به گزارش خبرگزاری فارس؛ فارس من نسل جدید رسانه است؛ درآمدی بر رسانه‌های تعاملی. رسانه‌هایی که محتوا و خروجی‌شان در تعامل با مخاطبان و مطابق نیازهای آنها است. حالا در آستانه دوسالگی سامانه به‌سراغ اساتید ارتباطات رفتیم؛ نخبگان و مدرسان علوم رسانه در بهترین دانشگاه‌های کشور. برای آنکه ارزیابی کنیم از دیدگاه آنها تلاش‌های شبانه‌روزی ما تا چه اندازه قرین توفیق شده است. فارس من آیا نسل جدید رسانه است؟
رئیس دانشکده مطالعات رسانه: «فارس‌من» نیاز مخاطب امروز است
رسانه سال‌ها تریبون یک‌طرفه بود؛ عمدتاً برای مسؤلین. فلان مقام مسؤل کجا رفت، چه گفت چه کار کرد. همین شأن خبرنگار را تا روابط‌عمومی فلان مسؤل کاهش می‌داد. دغدغه‌های واقعی، گرفتاری‌های کف جامعه اغلب ضریب چندانی نداشت؛ مردم غایبان بزرگ رسانه‌ها بودند. «فارس من» تلاشی برای شکست همین زنجیره است؛ برای تعاملی کردن فارس. برای همین به‌سراغ دکتر نصرالهی رفتیم، تا درباره ویژگی‌های یک رسانه تعاملی گفتگو کنیم.
اکبر نصرالهی رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد تهران مرکز است. وی معتقد است رسانه تعاملی دارای سه شاخص فناوری، محیط ارتباطی و درک مخاطب است. درک مخاطب یعنی مخاطبان حس کنند به واسطه امکانات تکنولوژی، خودشان در تولید، توزیع و مدیریت پیام نقش دارند. حتی می‌تواند با ارائه سوژه در خبرگزاری دیده شود. اگر این اتفاق رخ دهد، یعنی یک رسانه تعاملی شده است.
آقای نصراللهی معتقد است: «اگر رسانه‌ای متناسب با تحولات محیطی، تکنولوژی‌های ارتباطی و نیاز مخاطب تغییر نکند، بدیهی است که نمی‌تواند مخاطب را با خودش همراه کند. در نهایت مخاطب، اعتماد مخاطب، جذابیت و تنوع را از دست می‌دهد و به یک رسانه مرده تبدیل می‌شود که ادامه حیات برایش غیرممکن خواهد شد. کاری که خبرگزاری فارس انجام داد، درک همین تغییرات محیطی در حوزه رسانه‌های تعاملی، تکنولوژی‌های ارتباطی و نیاز مخاطب بود.»
وی همچنین با اشاره به فراهم شدن امکاناتی برای مشارکت مخاطبان در برنامه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای، تأکید کرد: «خبرگزاری فارس با راه‌اندازی فارس‌من راهبرد بازدارندگی رسانه‌ای را محقق کرد و جلوی اقدامات توسعه‌طلبانه رسانه‌های معاند را گرفت. چراکه مردم در تعامل با رسانه‌های ملی، سواد رسانه‌ای لازم را کسب کرده و حتی اگر در معرض شبکه‌های معاند هم قرار گیرند، آنها را نومید خواهند کرد.»
رئیس‌خبرگزاری‌ایسنا: رسانه نباید مجیزگوی مسؤلان باشد
دوران تک‌گویی گذشته. هر کسی می‌تواند این روزها صاحب یک رسانه اثرگذار باشد؛ کافی است یک صفحه اختصاصی در یک شبکه اجتماعی تأسیس کند. رسانه‌ها چاره‌ای جز بازگشت به مردم ندارند. «فارس من» برای همین تأسیس شد؛ برای تعامل با مخاطبان؛ برای بازگرداندن فرمان به‌دست آنها. برای تحقق شعار «شما سردبیر فارس هستید». در رابطه با همین موضوع با مدیرعامل خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) به گفت‌وگو نشستیم.
علی متقیان از آن استخوان‌خُردکرده‌های رسانه است. خبرگزاری ایسنا هم که این روزها تحت رهبری اوست، از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین خبرگزاری‌های کشور است. البته که از لحاظ خط و ربط سیاسی، میانه چندانی با فارس ندارد. این مسأله اما مانعی برای بررسی موضوع و بررسی مهم‌ترین معضلات عموم رسانه‌های کشور نیست. برای همین ایده مشارکت مردم در تولید محتوا و سامانه فارس من را با وی در میان گذاشتیم.
