری قوه مقننه در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

یزدان عباسی رئیس کارگروه آموزش و پژوهش انجمن بلاک‌چین ایران، محسن رضایی صدرآبادی مدرس دانشگاه و آینده‌پژوه اقتصاد فضای مجازی، ابوالقاسم رجبی پژوهشگر سیاست‌گذاری فناوری اطلاعات و کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس و احسان دربانیان پژوهشگر حوزه بلاک‌چین و رمزارزها کارشناسان این نشست بودند و نظراتشان را درخصوص متاورس، فرصت ها و چالش هایی که به همراه دارد؛ بیان کردند.

باید پیش از سیاست گذاری، فناوری را بشناسیم

ابوالقاسم رجبی، در این نشست کارشناسی با بیان اینکه ابتدا باید خود فناوری را بشناسیم و سپس سیاستگذاری انجام شود، گفت: یکی از جنبه های متاورس دنیایی آرمانی است که دولت ها در آن تشکیل می شوند. کارشناسان می گویند که دنیاهای آرمانی ممکن است محقق نشوند و بیشتر هشداری هستند برای مردم که نشان دهند نقش دولت ها در آینده کم می شود." این کارشناس در ادامه گفت که بعید است دنیای متاورس تا 10 سال آینده محقق شود.

رجبی در ادامه ضمن اشاره به کمبود قوانین این حوزه، افزود: متاورس یک فناوری اطلاعاتی است و باید شاخص های حقوقی این فناوری را بشناسیم. در این حوزه قوانین بسیار کم است و حتی در کشور ما نیز قانون و حقوق این فناوری وجود ندارد. در پیامرسان ها محتوای پیام جا به جا می شود اما در متاورس مالکیت معنوی مطرح است.

وی ادامه داد: همه چیزهایی که در متاورس وجود دارد، ما به ازای خارجی ندارند و همین موضوع می تواند در شکل گیری دیدگاه ما از آینده تاثیر داشته باشد.

به گفته وی، متاورس از این جهت مهم است که بر آینده ما تاثیر دارد، اما باید سیاستگذاری فناوری اطلاعات را نیز در نظر گرفت. اگر ما بخواهیم در متاورس توسعه پیدا کنیم، باید قوانین این دنیا را داشته باشیم. قوانین صیانتی و قوانین کامپیوتری و اینترنتی پیش نیاز استفاده از این دنیاست.

یزدان عباسی، با بیان این موضوع که هنوز برای صحبت یا قانون گذاری برای متاورس زود است، مبهم بودن دنیای متاورس را جذاب ترین بخش این فناوری عنوان کرد و گفت: شاید چیزی که درباره متاورس نسبت به بقیه فناوری ها جذاب‌تر باشد این است که هنوز مشخص نیست چه چیزی است و می توان گفت همه چیزهایی که تاکنون در این باره گفته شده متاورس نیست.

وی ادامه داد: برای شخص خودم جذاب است که ببینم دنیای مجازی وجود دارد که شبیه دنیای واقعی ما باشد. در این دنیا ما محدود به امکاناتی که پلتفرم به ما داده نیستیم و همین موضوعات است که جذاب است. باتوجه به  آمار می توانم بگویم که متاورس چیز جدیدی نیست.

فرصت ها و چالش های متاورس

در ادامه این نشست، رجبی با ارائه این آمار که تا سال 2026 حدود 25 درصد از مردم جهان یک ساعت از زمان خود را در متاورس خواهند گذراند، اظهار داشت: برای خود من ویژگی هایی که تاکنون درباره متاورس مطرح شده جذاب است. تفاوت متاورس با بقیه فناوری ها اینجاست که پلتفرم آماده است تا در برابر رفتار پیش بینی نشده کاربر، واکنش نشان دهد. در پلتفرم های فعلی این امکان وجود ندارد و شخص صرفا محدود به ویژگی هایی است که در آن ارائه شده است.

این کارشناس حوزه بلاکچین مهمترین مزیت متاورس را آزادی دانست و افزود: متاورس فضایی است که فرصت های کسب و کار را برای هنرمندان، توسعه دهندگان و تولیدکنندگان محتوا فراهم می کند. مهمترین مزیت متاورس، تجربه آزادی و آزاد بودن است. تجربه ای که در دنیای واقعی کمتر وجود دارد. اما ممکن است متاورس هایی هم باشد که مردم را محدود کند. دولت ها، حاکمیت ها یا نهادهای امنیتی در دنیای جدید نمی توانند کاربران را محدود کنند و دنیای جدید دنیای نظرخواهی از مردم و برگزاری رفراندوم است. فناوری به مردم کمک می کند و آنها می توانند جهانی دموکراتیک را تجربه کنند و هیچ چیزی جز فناوری این امکان را به ما نمی دهد.

