بار «کشمش» به‌جای اروپا سر از آسیا درآورد/ درد کشاورزان قزوینی باید به گوش وزیر برسد

به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، تاکستان یکی از شهرستان‌های استان قزوین است که بالغ بر ۲۵ هزار هکتار باغ انگور دارد و کشمش آن نه تنها در کشور، بلکه در منطقه و حتی در دنیا حرفی برای گفتن دارد. متأسفانه در جریان پیگیری خبرنگار فارس برای حل مشکل تولید و صادرکنندگان کشمش، متوجه مرجوع شدن بار صادراتی کشمش استان قزوین به دلیل استفاده از سموم غیرمجاز کشاورزی در کشت انگور شدیم. استفاده از این سموم با توجه به تأکید مدیران سازمان جهاد کشاورزی برای تولید محصول سالم، جای تعجب داشته و همچنین برای تولیدکنندگان و صادر کنندگان کشمش ایجاد مشکل کرده است.

برگشت خوردن کشمش صادراتی قزوین به‌دلیل باقی‌ماندهٔ سموم

در پیگیری خبرنگار فارس، منابع آگاه اعلام کردند که 25 کانتینر کشمش صادراتی قزوین به مقصد کشورهای خارجی برگشت خورده است، این درحالی است که در هر کانتینر ۱۵ تا 22 تن کشمش جای می‌گیرد، با این وصف باید گفت حداقل 375 و حداکثر 550 تن کشمش صادراتی مرجوع شده است. درصدد صحت و سقم این خبر و علت آن برآمدیم. مهدی بخشنده، رئیس اتاق بازرگانی استان قزوین در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، ضمن تکذیب این رقم می‌گوید: 2 محموله کانتینر از کشمش‌های قزوین برگشت خورده‌اند، تعداد 25 کانتینر کمی اغراق است. این در حالی است که عبدالله طاهرخانی، معروف به حاج‌درویش، از باغ‌داران و تولیدکنندگان قزوینی و از صادرکنندگان کشمش که مدیرعامل یکی از کارخانه‌های مشهور تولید کشمش نیز هست، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در قزوین می‌گوید: این خبر درست است، چندین کانتینر کشمش بنده و دیگر همکارانم به مقصد کشورهای مختلف برگشت خورده است و دلیل آن نیز باقی‌ماندهٔ سموم کشاورزی بوده است.

البته به اذعان طاهرخانی و برخی از صادرکنندگان کشمش، کالاهای مرجوعی به جای اروپا به کشورهای دیگری در آسیا صادر شدند. هزینه حمل کالا و صادرات مجدد آن به کشورهای دارای استانداردهای پایین‌تر در آسیا زیان‌های مالی برای تولید و صادرکنندگان در پی دارد و به نظر می‌رسد عدم هماهنگی استاندارهای چرخۀ تولید کشاورزی با چرخۀ فرآوری صنعتی محصولات باعث زیان صادر کنندگان می‌شود.

سمپاشی خودسرانه توسط کشاورزان

یکی از دلایلی‌که باعث شده بار کشمش قزوین برگشت بخورد، ایرادگیری کشورهای مقصد از باقی‌ماندهٔ سموم موجود در محصول است. به این معنا که استانداردهای بهداشت این کشورها اجازه نمی‌دهند محصولاتی که دارای سموم شیمیایی هستند وارد این کشورها شوند. طاهرخانی ضمن اشاره به کشورهایی نظیر آلمان، هلند، لهستان و اتریش که کشمش‌های صادراتی قزوین را برگشت زده‌اند، می‌گوید: ما متولی دقیقی در سازمان جهاد کشاورزی نداریم، ۱۹۰ مغازهٔ سم‌فروشی در استان قزوین وجود دارد که اکثر این سم‌فروش‌ها بازنشستگان جهاد کشاورزی هستند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین نیز در موضوع استفاده از سموم، از وجود 58 استگاه ردیابی زراعی و 42 ایستگاه ردیابی باغی در استان خبر می‌دهد که به کار شناسایی آفات و زمان استفاده مناسب از سموم می‌پردازند و می‌گوید: متأسفانه برخی اوقات کشاورزان خارج از زمان اعلام شدۀ ایستگاه‌های ردیابی، خودسرانه اقدام به استفاده از سموم می‌کنند و یا گاهاً از برخی سمومی که میزان کشندگی بالایی دارند استفاده می‌کنند.