مدیرعامل ایسنا معتقد است مهم‌ترین اصل شناخت مخاطب است. چرا که مردم دوست دارند صدایشان را، پژواک افکار و ایده‌هایشان را در رسانه دنبال کنند. برای همین چاره‌ای جز حرکت به سمت تعامل نیست. یکی از نقاطی که مخاطب می‌تواند با رسانه سخن بگوید، نظرات ذیل خبر است. همچنین مخاطب از طریق پیشتهاد سوژه به رسانه می‌تواند در ارتباط باشد. مانند کاری که فارس با ایجاد فارس من انجام داد. بنظر می‌رسد این اقدام ارزشمند و راه پیشرفت است.
متقیان هم نگاه مثبتی به «فرمایشی» کار کردن یک رسانه نداشت؛ وی در این‌باره به‌خبرنگار ما گفت: «وظیفه رسانه این نیست که نشسته و صحبت‌های مسئولان را مو به مو منتشر کند! البته که رسانه باید خدماتی که به جامعه ارائه می‌شود را به سمع و نظر مردم برساند؛ اما به این معنا نیست که روابط عمومی آن تشکیلات و سازمان و نهاد باشد. رسانه زمانی مردمی است که با کف جامعه و مشکلات‌شان همراه و در جهت رفع مشکلات جامعه تلاش کند.»
وی درنهایت درباره فارس من گفت: «فارس من یک طرح ارزشمند بود که به‌خوبی اجرا شده است. اگر رسانه‌ای بخواهد از مردم خط و ایده بگیرد، شاهد بانک ایده مردمی خواهیم بود که سوژه‌های مردم پیگیری می‌شود. کار ارزشمندی است که با زبان مردم سخن گفته و خواسته‌های آنها را محقق کنیم.»
رئیس هیأت‌مدیره سواد رسانه‌ای: فارس‌من نمونه برتر برای تعامل با مردم است
مشارکت مردم؛ تمام تلاش ما در دو سال گذشته برای همین بود. تا جایی که می‌توانیم محتوای خبرگزاری را به خواست و نیازهای واقعی شما نزدیک کنیم. فارس من اصلاً برای همین متولد شد. برای تحقق شعار «شما سردبیر فارس هستید». همین ایده را با دکتر بشیر رئیس هیأت‌مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران در میان گذاشتیم؛ وی درباره رسانه‌های تعاملی و اثری که روی افزایش سواد رسانه‌ای مردم خواهد داشت، توضیحات مفصلی ارائه کرد.
دکتر بشیر معتقد است بدون بروزرسانی، بدون درک تازه‌ترین تحولات ادامه حیات رسانه‌ها امکان‌پذیر نیست. وی اضافه کرد: «ما از دوران ارتباطات «یک به یک» مانند تلفن عبور کرده‌ایم. همچنین عصر رسانه‌های «یک به همه» مانند تلویزیون و رادیو هم گذشته است. مرحله کنونی ارتباطات عصر «همه به همه» است. این موضوع بویژه در شبکه‌های اجتماعی محقق شده است.»
رئیس هیأت مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران البته می‌گوید: «فارس من شیوه جدیدی از تعامل با مردم است؛ شیوه‌ای که اساساً با شبکه‌های اجتماعی نیز فرق دارد. یکی از محاسن این طرح، تشویق مردم برای مشارکت در امر پیام‌رسانی و خبر دهی است. مردم در این رابطه فراتر از «شهروند خبرنگار» رفته و به یک «ارتباطگر فعال» تبدیل می‌شوند که به مسائل اهمیت می‌دهند. عمیق‌تر نگاه کرده و دیدگاه خود را برای ارتقای این مسائل به مشارکت می‌گذارند.»
وی در ادامه اضافه کرد: «مردم بر اساس نوع نگاهی که به آنها می‌شود عکس‌العمل نشان می‌دهند. اگر رسانه‌ای به دیدگاه‌های آنها، اخبار و تحلیل‌ها، عکس‌ها و انتقادات و مطالبات آنها توجه کند، قطعاً نگاه آنان به رسانه‌های داخلی تغییر می‌کند. این تغییر نگاه مردم ارزشمند و از دستاوردهای خبرگزاری فارس است. یکی از مشکلات ما در رابطه با مصرف رسانه‌های بیگانه از طرف مردم، عدم توجه به دیدگاه‌های واقعی و نیازهای جدی مردم در همین زمینه‌ها است.»
مدیرعامل خبرگزاری آنا: فارس من آموزش سواد رسانه به مخاطب است
رسانه‌های غیررسمی؛ رسانه‌هایی که اغلب با پیشرفت تکنولوژی در بستر شبکه‌های اجتماعی رشد و نمو داشته‌اند. مرتضی خلفی‌زاده مدیرعامل خبرگزاری دانشگاه آزاد (آنا) از اوضاع سخت مطبوعات و خبرگزاری‌ها برای رقابت با این رسانه‌ها می‌گوید. از این‌که تا چه اندازه حرکت به سمت تعامل برای جلوگیری از باخت مطلق ضروری است. از این‌که فارس من تا چه اندازه توانسته است برای خبرگزاری فارس مزیت ایجاد کند.