رجبی در پاسخ به این سوال که فرصت های متاورس چیست؟ گفت: فرصت های متاورس برای حاکمیت و مردم می تواند اشتغال زایی باشد. این فضا می تواند مشاغل بسیاری را برای مردم به ارمغان بیاورد. در کشور ما هم باتوجه به وجود نیروی خلاق و تحصیلکرده، و همینطور علاقه به نوآوری ها می توان در خلق محتوا در متاورس و تجارت بین الملل پیشگام بود.

وی افزود: فرصت های خوبی در حوزه هزینه ها، آموزش یا ترکیب با فناوری های دیگر نیز وجود دارد که می تواند هزینه ها را کاهش دهد و همین موضوع نیز فرصت دیگری در این حوزه است. فرصت دیگر متاورس را می توان همکاری با دیگر کشورهای دنیا عنوان کرد."

رجبی اولین و مهمترین چالش دنیای متاورس را نداشتن قانون در این حوزه دانست و گفت: درباره تهدیدات متاورس باید بدانیم قوانین حفاظت از داده ها را چگونه پیاده سازی کنیم، اولین چالش برای ما این است چون اصل قانون را نداریم. نظام حقوقی ما چند مرحله عقب تر از دنیاست و این دنیای فناوری است که روز به روز در حال پیشرفت است.

وی در ادامه گفت: در بحث پیامرسان ها که به زندگی ما گره خورده، محدودیت شان می تواند برهم زننده زندگی مردم باشد. هرچیزی که در آن محدودیت گذاشتیم برای ما تبدیل به چالش شد. محیط کسب و کار ما مساعد نیست و وقتی دولت می خواهد حمایت کند، مشکل را تنظیم گری می نامد. اما در جهان، برای هر کسب و کاری قوانینی وجود دارد که اگر به این قوانین عمل نشود، قانون گذار قوانین را تعیین می کند و حتی پای کسب و کار به دادگاه نیز باز می شود.

وی ادامه داد: ما وقتی درباره سیاست گذاری صحبت می کنیم، باید پای کار قوانین باشیم و مقررات گذاری کنیم. صنعت داخلی ما با وجود مشکلاتی که داریم توسعه پیدا نمی کند. وقتی ایجاد توکن غیر از بانک مرکزی ممنوع است، ما نمی توانیم متاورس داشته باشیم. وضعیت دولت ما جایی است که تا فناوری ها معرفی شدند، محدودیت ها آغاز می شود.

برای قانون گذاری در حوزه متاورس زود است

عباسی با بیان اینکه زود است که بخواهیم درباره کلیت متاورس صحبت شود یا بخواهیم در این حوزه قانون گذاری کنیم، گفت: شاید زود باشد که درباره چالش های متاورس صحبت کنیم. بحث های مختلفی وجود دارد مثلا زمان، هویت و ... فعلا زود است که درباره متاورس صحبت کنیم، باید زمان بگذرد تا کمی همه چیز مشخص شود.

وی ادامه داد: ما اول بازار را می سازیم بعد به دنبال قانون گذاری هستیم. ابتدا باید قوانین تعیین و سپس بازار معرفی شود. ما چقدر قانون درباره حریم خصوصی داریم که بخواهیم در مسائل حقوقی و مقرراتی صحبت کنیم. وقتی مقدمات بحث رعایت نمی شود نباید در جزئیات دقیق شد.

عباسی با اشاره به گرانی تجهیزات متاورس گفت: آیا عموم کاربران می توانند باتوجه به گرانی تجهیزات در متاورس وارد شوند؟ وقتی ما توانایی حضور در این فضا را نداریم، پس هنوز زود است که بخواهیم درباره قوانین حضور در این فضا صحبت کنیم.  ما به زیرساخت هایی احتیاج داریم که در کشور وجود ندارد، مثلا توسعه زیرساخت ها برعهده حاکمیت هاست که ما فعلا در کشور این موضوعات را نداریم.

هر زمان که استفاده درست از فناوری داشتیم فرصت بود

رضایی با بیان اینکه طرز استفاده ما از فناوری ها شکل دهنده فرصت ها و تهدیدهاست، گفت: فرصت ها و چالش های مختلف در این حوزه وجود ندارند و رفتار ماست که آنها را می سازد. متاورس یک انقلاب در رسیدن به تمدنی جدید است.  فناوری های پیشران، شبیه سازی محیط، هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده همگی در متاورس جمع هستند و روز به روز پیشرفت بیشتری می کنند و این استفاده انسان از آنها است که پدیدآورنده فرصت ها یا تهدیدها است.

وی در ادامه افزود: هر زمان که ما استفاده درست از فناوری داشتیم فرصت بود و در غیر اینصورت چالش به همراه داشت. مسئولان و حتی بخش خصوصی در سال های اخیر نتوانستند تحولات را پیدا کنند یا اگر پیدا کردند، تاخیر داشتند.

