به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، برخی از حامل‌های انرژی در دسترس برای بشر حکم اکسیژن را پیدا کرده است. این مقایسه نه از بعد حیاتی بودن بلکه از این وجه انجام شده است که ما حسی از تداوم حضور این حامل‌های انرژی در زندگی نداریم اما به محض اینکه برای دقایقی کوتاه روند دسترسی به آن قطع می‌شود، تازه متوجه می‌شویم، چه حضور با ارزشی را از دست داده‌ایم.
با توجه به مقایسه انجام شده شاید اگر از هر 10 نفر بپرسیم، مهمترین حامل انرژی که زندگیشان را به خود وابسته کرده است، کدام حامل انرژی است، 9 نفر برق را به عنوان مهمترین پاسخ این سوال مطرح کنند.
تداوم تامین برق در سال‌های اخیر سبب شده تا تحمل کوتاه‌ترین زمان ممکن برای قطع آن از سوی مردم پذیرفتنی نباشد. اگر به خاطر بیاوریم، تابستان سال گذشته که رکورد قطعی برق در سال‌های اخیر زده شد، زندگی بسیاری از مردم با دشواری‌های فراوان مواجه شد تا حدی که درب برقی برخی از واحدهای مسکونی اجازه خروج از منزل را هم از مردم گرفت.
طبیعتا ارزش حضور برق در سراسر زندگی امروز مردم دنیا در کنار وابستگی بشر به این حامل انرژی قابل کتمان نیست. با این حال کمتر کسی است که مشقت تامین این نیاز اساسی بشر را به چشم دیده است.
در همین راستا برای مواجه با دشواری‌های تامین برق، سری به شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران زدیم تا از نزدیک با گوشه‌ای از سختی‌های تامین برق کشور مواجه شویم.
*شرکتی که راه را بر راهزنی خارجی‌های از صنعت برق کشور بست
شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران یکی از شرکت‌های وابسته به وزارت نیرو است که با هدف پشتیبانی از تولید برق پایدار با خط مشی انجام تعمیرات فوق تخصصی نیروگاه‌ها، در سال ۱۳۶۰ تحت عنوان مدیریت اساسی تعمیرات توانیر تاسیس شده و پس از آن با چند دوره تغییرات در عنوان سرانجام در سال ۱۳۸۱ به نام شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران تغییر یافته است.
در حال حاضر این شرکت دولتی در عرصه تعمیرات اساسی و تخصصی واحدهای نیروگاهی، بازسازی و ارتقاء واحدهای تولید برق، ساخت تجهیزات، راه اندازی و نگهداری واحدهای نیروگاهی، صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، پالایشگاه ،سیمان، قند و ریل حضور جدی دارد.
این شرکت در شرایطی شروع به کار کرد که پیش از این، تجهیزات نیروگاهی کشور برای تعمیر به خارج از کشور می‌رفت و ضرر هنگفتی از این محل به صنعت برق وارد می‌شد. برای مثال زمانی که یک قطعه به شرکت آلمانی برای تعمیر فرستاده شد، تحریم فرا رسید و تاکنون اصل همان قطعه به ایران برگشت نشده است. به عبارت دیگر این شرکت راه را بر راهزنی خارجی‌ها از صنعت برق کشور بست.
برای مثال در فصل گرم سال که فعالیت تعمیرات نیروگاهی به حداقل خود می‌رسد، شرکت تعمیرات نیروگاهی فعالیت تعمیرات قطعات اساسی شرکت ملی گاز را بر عهده گرفته است تا از توان فنی این مجموعه به نحو احسنت استفاده شود.
*مشکلات گسترده تعمیرات نیروگاهی و آماده‌سازی کامل صنعت برق برای مواجه با اوج بار تابستان
در ابتدای حضور در این شرکت متوجه شدم عمده فعالیت‌های شرکت تعمیرات نیروگاهی در 4 سالن اصلی متمرکز شده است. همه ساله در فصل سرد سال واحدهای تولید برق در نیروگاه‌های کشور پس از یک دوره فعالیت سنگین به ایستگاه تعمیرات اساسی می‌رسند.
در این دوره توقف فعالیت نیروگاه با انجام تعمیرات اساسی همراه می‌شود تا قابلیت اطمینان این نیروگاه در شرایط دشوار تولید برق یعنی فصل تابستان در مواجه با اوج بار افزایش پیدا کند.
از این رو شرکت تعمیرات نیروگاهی به عنوان یکی از مراکز تخصصی انجام این تعمیرات در فصل سرد سال شرایط بسیار حساس و پرکاری را پشت سر می‌گذراند. جنب و جوش انجام شده در هر یک از سالن‌های این شرکت نیز به وضوح از شرایط سخت کاری آن حکایت میکرد.
