گروه تفریح و نشاط - سعیده اسدیان: 16 مهرماه سال جاری و همزمان با هفته تهران بود که خانه مینایی به عنوان «موزه خیابان ولیعصر» افتتاح شد.
خانه‌ای قدیمی با 478 متر مربع مساحت که تاریخ ثبت شده برای آن در سند مالکیتش مربوط به سال 1313 شمسی است اما این دلیل بر آن نمی‌شود که بگوییم خانه در سال 1313 بنا شده، قدمت خانه بین 90 تا 120 سال تخمین زده می‌شود و مربوط به اواخر دوره قاجار است اما در سال 1313 به نام آقا میرزا تقی رضایی از قصاب‌های متمکن تهران آن زمان سند خورده و سپس در سال 1345 توسط فرهاد مینایی وکیل دادگستری خریداری شده است.
ثبت خانه مینایی در فهرست آثار ملی
از سال 1345 تا سال 1394 این ملک کاربری شخصی داشته و خانواده مینایی در آن زندگی می‌کردند اما پس از فوت آقای مینایی، فرزندان ایشان با توجه به ثبت شدن خانه در فهرست آثار ملی، این خانه تاریخی را به شهرداری تهران می فروشند و سازمان زیباسازی شهرداری تهران پس از مرمت، در مهرماه سال 98 آن را به عنوان موزه خیابان ولیعصر بازگشایی می‌کند.
این خانه که در خیابان ولی عصر (عج)، بالاتر از میدان منیریه، کوچه مسلم کریمی طینت، پلاک 5 واقع شده در تاریخ سوم خردادماه سال 86 با شمارهٔ ثبت 19168 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
البته این خانه نسبت به خانه‌های اعیانی کوچک‌تر است اما معماری آن با دارا بودن ویژگی‌های معماری دوران گذار از قاجاریه به پهلوی اهمیت ویژه‌ای دارد. این موزه شامل دو طبقه می‌شود و 7 روایت را در دل خود جای داده، سه روایت مربوط به طبقه اول و چهار روایت دیگر مربوط به طبقه دوم است.
فاطمه سُلالی راهنمای این موزه درباره روایت اول به خبرنگار فارس می‌گوید: «در اتاق‌های اول و دوم از مسیر گردش موزه، بازدیدکنندگان در مورد تولد و گسترش خیابان ولیعصر اطلاعاتی را کسب می‌کنند، بر روی صفحه نمایش قابل لمس در سمت راست خیابان ولیعصر را در چند نقشه تاریخی مشاهده و مکان‌هایی که تا آن زمان به خیابان اضافه شده را مرور می‌کنند. همچنین در گالری تصاویر، عکس‌ها و اسنادی مربوط به مکان‌های مهم ولیعصر، افراد تاثیرگذار و اتفاق‌های مهم آن نمایش داده می‌شود.
روایت اول؛ تولد خیابان ولیعصر
متون روی دیوار هم روایت‌های تاریخی شکل‌گیری و گسترش خیابان ولیعصر را ارائه می دهند، گاهشمار 5 قسمتی موجود در اتاق نیز دهه به دهه تحول این فضای شهری را پی می‌گیرد.»
این موزه شیء محور نیست
وی با اشاره به اینکه موزه خیابان ولیعصر، موزه‌ای روایت محور است، در مورد اتاق دوم اینطور توضیح می‌دهد: «در کنار اسناد و عکس‌های این اتاق، ویترین‌هایی وجود دارد که اشیاء درون آنها از سوی شهروندان به موزه اهدا شده یا به طور موقت به امانت گذاشته شده است، موزه خیابان ولیعصر شیء محور نیست بلکه بستری است برای به اشتراک گذاشتن داستان ها و روایت‌های اهالی یا رهگذران خیابان ولیعصر.
به طور مثال یکی از ویترین‌ها مربوط به اغذیه فروشی‌ها و رستوران‌های خیابان ولیعصر است و از پروانه کسب گرفته تا سوپ خوری و ژتون اشیاء امانی، ویترین قصه گذشته و حال خیابان را تعریف می‌کنند.
در ویترین دوم کبریت‌های تبلیغاتی یک مجموعه دار خصوصی و یا فاکتورهای فروش یک صفحه فروشی معروف که خودش الان صاحب موزه شده روایتگر بخش دیگری از قصههای خیابان است.»
گوشی‌های قصه‌‌گو در راهروی هفت‌خوان
سلالی درباره روایت سوم و راهروی هفت‌خوان می‌گوید: «پس از تماشای این اتاق شما وارد راهرویی می‌شوید که کف پوش آن نقشه خیابان ولیعصر تا تجریش است، روی دیوارها هم به ترتیب به معرفی 7 چهارراه و میدان مهم در این مسیر پرداخته‌ایم.
در واقع شما وقتی وارد این راهرو می‌شوید می‌توانید تلفن‌هایی که روی دیوار نصب شده را بردارید و در مورد هر میدان یا چهارراهی که کنار آن توقف کرده‌اید در گوشی تلفن داستانی 3 -4 دقیقه‌ای را بشنوید.