وی ادامه داد: زیرساخت ها و الزاماتی وجود دارد که باید تبیین شود اما مهمترین مسئله نگاه و دانش مسئولان در بخش خصوصی یا دولتی به فناوری هاست. تا زمانی که نگاه درست نشود، نمی توان به این انقلاب و تحول رسید. اگر بخواهیم حکمرانی قدرتمندی داشته باشیم، باید قدرت ها و جزئیات را بشناسیم. رویکردهای حکمرانی در این فضا باید تغییر کند. باید ببینم که ما کجای دنیای فناوری هستیم.

نقش حمایتی دولت و بخش خصوصی در رشد استارتاپ های متاورس

رجبی درخصوص حمایت های دولت برای ایجاد متاورس گفت: مهمترین حمایت و نکته آموزش است. نظام گذرنامه ای کشور باید تصحیح شود. در کشورهای دیگر ما تنوع ویزا را داریم اما در ایران ترس از دادن ویزا وجود دارد. یکی از مسیرهای ورود نوآوری، تسهیل و تصحیح قوانین ورود و خروج در کشور است.

وی ادامه داد: علاوه بر استفاده از نیروهای داخلی باید از نیروهای نخبه خارجی نیز استفاده کنیم. دولت می تواند در نقش حامی، هزینه استارتاپ هایی که در این حوزه کار می کنند را پرداخت کند. علاوه بر این دولت می تواند برای تامین نیرویی کار استارتاپ ها به آنها کمک کند و آموزش نیروی کار را برعهده بگیرد.

رضایی هم با اشاره به نقش دولت و بخش خصوصی در حمایت از این فضا گفت: اگر دولت می خواهد سیاست گذاری در متاورس داشته باشد، باید ببینیم ما چقدر آینده نگری می کنیم و این ابزار چقدر به ما کمک کننده است. نباید دید منفی داشت و پس از آن قانون گذاری کرد.  

وی ادامه داد: ما در بخش خصوصی و دولتی، وظایفی داریم. بزرگترین وظیفه بخش خصوصی این است که به پیشران ها برسد که قطعا برای آن سود آور است. بخش خصوصی باید به دنبال این فضاها باشد تا نتایج مثبت داشته باشیم. بخش دولتی هم ایراداتی در ساختار دارد که باید برای از بین بردن این ایرادات تلاش کرد.

وی با بیان اینکه سیاست های کشور باید به سمت حمایت دولت از استارتاپ ها برود، افزود: دولت باید حمایت کند تا شرکت ها نیز در فضایی رقابتی به این کار وارد شوند. باید از شرکت های کوچک حمایت شود تا بتوانند وارد این فضا شده و به فعالیت بپردازند.

صیانت از حقوق کاربران در شبکه های اجتماعی خارجی

عباسی در پاسخ به این سوال که حقوق مالکیت کاربران ایرانی را چگونه باید از غول های فناوری گرفت؟ گفت: اگر بحث متاورس باشد، فیسبوک یا شرکت های دیگر نمی توانند از داده ها استفاده کنند و غول های فناوری نیز نمی توانند کاری انجام بدهند. زمانی که فناوری ادعای آزادی می کند، ابزارهایی باید ارائه شود که اثبات کند داده های کاربران برای هیچکس قابل افشا نیست.

وی ادامه داد: مزیت حمکرانی متاورسی این است که قوانین دست پلتفرم نیست و همه چیز بر پایه دموکراسی انجام می گیرد. اگر قواعد حضور توسط کاربر خوانده شود، شخص می تواند با آگاهی وارد این بخش بشود.

رضایی با بیان اینکه پلتفرم تعیین کننده قوانین است، خاطرنشان کرد: اگر حقوق کاربران ایرانی را در نظر بگیریم تا زمانی که اطلاعاتمان در دسترس است، حمکرانی، مالکیت و همه چیز در اختیار پلتفرم است. پلتفرم است که قوانین را تعیین می کند. مثلا حق عضویت، مالیات یا هر چیز دیگر. هر کشوری بخش خصوصی یا هرشرکتی که خدمتی ارائه می دهد، می تواند برای پلتفرم تصمیم گیری کند.

وی افزود: ما برای اینکه بتوانیم از قوانین حمایت کنیم باید خودمان فضا را به وجود بیاوریم. در بخش دیگر قدرت حاکمیت باید به قدری بالا باشد که بتواند حقوق شهروندان را بگیرد. اینجاست که دیپلماسی  سایبری معنا پیدا میکند. باید فضایی داشته باشیم که حکمرانی و قوانین دست خود ما باشد. با کمک بخش خصوصی باید بسترهای حکمرانی ایجاد شود. ما اجازه ندادیم بخش خصوصی در حوزه پیامرسان ها یا شبکه های اجتماعی رشد کند ولی انتظار داریم در شبکه های اجتماعی دیگر حکمرانی داشته باشیم. یکی از مشکلات ما این است که اعتدال نداریم و هر دو سمت داستان را به یک اندازه پیگیری نمی کنیم.

انتهای پیام/