البته در سال جاری به دلیل ناتوانی در محدودیت تامین گاز واحدهای نیروگاهی بخشی از نیروگاه‌های کشور کمی دیرتر از زمان‌بندی پیش‌بینی شده برای تعمیرات متوقف شده بودند و این مسئله شرایط کاری تعمیرات نیروگاهی را بسیار سخت‌تر از گذشته کرده بود. زیرا تاخیر مذکور باید توسط کار بیشتر و سریعتر جبران شده و امکان تعویق در تحویل واحد نیروگاه به دلیل نیاز در اوج بار مصرف برق فصل تابستان وجود ندارد.
بر همین اساس تلاش مثال‌زدنی فعالان این حوزه سبب شده تا در سال 1401 برای اولین بار در کشور، مواجه با اوج بار تابستان با استفاده از حداکثر توان تولید برق کشور دنبال شود.
*تعمیر قطعه‌ای که غول‌های نیروگاه‌سازی دنیا در تعمیر آن ناتوان بودند
در ابتدای ورود به اولین سالن شرکت تعمیرات نیروگاهی، حضور یک توربین غول پیکر عراقی توجه مرا به خود جلب کرد، یکی از کارگرهای مجموعه با دیدن تعجب من از حضور یک توربین متعلق به نیروگاه عراقی گفت، شرکت‌های جنرال الکتریک آمریکا و زیمنس آلمان از تعمیر این توربین ناامید شده بودند اما شرکت تعمیرات نیروگاهی با آگاهی از توان فنی خود، این پروژه یعنی تعمیر این توربین را از طرف عراقی گرفت و کار به حدی خوب و تمام کمال پیش رفت که در حال حاضر بدون در نظر گرفتن تشریفاتی نظیر مناقصه، عراقی‌ها ما را در نیروگاه‌های دیگر کشور خود برای فعالیت فراخوانده‌اند.
به گفته یکی از مسئولان شرکت تعمیرات نیروگاهی، در حال حاضر مقامات کشورهای دیگر دنیا به مشتری ثابت ایران تبدیل شده‌اند، زیرا توان فنی و عملیاتی شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران قابل رقابت با بسیاری از قدرت‌های جهان در این حوزه است و سرتاسر عملیات تعمیرات واحدهای تولید برق به ایران سفارش داده می‌شود.
*سختی کار کارگران تعمیرات نیروگاهی برای تامین پایدار برق
پس از حرکت از سمت توربین عظیم نیروگاه‌های عراقی، بخش قابل توجهی از تجهیزات تولید برق نیروگاه‌های حرارتی از برخی نیروگاه‌ها کشور در حال تعمیر بود، 2 واحد تولید برق نیروگاه یزد، بخشی از تجهیزات نیروگاه بندرعباس و واحد تعمیر شده نیروگاه اصفهان از جمله قطعاتی بود که در کارگاه شرکت تعمیرات نیروگاهی حضور داشت.
تجهیزات غول پیکر مورد استفاده در شرکت تعمیرات نیروگاهی، بیش از هر چیز دیگری حس بینایی را به خود مشغول میکرد. این تجهیزات که عمدتا ابزارآلات سنگین تراشکاری و ماشین‌کاری ساخت قطعه بودند به اندازه یک کامیون و بعضا به اندازه یک ساختمان چند طبقه می‌رسیدند.
طرح‌های قابل توجه و منظم روی فلزات سخت نظیر دیسک‌ها شبیه به اثری هنری کار فعالیت کارگران کوشا و اپراتورهایی بود که با سختی فراوان مشغول به تعمیر تجهیزات نیروگاه‌های حرارتی کشور بودند.
بر اساس اظهارات یکی از سرکارگران در طول فعالیت 40 سال مجموعه تعمیرات نیروگاهی کشور، تاکنون سابقه نداشته است که یک قطعه تعمیر شده پیش از موعد مقرر تعمیرات بعدی به شرکت تعمیرات نیروگاهی بازگردد و در اصلاح تعمیرات این شرکت به طور کامل پایدار و دقیق است.
در طرف دیگر کارگاه، عملیات خارج کردن یک دیسک در اصطلاح جام کرده با تلاش و سختی بسیار کارگران در جریان بود. جایی که از یک سو یخ خشک به دیسک تزریق شده و از سوی دیگر چندین المنت گرمازا زمینه گرم کردن محفظه دیسک را طی چندین روز فراهم کردن تا قطعات مجزایی که حالا به هم چسبیده بودند، بالاخره از هم جدا شوند.
