به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، به نقل از روابط عمومی میراث جهانی تخت جمشید، بهروز عمرانی، در بازدید از کاوش های درحال انجام سد بستان‌خانی از سازه‌های آبی مربوط به دوران هخامنشیان، ضمن تاکید بر لزوم پیوست این سازه ها به پرونده ثبت جهانی پاسارگاد، اظهار داشت: در سال جاری و این فصل کاوش که از سد بستان خانی برنامه‌ریزی شده است مطالعه این سازه آبی چون مربوط به دوره هخامنشیان بسیار حائز اهمیت است.
وی ادامه داد: اهمیت موضوع به این خاطر است که روشن می‌کند شهرنشینی در ایران باستان و در دوران هخامنشی یک مسئله جامع بوده و به تمام زوایای آن از لحاظ تامین انرژی و نیازمندی‌های لازم نظیر آب و موارد مختلف، فکر شده و بر این اساس، آمایش سرزمینی و استقرارها شکل گرفته است.
عمرانی با تاکید بر اهمیتی که این سد دارد، بیان کرد: صنعت سدسازی از قدیمی‌ترین شواهد دنیای باستان بوده که با سازوکار خیلی پیچیده ای ساخته شده است.
معاون وزیر میراث‌فرهنگی در بازدید کاوش‌های امروز با اشاره به الگو قرار دادن سدهای باستانی در دنیای امروز، گفت: سدها و تاسیسات آبی ساخته شده هرچند در مقیاس کوچک اما به صورت هوشمندانه بوده است که حتی در سدسازی امروز می‌تواند الگو قرار گیرد.
وی افزود: امیدوارم این مطالعات و بررسی ها، زمینه ای را فراهم کند که ما در دنیا دستاوردهایی برای ارائه داشته باشیم؛ همچنان که در دنیای گذشته در حوزه های مختلف تاریخ مهندسی، ما پیشگامان قنات سازی در دنیا بوده ایم و این توان را داشته‌ایم که بخشی از مدیریت منابع آب را از طریق سدها انجام دهیم.
عمرانی در پایان ابراز امیدواری کرد مطالعات در حال انجام بتواند آغازگر تهیه پرونده ثبت جهانی این سازه های مهم و در قالب پرونده پیوست ثبت جهانی محوطه پاسارگاد قرار گیرد.
در ادامه رئیس پژوهشکده باستان شناسی کشور، موضوع سازه های آبی را بسیار ضروری و مهم دانست و در این باره گفت: با پیگیری‌های انجام شده امید است بتوانیم با کمک وزارت نیرو و دستگاه های مرتبط با حوزه آب، موضوع را در مقیاس بزرگتری دنبال نماییم که در این راستا تمام ظرفیت‌های لازم در این منطقه وجود دارد.
روح الله شیرازی با اشاره به اهمیتی که سازه های آبی نه تنها در این منطقه بلکه در گستره جغرافیایی ایران باستان وجود دارد، بیان کرد: این یک مجموعه از تمامی سد هایی است که در کل منطقه وجود دارد و باید آن را به صورت یک چشم‌انداز ببینیم که در جغرافیای وسیع ایران مانند حوزه دشت مرغاب و دشت پاسارگاد به عنوان اولین پایتخت هخامنشی قطعاً می‌تواند برای ما دستاوردهایی را به همراه داشته باشد.
وی ادامه داد: قطعاً این تکنولوژی و دانش پیش از این وجود داشته است که جدا از ابداعات آن دوران خاص، مبتنی بر تفکر پیشینیان، از آن بهره گرفته و ایجاد شده است.
رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی کشور گفت: به طور یقین در سرزمین های دیگری که تحت قلمرو امپراتوری هخامنشیان بوده است باید تاسیسات دیگر آبی وجود داشته باشد؛ مثلا در جلگه مرودشت، منطقه خوزستان یا سرزمین های دوردست که زاویه دید پژوهشی در این موضوع ایجاد خواهد کرد.
شیرازی با بیان اهداف این فصل کاوش و پژوهش، عنوان کرد: یکی از دلایلی که این پروژه شروع شد با توجه به بازدیدی که تابستان امسال از این سازه آبی انجام شد و همچنین اهمیت مشکلاتی که در رابطه با آب و خشکسالی در چند ساله اخیر در کشور به وجود آمد، اهمیت شناخت ما را به نسبت به میراث فرهنگی مربوط به آب را بیش از پیش ضروری ساخت تا بتوانیم بر مشکلات ناشی از آب ها که در چند هزار سال پیش هم وجود داشته، فائق آییم.
وی در پایان گفت: امروزه ما این امکان را داریم که بر اساس تجربیات و دانش مهندسی پیشینیان راهکارهایی را پیدا کنیم که از دلایل اصلی پژوهش و کاوش این سازه آبی محسوب می‌شود.
افشین ابراهیمی، مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد در رابطه با این کاوش باستان شناسی از بقایای ساختار معماری سد بستان خانی، اذعان کرد: به دلیل ضرورت ساماندهی سد بستان‌خانی در منطقه دیدگان شهرستان خرم‌بید، برنامه‌ای چند مرحله‌ای در پایگاه میراث جهانی پاسارگاد تهیه و تدوین شد که گام نخست آن برقراری ایستگاه دائم نگهبانی و کاوش باستان‌شناسی بقایای ساختار معماری این سد است.
ابراهیمی با یادآوری اینکه سد بستان خانی یکی از با ارزش‌ترین آثار شناسایی شده از دوران هخامنشی است که در منطقه دیدگان شهرستان خرم بید در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی پاسارگاد قرار دارد، گفت: این سد به همراه چندین سد دیگر، آبراه‌ها و شبکه‌های توزیع آب، مجموعه‌ای را شکل داده که با کارکرد مدیریت منابع آب دوران هخامنشی، از عوامل زیرساختی برجسته و تأثیرگذار در شکل‌گیری و توسعه پایتخت هخامنشی پاسارگاد بوده است.
انتهای پیام/ ن