تماشای دیروز و امروز خیابان ولیعصر در خانه مینایی
در این مسیر شما با تاریخچه میدان راه‌آهن، میدان منیریه، چهارراه ولیعصر، میدان ولیعصر، میدان ونک، چهارراه پارک وی و میدان تجریش آشنا می‌شوید، انتهای راهرو هم صفحه نمایش قابل لمس دیگری تعبیه شده که نمایی سراسری از راسته 18 کیلومتری خیابان ولیعصر ارائه می‌دهد و این مسیر برای مخاطب خوانا شده است، 116 نقطه از خیابان ولیعصر نشانه گذاری شده که با انتخاب هر نقطه اطلاعات آن در دسترس قرار می گیرد.»
وی در ادامه می‌گوید: «در موزه دو فضا به عنوان نمایشگاه فصلی در نظر گرفته شده که نخستین نمایشگاه فصلی در طبقه همکف واقع است، این دو اتاق که «روایت یک مکان» نام دارند در هر فصل به معرفی یکی از مکان‌های تاثیرگذار خیابان ولیعصر می‌پردازد و این فصل روایتگر ایستگاه راه آهن است.
در آخرین اتاق طبقه همکف نیز فراخوانی قرار دارد که شهروندان و هموطنان را دعوت می‌کند تا آثار، اسناد، تجربه‌ها، یادها، یادگارها و خاطرات خود از خیابان ولیعصر را در موزه خیابان ولیعصر به اشتراک بگذارند.»
از پله‌ها بالا می‌روم و به طبقه دوم می‌رسم، در این بخش سالار رفیعیان به عنوان مدیر داخلی موزه به استقبالم می‌آید و درباره روایت‌های بعدی در این خانه تاریخی می‌گوید: «در راهرو طبقه دوم شما با روایت دیروز و امروز خیابان ولیعصر در قالب قاب‌های روی دیوارها مواجه می‌شوید، یک قاب از دیروز ِ یک نقطه خیابان ولیعصر و قابی دیگر همان جا و از همان زاویه اما مربوط به امروز و در نهایت، تلفیق این دو عکس در قابی بزرگتر برای مقایسه، این مجموعه ایستگاه راه آهن، سه راه زعفرانیه، تئاتر شهر، میدان ولیعصر پارک ساعی و میدان تجریش را در بر می‌گیرد.
اتاقی برای روایت‌های شهروندی
علاوه بر این سه فضای نمایشگاهی در طبقه دوم وجود دارد که یکی از آنها اتاق مینایی است که به معرفی خانه و خانواده مینایی می‌پردازد.
عمده محتوای این موزه مربوط به خیابان ولیعصر است اما این اتاق مختص معرفی خانه مینایی بوده و بازدید کننده به محض ورود به اتاق از طریق روایت صوتی که از رادیو پخش می‌شود با اتفاقاتی که در این خانه و محله افتاده آشنا خواهد شد.
در کنار اتاق مینایی، ششمین روایت موزه یا اتاق «روایت شهروندی» قرار دارد، این اتاق دومین نمایشگاه فصلی موزه است و قرار است در هر فصل میزبان یک گروه از صنوف، مشاغل و اهالی خیابان ولیعصر باشد.
در حال حاضر هم عکس‌ها و گفت‌وگوهای این عزیزان در کنار اشیائی همچون مدرک دیپلم خیاطی، کت و شلوار قدیمی یا ابزار کاری که به امانت در ویترین‌ها قرار گرفته، راوی قصه خیاطی‌های ولیعصر است.»
بازدید از این موزه رایگان است
رفیعیان در ادامه به آخرین اتاق اشاره می‌کند و می‌گوید: «هفتمین و آخرین روایت موزه خیابان ولیعصر «روایت هنر و ادبیات» است، این بخش ردپای خیابان ولیعصر را در آثار هنری و ادبی دنبال می‌کند و محتوای فعلی در قالب فیلم راه تجریش روایتگر صحنه‌هایی است که در سینمای قبل و بعد از انقلاب در خیابان ولیعصر ضبط شده و در ادامه نماهنگ قایق سواری در تهران رویکرد ادبی به خیابان ولیعصر را نشان می‌دهد، البته به زودی محتواهای دیگر همچون قفسه کتاب دیجیتال مرتبط با خیابان ولیعصر به این بخش اضافه خواهد شد.
تلاش ما این است تا اینجا به یک فضای تعاملی تبدیل شود و شهروندان، موزه دارها و موزه گردان‌های این موزه باشند تا اینجا هم مثل خود خیابان ولیعصر سپهری عمومی، زنده و پویا باشد.»
بازدید از این خانه فعلاً رایگان است و علاقه‌مندان می‌توانند همه روزه به غیر از شنبه‌ها و ایام سوگواری از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر از ولیعصر در تهران قدیم و جدید دیدن کنند.
در ادامه ویدیویی کوتاه از این موزه را می بینید:
انتهای پیام/