البته کشاورزان و تولید کنندگان هم معتقدند که کار سم‌فروشی اصولی نیست و خود کشاورزان با مراجعه به مغازه‌ها بدون بررسی کارشناسی مشکل سم تهیه می‌کنند و هزینه‌های گزافی هم بابت آن پرداخت می‌کنند.

کشمش‌ها به کشورهای دیگر فروخته شدند/ علت مرجوعی را نمی‌دانیم

مجید اسماعیلی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در قزوین می‌گوید: در یکی از جلسات اتاق بازرگانی اعلام شد بخشی از محصولات کشمش صادر شده به‌دلیل باقی‌ماندهٔ سموم برگشت خورده‌اند. نکتهٔ حائز اهمیت این است که محموله‌های برگشت خورده وارد کشور نشده‌اند، بلکه برای مثال چند کانتینر بار از روسیه برگشت خورده است و به اوکراین فروخته شده است یا از اتریش برگشت خورده و به رومانی فروخته شده‌ است.

وی ادامه می‌دهد: نکتهٔ مهم‌تر این‌که تا امروز مستنداتی به ما اعلام نشده است که بدانیم از نظر کشورهای مقصد باقی‌ماندهٔ کدام مادهٔ سمی در کشمش‌های ما بالا بوده است؟ وی اظهار می‌کند: بحثی که وجود دارد در کشورهای مختلف استانداردهای متفاوتی وجود دارد، علی‌الخصوص کشورهای اتحادیهٔ اروپا سخت‌گیری‌های ویژه‌ای نسبت به باقی‌ماندهٔ برخی سموم دارند که با استانداردهای کشور ما متفاوت است. برای مثال در رابطه با برخی بارهای برگشت خورده عنوان می‌شود که میزان اکراتوکسین آن‌ها بالا بوده است. اکراتوکسین سم نیست، بلکه در اثر شرایط نامطلوب نگهداری انگور در انبار، گازی فعال می‌شود که یک مادهٔ سمی از خود ترشح می‌کند که البته میزان آن هم به اندازه‌ای نبوده که باعث برگشت شود.

به نظر می‌رسد با توجه به وجود بازار بین‌المللی برای محصول کشمش، این تولیدکنندۀ محصول کشاورزی ما است که باید خود را با استانداردهای بازار مطلوب دنیا وفق دهد تا بتواند کالای خود را در دنیا عرضه کند.

درد کشاورزان قزوینی باید به گوش وزیر برسد/ جهادکشاورزی ایراداتش را گردن نمی‌گیرد

بیشتر سمومی که در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به‌دلیل مواد شیمیایی موجود در آن‌ها سرطان‌زا هستند. حال تصور کنید بخشی از سمومی که در محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرد در آن‌ها باقی بماند و به‌دست مصرف‌کننده برسد. طاهرخانی در این‌باره می‌گوید: در سال گذشته نیز ما با همین مشکل مواجه بودیم. کشاورزان دردهای فراوانی دارند، این دردها باید توسط رسانه‌ها به گوش وزیر برسد تا جهاد کشاورزی را ملزم به کمک به کشاورزان کند. متأسفانه جهاد کشاورزی ایراداتش را گردن نمی‌گیرد و تنها می‌گوید سموم ما درجه‌یک هستند. در سال‌های گذشته بلاهای متعددی به‌خاطر همین کم‌کاری‌ها بر سر پستهٔ قزوین آمد که اکنون همان بلاها دارد بر سر کشمش استان می‌آید.

میزان کشمش مرجوعی کشور نامعلوم است

هر ساله حدود 180 الی 185 هزار تن کشمش در داخل کشور تولید می‌شود که از این میزان، سهم تولید سالانهٔ کشمش استان قزوین 50 الی 60 هزار تن است. از این میزان کشمش تولیدی کشور هر ساله بین 110 الی 120 هزار تن کشمش به کشورهای گوناگون صادر می‌شود. به‌دلیل هزینه‌های بالای گمرک، بار کشمش در صورت مرجوع شدن، از همان کشور به کشورهای دیگر با استانداردهای غذایی متفاوت ارسال می‌شوند. به همین دلیل آمار دقیق کشمش‌های مرجوعی مشخص نیست و همین موضوع جهاد کشاورزی را سر در گم می‌کند.

