به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، «قاسم ژامرت تاکایف» رئیس جمهور قزاقستان در نشست اخیر «والدای»، روسیه را کشوری بزرگ خواند و گفت: «مسکو» باید در این منطقه نقش رهبر را ایفا کند، زیرا آسیای مرکزی در قرون گذشته بخشی از امپراتوری روس‌ها بوده است.
این بخش اظهارات رئیس جمهور قزاقستان در پایگاه رسمی وی و در رسانه‌های رسمی این کشور منعکس نشد و فقط در هفته نامه «ایگیمین قزاقستان» این بخش سخنان تاکایف که «در جهان بدون حضور سازنده روسیه هیچ مسئله کلیدی حل و فصل نمی‌شود» و این مهم به شایستگی «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور این کشور مربوط است، منتشر شد.
در نشست باشگاه «والایف» در سوچی روسیه سران 5 کشور از جمله، پادشاه اردن، رئیس جمهور روسیه، آذربایجان، قزاقستان و فیلیپین شرکت کردند.
ضرب المثل چینی و ستایش روسیه
بنابر سخنان تاکایف برنامه زیرساختی «نورلی ژال» با ابتکار چینی «یک کمربند، یک جاده» ارتباط نزدیکی دارد و همزمان بخشی از فضای اقتصادی اورآسیا به شمار می‌رود.
رئیس جمهور قزاقستان تلاش کرد تا نشان دهد که روابط این کشور با روسیه و چین به شکلی سازنده توسعه می‌یابد و منافع هر 2 قدرت با یکدیگر در تضاد نیست.
وی به سازمان همکاری شانگهای که روسیه و چین عضو آن هستند به عنوان «مثال همکاری موفق و تعامل» اشاره کرد.
تاکایف در اظهارات خود افزایش دمای هوا در جهان را باعث تسریع ذوب یخچال‌های طبیعی، بیابان زایی و فرسایش خاک عنوان کرد و در جریان مباحثات به این مسئله اشاره کرد که مسئله تغییر اقلیم 100، 200 و 300 سال پیش نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
وی گفت: در این راستا تمرکز تقابل در آسیا می‌تواند به حوزه کنترل بر منابع آب آشامیدنی تغییر یابد و روشن است که این موضوع از جمله عوامل بالقوه بی‌ثبات‌سازی در منطقه آسیا مرکزی است.
تاکایف افزود: به عبارت دیگر توزیع عادلانه منابع آبی و دسترسی به آب تمیز یکی از چالش های امنیتی منطقه آسیای مرکزی است.
رئیس جمهور قزاقستان در بخش دیگری از آسیای مرکزی به عنوان عامل مهمی در زمینه همکاری و امنیت نام برد.
وی گفت: شما می‌دانید که منافع کشورهای پیشگام جهان به این منطقه پیوند خورده است در اینجا روسیه باید نقش رهبری را ایفا کند زیرا از نظر تاریخی آسیای مرکزی بخشی از امپراتوری روسیه بوده است.
تاکایف در این راستا حضور طولانی مدت فدراسیون روسیه چه سیاسی و چه اقتصادی در این منطقه را کاملا طبیعی دانست.
در پایان تاکایف گفت: روسیه یک کشور بزرگ است و هیچ کس نمی‌تواند این واقعیات را انکار کند که در جهان بدون شرکت سازنده مسکو هیچ مشکل کلیدی،چه جهانی و چه منطقه‌ای، حل و فصل نمی‌شود که این امر با شایستگی کامل و کلیدی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور مرتبط است.
تاکایف همچنین در پاسخ به سوال مجری در مورد چگونگی مشارکت همزمان قزاقستان در پروژه‌های روسی و چینی و هماهنگی روابط با این 2 قدرت، این امر را با موضوع هم افزایی پروژه‌ها مرتبط دانست و گفت: بدون مشارکت قزاقستان اجرای پروژه بزرگ چینی «جاده ابریشم» (یک کمربند، یک جاده) غیر ممکن است.
وی گفت: به طور کلی، در جهان معاصر استخراج و فروش منابع از جایگاه برجسته‌ای برخوردار است، اما در آینده نه چندان دور، ممکن است، حمل و نقل و لجستیک از نظر درآمد این موقعیت را به خود اختصاص دهند.
تاکایف خاطرنشان کرد که قزاقستان به تلاش‌های خود برای تقویت مشارکت در پروژه بزرگ چین ادامه و اتحادیه اقتصادی اورآسیا را نیز برای این کشور مهم عنوان کرد.
استراتژی انتظار
در نشست والدای رئیس جمهور قزاقستان به ادامه حضور روسیه در منطقه آسیای مرکزی ابراز علاقه کرد.
علاوه بر این، تاکایف به آمادگی قزاقستان برای مشارکت فعال در پروژه‌های زیرساختی که با ابتکار چین و روسیه راه اندازی شدند اشاره نمود.
این امر پس از اعتراضات در قزاقستان علیه ایجاد پروژه‌های مشترک پکن و نورسلطان صدا کرد.
برخی کارشناسان اظهارات تاکایف در این خصوص را چنین تشریح کردند:
«کمال‌الدین ربیم‌اف» کارشناس ازبک مقیم «پاریس» بر این باور است که صحبت‌های تاکایف تا حدودی تکرار اظهارات قبلی رئیس جمهور روسیه است که گفته بود فروپاشی شوروی بزرگترین فاجعه ژئوپلیتیکی قرن بیستم می‌باشند.
این کارشناس گفت: پوتین با ترویج چنین موقعیتی، در تلاش است تا این اتحاد را در قالب جدیدی احیا کند.