مشابه این عملیات را احتمالا زمانی که می‌خواهید در شیشه مربایی سفت شده را باز کنید با گرم کردن درب فلزی امتحان کرده‌اید. حال تصور کنید، دو قطعه با ابعادی ده‌ها هزا‌ر برابر بزرگتر یک شیشه مربا و با وزنی بسیار بیشتر توسط سخت‌کوشی فعالین حوزه تعمیرات نیروگاهی کشور در حال جداسازی بودند.
*ترانس‌هایی به ابعاد یک ساختمان دو طبقه که در حال تعمیر بودند
پس از بازدید از تجهیزات واحدهای نیروگاهی به سوله تعمیرات ترانس شرکت تعمیرات نیروگاهی رفتیم. مکعب‌های غول پیکر که در صنعت برق با عنوان ترانس شناخته می‌شود، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب میکرد. اگر زمانی که صحبت از ترانس می‌کنید، تصور شما ترانسی در ابعاد تجهیزاتی است که روی تیر برق محل شما سوار شده است، باید گفت ترانس‌هایی با ابعاد یک ساختمان دو طبقه برای تعمیر در شرکت تعمیرات نیروگاهی حضور داشت.
دریایی از سیم‌پیچ‌های خاص که به دلیل رطوبت هوا با پوشش‌های پلاستیکی پوشیده شده بود در کنار ابزارآلات دیگر این سوله را پر کرده بود. دو کارگر بر فراز یکی از ترانس‌هایی که متعلق به یکی از سدهای کشور بود، در حال جای دهی ابزار در دل پوشش سخت فلزی ترانس بودند.
*استفاده از تجهیزات پیشرفته برای بازسازی قطعات مهم نیروگاهی
گام بعدی بازدید از شرکت تعمیرات نیروگاهی به دو سوله‌ای ختم شد که با یک راهبرو به هم متصل می‌شدند و تعمیرات روتور و ژنراتور توربین گازی را بر عهده داشتند. در ابتدای ورود به این بخش جرثقیل‌های محرکت بزرگ که توسط دو کارگر حرکت داده و تجهیزات بسیار بزرگ را جابه‌جا می‌کردند.
در بخشی از کارگاه، حضور ابزارهایی که مشابه یک کمد شیشه‌ای بودند، جالب توجه بود. در نزدیکی دستگاه اپراتورهایی مشغول کار روی یک مانیتور قابل لمس بودند. زمانی که پیرامون کار این دستگاه‌های پیشرفته سوال کردم، اپراتور گفت: این دستگاه دستگاه CNC با 5 محوره است که در 3 محور طولی، عرض و ارتفاعی به همراه چرخش در دو جهت زمینه تراشکاری دقیق قطعات مهم را مهیا می‌کند.
شیوه کار این دستگاه به این نحو بود که ابتدا نقشه‌های طراحی در بخش مهندسی تهیه شده و سپس برنامه‌نویسان دستگاه CNC از روی نقشه‌ها، نحوه حرکت دستگاه برای رسیدن به قطعه مهم تراشیده شده را در قالب کدهایی می‌نوشتند.
پس از آن وارد کردن کدهای مذکور در دستگاه و استفاده اپراتور از آن برای تراش قطعات زمینه شکل‌گیری ابزارآلات با اهمیتی را فراهم میکرد.
کار طاقت فرسای دو کارگر برای ترمیم پره‌های یک واحد تولید برق نیروگاهی در جای خود بسیار توجه برانگیز بود. این دو کارگر با سختی تمام و استفاده از تلاشی ستودنی در حال خارج کردن قطعات وسیله‌ای بودند که در یک نیروگاه تولید برق برای تامین نیاز روزانه مردم به این حال روز افتاده بود.
*بهینه‌سازی مصرف انرژی پاسخی برای تشکر از فعالان صنعت برق
به گزارش فارس، مشقتی که کارگران، اپراتورها، مهندسان و مسئولان شرکت تعمیرات نیروگاهی به جان می‌خرند، تنها بخشی از تلاشی است که مجموعه صنعت برق برای تامین پایدار برق در طول شبانه روز انجام می‌دهد و تلاش مذکور در کنار صرف هزینه‌های هنگفت میلیارد دلاری در هر سال زمینه روشن ماندن چراغ خانه مردم را مهیا می‌کند.
در این بین استفاده بهینه از این انرژی که با دشواری تمام تولید شده و در شبکه توزیع برق کشور به دست مشترکان خانگی، صنعتی و کشاورزی می‌رسد، می‌تواند کوچکترین دستمزد برای فعالین این حوزه در ایران تلقی شود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