صادرات از گمرک‌های گوناگون صورت می‌گیرد

اسماعیلی معاون جهاد کشاورزی استان قزوین بیان می‌کند: یکی از مشکلات موجود در استان ما این است که ما آمار دقیقی از میزان صادرات استان نداریم، زیرا مسؤولین تنها آمار کشمشی که از گمرک استان صادر می‌شود را دارند، در صورتی‌که بسیاری از محموله‌های صادراتی از طریق شرکت‌های مختلف از گمرکات دیگر خارج می‌شود، برای مثال یک‌سری از گمرک آستاراخان روسیه یا آستارا ترانزیت می‌شود، یک‌سری از گمرک جلفا برای آذریابجان صادر می‌شود، یک‌سری از گمرک پیام استان البرز صادر می‌شود، یک‌سری از بنادر جنوبی خارج می‌شود، از هر گمرکی که محصول صادر شود به نام همان استان ثبت می‌گردد، به همین خاطر ما آمار دقیقی نداریم که چه میزان از کشمش استان قزوین به کشورهای دیگر صادر می‌شود.

برای حفظ سلامت هم‌وطنان طرحی را اجرا کردیم که آمار آن محرمانه است

بر اساس قانون اصلاح نباتات، جهاد کشاورزی وظیفهٔ نظارت بر نوع و میزان استفاده از سموم توسط کشاورزان را دارد نیز شبکهٔ بهداشت و درمان هر استان موظف است محصولات عرضه شده را از منظر بهداشت و سلامت کنترل نماید و نسبت به آزمایش محصولات ارائه شده و نیز باقی‌ماندهٔ سموم اقدام کند. اسماعیلی در این رابطه اظهار می‌کند: در راستای حفظ سلامت هم‌وطنان عزیز، وزارت جهاد کشاورزی با همکاری وزارت بهداشت طرحی در رابطه با باقی‌ماندهٔ سموم و باقی‌ماندهٔ نیترات در 8 مورد از محصولات کشاورزی اجرا نموده است که البته آمار آن محرمانه است.

وی ادامه می‌دهد: به‌دلیل حیاتی بودن این موضوع، در سال جاری جهاد کشاورزی در قالب یک طرح خاص 80 نمونه از محصولات سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی و خربزه را به‌صورت تلفیقی در اقصی نقاط استان نمونه‌گیری کرده است و به آزمایشگاه مرجع جهت آزمایش باقی‌ماندهٔ سموم و نیترات داده است. اعداد و نتایجی که ما از آزمایشگاه دریافت نموده‌ایم بسیار پایین‌تر از حد بحرانی بوده‌اند.

با وجود توضیحات معاون سازمان جهاد کشاورزی، به نظر می‌رسد در مورد محصولاتی مانند انگور که کشمش حاصل از آن صادر نیز می‌شود، نیازمند مراقبت و حساسیت ویژه سازمان برای استفاده کشاورزان از سموم هستیم.

کشمش ایران در دنیا حرف اول را می‌زند

تا سال‌های پیشین کشمش ایران از منظر کیفیت و میزان بریکس و مواد معدنی و قندی موجود در آن، در دنیا حرف اول را می‌زد، به این معنا که میزان بریکس کشمش ایران 24 الی 25 درجه است، در صورتی‌که در اتحادیهٔ اروپا و یا در کشور ترکیه که در زمینهٔ کشمش حرفی برای گفتن دارد، میزان بریکس کشمش زیر 18 تا 19 درجه است. دلیل میزان بریکس بالای کشمش ایران آفتاب مناسبی است که به این منطقه می‌تابد. اسماعیلی می‌گوید: سلامت افراد خط قرمز ما است، ولی اگر چند کانتینر از محصول ما به‌دلیل تفاوت در استانداردهای کشورهای مختلف برگشت خورد، ما نباید این را در بوق و کرنا کنیم که محصول صادراتی ما مشکل دارد و وضعیت محصولات داخلی را سیاه‌نمایی کنیم. البته من این را می‌پذیرم که برخی از محصولات ما به‌دلیل استفادهٔ خودسرانهٔ کشاورزان از برخی سموم سالم نیستند، ولی درصد بسیار پایینی از محصولات ما دچار این مشکلات هستند.

به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، استان قزوین در زمینهٔ تولید انگور رتبهٔ دوم کشور و در زمینهٔ تولید کشمش رتبهٔ اول کشور را داراست، بنابراین لازم است فعالیت کشاورزان و باغ‌داران قزوینی تحت نظارت دقیق سازمان جهاد کشاورزی و مطابق با استانداردهای بهداشتی و سلامت غذایی، به‌گونه‌ای باشد که همواره شاهد پیشرفت کیفیت محصولات این مرز و بوم باشیم، این مسئله نظارت بیشتر جهاد کشاورزی بر فعالیت کشاورزان و ارائهٔ راهنمایی‌های مناسب به آنان را می‌طلبد.

گزارش از معصومه امینی

انتهای پیام/ر