وی گفت: روسیه مستقیما درگیر مناقشات در فضای پساشوروی است و این واقعیات را در وضعیت اوکراین، قفقاز و کشورهای بالتیک می‌توان مشاهده کرد.
ربیم‌اف افزود: قزاقستان می‌خواهد از تمام تهدیدهای احتمالی ناشی از طرف روسیه جلوگیری کند، نورسلطان نشان می‌دهد که دشمن مسکو نیست، بلکه یک کشور دوست و شریک استراتژیک آن است.
وی گفت: نورسلطان با معرفی خود به عنوان یک کشور دوست و متفق مسکو در تلاش تقویت استقلال خود است، البته تا حدودی ممکن است این متناقض به نظر برسد و پوتین از چنین اقداماتی خشنود نمی‌شود.
ربیم‌اف افزود: به طور معمول، میان سران روسیه و بلاروس یا روسیه و قزاقستان اختلافات نظر زیادی وجود دارد، اما این موضوع را رسانه‌ای نمی‌کنند.
وی گفت: اما یک چیز واضح است که همه منتظر استعفای پوتین هستند، به این ترتیب، تا کناره گیری پوتین از قدرت مانورهای دیپلماتیک در برابر روسیه ادامه خواهد یافت.
احساسات ضد چینی به نفع روسیه است؟
این کارشناس سیاسی ازبک معتقد است که در مورد حضور روسیه در آسیای مرکزی میان قزاقستان و سایر کشورهای منطقه هیچ تضادی وجود نخواهد داشت.
وی گفت: معتقدم که سران کشورهای آسیای مرکزی با شخصیت پوتین خوب آشنا هستند و پیشینه نظر تاکایف را درک می‌کنند.
این کارشناس افزود: اگر «اسلام کریم اف» زنده بود، می‌توانست اعتراض کند، اما سایر کشورهای آسیای مرکزی می‌توانند از اظهارات تاکایف به نمایندگی از منطقه حمایت نکنند اما فکر می‌کنم آنها دلیل اصلی گفته‌های وی را درک می‌کنند.
ربیم‌اف با اشاره به تقویت احساسات ضد چینی در آسیای مرکزی طی چند سال اخیر این امر را با سیاست چند سال اخیر پکن در «سین کیانگ» مرتبط دانست.
وی گفت: در تابستان سال جاری 37 کشور با نامه حمایت از سیاست پکن به شورای حقوق بشر سازمان ملل مراجعه کردند که ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان از جمله آنها می‌باشند اما قزاقستان و قرقیزستان در میان این کشورها حضور نداشتند.
«کازبیک بیسیبایف» کارشناس سیاسی قزاق نیز بر این باور است که اظهارات تاکایف در والدای نقش ویژه آسیای مرکزی را به نمایش گذاشت.
بیسیبایف افزود: تاکایف ضمن اشاره به جایگاه روسیه در آسیای مرکزی تنها موقعیت قزاقستان در این زمینه را اعلام کرد.
وی گفت: تمام کشورهای آسیای مرکزی به روابط اقتصادی با روسیه علاقه مندند، به عنوان مثال روسیه قصد ساخت نیروگاه هسته‌ای در ازبکستان را دارد.
بیسیبایف افزود: بنابراین صحبت‌های رئیس جمهور قزاقستان در مورد جایگاه روسیه در منطقه یک احترام دیپلماتیک معمولی می‌باشد.
«عظیم‌بای گالی» کارشناس سیاسی دیگر قزاقستان بر این واقعیت که رئیس جمهور قزاقستان قبل از سفر به روسیه به چین سفر و از آمریکا بازدید و با «دونالد ترامپ» ملاقات کرد، اشاره کرد.
وی گفت: فکر می‌کنم، تاکایف در این جلسه غیر رسمی در مورد جایگاه روسیه در آسیای مرکزی به منظور توجیه خود و متقاعد سازی مسکو اشاره کرد.
این کارشناس معتقد است که رئیس جمهور قزاقستان با ابراز این نظر سعی کرد نگرانی روسیه را برطرف سازد.
این کارشناس سیاسی قزاق در بخش دیگری تشدید احساسات ضد چینی در قزاقستان را به نفع روسیه دانست.
رئیس جمهور قزاقستان در ماه سپتامبر به چین سفر کرد.
در آستانه این سفر در تعدادی از شهرهای این کشور اعتراضات ضد چینی برگزار شد که در آن معترضان با اظهار اینکه پکن از طریق ارائه وام و سرمایه گذاری نفوذ خود در آسیای مرکزی غنی از منابع طبیعی را افزایش داده، از تاکایف خواستند که سفر خود به چین را لغو کند.
اطلاعات مربوط به «اردوگاه‌های بازآموزی سیاسی» و ظلم و ستم علیه قزاق‌ها و اویغورهای سین کیانگ از بهار سال 2017 میلادی رسانه‌ای شدند.
در سال گذشته میلادی سازمان ملل اعلام کرد که در اردوگاه‌های شمال غربی چین احتمالا تا یک میلیون بومی سین کیانگ نگهداری می‌شوند.
چین که در ابتدا وجود چنین اردوگاه‌هایی را انکار می‌کرد بعدا وجود آنها را تایید اما از آنها به عنوان «موسسات آموزشی» با هدف مبارزه با افراط‌گرایی و تروریسم، آموزش زبان چینی و حرفه‌های مختلف، نام برد.
قزاقستان در ابتدا وضعیت اطراف قزاق‌های مقیم سین کیانگ را یک موضوع داخلی چین عنوان کرد، اما بعدا وزارت امور خارجه این کشور خبر داد که مشغول حل مسئله قزاق‌های سین کیانگ از طریق کانال‌های دیپلماتیک می‌باشد.
انتهای پیام/ح