وی درباره ضرورت‌های تعاملی شدن رسانه‌ها می‌گوید: «در دوره‌ای که حجم بسیار بالایی از اطلاعات در هر لحظه تولید می شود و همه در رقابت پیام‌رسانی با یکدیگر هستند، رسانه باید خودش را حفظ کند؛ بنابراین تعاملی شدن رسانه امری ضروری است. در مقابل مردم هم احساس می‌کنند می‌توانند از اعتبار یک رسانه قدیمی کشور برای انتقال دغدغه‌هایشان استفاده کنند. رسانه‌ای که بازدیدکننده فراوانی هم دارد.»
مدیرعامل خبرگزاری آنا بعلاوه معقتد است پلتفرم فارس من اساساً بستری برای آموزش سواد رسانه‌ای به مردم هم هست: «این نسخه جدید خودش یک نوع آموزش رسانه‌ای است؛ یعنی مخاطب به سادگی با تیتر، ارزش‌های خبری و عناصر خبری آشنا می‌شود و سعی می‌کند ذهنش را با آنها مطابقت دهد. با ایجاد فرصت تعاملی شدن رسانه افراد می‌توانند بهترین پیام را تبدیل خبر، گزارش تصویری و ویدئو کنند.»
خلفی‌زاده از ویژگی‌های منحصر به فرد فارس من هم گفت: «دسترسی به اطلاعات دست اول در دورترین نقاط کشور به واسطه نسخه تعاملی فارس من افزایش می‌یابد. درواقع بازوهای رسانه‌ای در سراسر کشور و حتی برای فارسی‌زبانان دنیا توسعه می‌یابد. حتی به مرور فارس من می‌تواند از میان مردم شهروند خبرنگار ثابت پیدا کند. خبرگزاری فارس به واسطه راه‌اندازی این سامانه به هویت و ماهیت اصلی یک رسانه مردمی نزدیک شده است.»
رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه سوره: فارس‌من نمودار روشن نیازهای مردم است
رسانه قرار بود رکن چهارم دموکراسی باشد؛ کدام رسانه اما؟ آنکه تریبون یک‌سویه مسؤلین شده و مردم کف جامعه کمترین ضریبی در آن ندارند؟ البته که نه! «فارس من» برای همین متولد شد؛ تا صدای مردم باشد. همان‌ها که فراموش شده بودند؛ همان‌ها که کمترین بازنمایی در رسانه‌های جریان اصلی نداشتند. حالا در دوسالگی فارس من میزان توفیق همین ماجرا را در گفت‌وگو با دکتر خجیر استاد ارتباطات بررسی کردیم.
آقای دکتر رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه سوره هم هست؛ وی در پاسخ به این سؤال که کدام رسانه می‌تواند ادعا کند که رکن چهارم دموکراسی است، می‌گوید: «زمانی رسانه می‌تواند نگهبان مردم باشد که دقیقاً مبتنی بر خواسته‌های مردم حرکت کند. لازم است که خواسته‌های مردم را به درستی بشناسیم. براساس آن نه با رویکردهایی که در اقتصاد سیاسی، بازار و سیاست مطرح است، بلکه براساس خواسته‌های واقعی مردم محتوا را تولید و نشر دهیم.»
البته که برای شناخت نیاز واقعی مردم لازم است با آنها تعامل کرد؛ دکتر خجیر در این‌باره گفت: «گزارش‌هایی که در بخش فارس من مطرح می شود، نشان‌دهنده این است که به سمت نیازهای واقعی پیش می‌رویم. این نیاز واقعی می‌تواند برای مخاطب در فضای رسانه‌ای که سردرگم است، به سمت هدفمند شدن اطلاعات پیش رود و به سمتی سوق یابد که به رسانه‌ای اعتماد کند که اطلاعات دقیقی از آن دریافت و نیازهای واقعی اش تأمین می‌شود.»
فارس من حالا در آستانه دو سالگی است؛ البته که تأیید صاحب‌نظران و اساتید ارتباطات بهترین دستمزد ما است. برای آنکه از راهی که پیش گرفته‌ایم، مطمئن شویم. تا برای نزدیک کردن هرچه بیشتر محتوا به خواست مردم تلاش کنیم. تازه‌ترین بروزرسانی‌های سامانه همین چند روز پیش رونمایی شد. بروزرسانی‌هایی که امکانات متنوعی برای ایفای نقش مردم در خبرگزاری خودشان فراهم آورد. اطلاعات بیشتر اینجا.
همکاران من در گروه‌های مختلف خبرگزاری شبانه‌روز چشم‌انتظار مطالبات و سوژه‌های شما هستند. برای این منظور کافی است به آدرس فارس من بروید؛ fars.me. فراموش نکنید؛ شما سردبیر فارس هستید!
گزارش از محمد آزادی
انتهای پیام/ ع
