به گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری فارس، پروین فرشچی در نشست خبری که امروز به مناسبت سازمان محیط زیست برگزار شد به دستاوردهای معاونت محیط زیست دریایی این سازمان اشاره کرد و گفت: سازمان محیط زیست یک معاونت محیط زیست دریایی دارد و در مقابل کشور ما 5 هزار و 800 کیلومتر ساحل، 3 دریا با مشکلات عدیده و 18 ارگان مرتبط با دریا داریم و بسیاری از ارگانها به نوعی ذینفع هستند که بخش آکادمیک دانشگاهی و NGO ها نیز شامل این گروه می‌شوند. معاونت محیط زیست دریایی با این حجم از کار و محدودیت نیروی انسانی و ساختار پاسخگوی مسائل دریایی کشور بزرگی با 3 پهنه دریایی مانند ایران نیست.
وی ادامه داد: در بسیاری از کشورها زمانی که یک محدوده دریایی دارند ساز و کار گسترده‌ای وجود دارد تا به کارهای دریایی خود برسند اما در ایران اینچنین نیست.
فرشچی با اشاره به توسعه دریا محور در کشور گفت: از زمانی که مقام معظم رهبری درباره دریا خواری هشدار دادند این مسئله در محیط زیست بولد شد و اگر برنامه توسعه ششم را بررسی کنید متوجه می‌شوید که 70 درصد توسعه کشور قرار است از سمت سواحل کشور صورت گیرد و حدود 32 صنعت جدید را قرار است به استان‌های ساحلی ببرد بنابراین ما در قالب وظایف خودمان باید آمادگی این توسعه را داشته باشیم.
معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست در پاسخ به اینکه آیا ما واقعاً در یک کره زمینی زندگی می‌کنیم یا خیر، گفت: عکسی به فاصله 40 سال از کره زمین گرفته شده است که مقایسه این دو عکس با یکدیگر نشان می‌دهد اکثر مناطق کره زمین مناطق آبی است در حالیکه 70 درصد کره زمین را آب تشکیل می‌دهد می‌توان به اهمیت دریا در توسعه کشور اذعان داشت.
فرشچی ادامه داد: در زمینه اهمیت دریا در توسعه کشور باید گفت: 90 درصد تجارت دنیا از طریق حمل و نقل دریایی صورت می‌گیرد و 70 درصد ارزش تجارت دنیا نیز به تجارت دریایی تعلق دارد که در این میان ایران مقام اول پتروشیمی در منطقه را دارد و 30 درصد از مرزهای کشور دریایی است که 93 درصد صادرات و واردات کشور از این مرزها صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: ایران بیش از 5 هزار و 800 کیلومتر ساحل دریایی دارد و محدوده فعالیت بزرگترین مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی کشور در سواحل جنوبی کشور است. از 88 جزیره موجود در خلیج فارس حدود 55 جزیره متعلق به ایران است و منابع غنی آبزیان و زیستگاه‌های با ارزش از جمله ویژگی‌های محیط زیست دریایی کشور است.
معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست با اشاره به اهمیت خلیج فارس و دریای عمان گفت: خلیج فارس و دریای عمان به دلیل نیمه بسته بودن مشکلاتی را ایجاد می‌کنند چرا که قدرت خود کالایی آنها کاسته می‌شود و منجر به شوری بالای آب و اختلاف دمای زیاد در تابستان و زمستان می‌شود، خلیج فارس از طرف سازمان بین‌الملل دریانوردی به عنوان منطقه ویژه اعلام شده است یعنی در مقایسه با سایر دریاها ملاحظات زیست محیطی بیشتری باید در خصوص آن در نظر گرفته شود مخصوصاً در زمینه حمل و نقل دریایی باید توجه ویژه‌ای صورت گیرد.
فرشچی ادامه داد: زیستگاه‌های مهمی در خلیج فارس و عمان وجود دارند که همه دریاهای مهم دنیا این زیستگاهها را به صورت یکجا ندارند، پهنه‌های گلی جزر و مدی از جمله پهنه‌های مهمی هستند که برای محیط زیست اهمیت دارد همچنین وجود جزایر مرجانی و جنگل‌های مانگرو از جمله این ویژگی‌ها است.
وی در خصوص ارزش دریایی مرجان‌های خلیج فارس، گفت: در خلیج فارس گونه‌هایی از مرجان وجود دارد که برای درمان بیماری‌هایی مانند ایدز و سرطان ارزش دارویی دارد و کانادایی‌ها در سال 84 پیشنهاد دادند که بر روی این گونه‌ها کار کنند تا اگر به نتیجه رسیدند برای تولید انبوه با هم همکاری داشته باشیم، به دلیل وجود این مرجان‌ها باید ما ساز و کاری را داشته باشیم که بتوانیم بر روی آنها مطالعه کنیم اما وضعیت مالی-اقتصادی کشور هم‌اکنون این امکان را فراهم نمی‌کند.
وی افزود: 7 گونه لاک‌پشت دریایی وجود دارد که 5 گونه آن در خلیج فارس و عمان زندگی می‌کنند همچنین بیش از 50 گونه مرجانی، 17 گونه علف‌های دریایی، 13 گونه نهنگ، 10 گونه دلفین و 450 گونه ماهی و همچنین 100 گونه پرندگان آبزی و کنار آبزی در خلیج فارس و عمان وجود دارند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست وضعیت خلیج فارس را در چند سال اخیر تحلیل کرد و گفت: در سالهای اخیر شوری آب خلیج فارس نسبت به 20 سال گذشته 1.5 برابر افزایش داشته است که این موضوع می‌تواند برای آبزیان محدودیت‌های زیادی را ایجاد کند.
افزایش شوری آب در خلیج فارس به دلیل فعالیت آب شیرین کن‌ها و فعالیت‌های انسانی شکل گرفته است و همچنین در سالهای 85 تا 92 دمای آب در این مناطق 2 درجه افزایش داشته است که کاهش اکسیژن آب را به همراه دارد اما از لحاظ هیدروکربن‌ها و وضعیت انتشار آلاینده‌ها در برخی از مناطق صنعتی چندان تغییری نداشته است. به عنوان مثال در ماهشهر از لحاظ میزان آلایندگی، آلایندگی زیادی وجود دارد اما آن را نمی‌توان به کل خلیج فارس و عمان تعمیم داد.
فرشچی به فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان اشاره کرد و گفت: با وجود فعالیت‌های هسته‌ای ایران از نظر رادیواکتیو کمتر از حد مجاز هستیم و در مورد انتشار کربن و آب‌سنگ‌های مرجانی بسیاری از آب‌سنگ‌های مرجانی به دلیل فعالیت‌های صنعتی از بین رفته‌اند و گونه طوطی‌ها که می‌تواند به مرجان‌ها صدمه بزند افزایش پیدا کرده است.
فرشچی درخصوص مرگ و میر دلفین‌ها در سواحل جنوبی کشور گفت: در سال 86 ، 150 دلفین به صورت یکجا کشته شدند اما سالیانه چند مورد با جسد این دلفین‌ها مواجه می‌شویم که معمولاً به دلیل برخورد با کشتی‌ها یا گرفتار شدن در تورهای صید کشته می‌شوند و متأسفانه در سالهای اخیر میزان مرگ و میر آبزیان 5 برابر افزایش پیدا کرده است.
وی ادامه داد: شکوفایی جلبکی یکی از چالش‌هایی است که محیط زیست دریایی کشور با آن مواجه است، در سال 2007 یکبار در نواحی بندرعباس شکوفایی جلبکی را شاهد بودیم اما در سالهای اخیر هر سال و یا هر ماه این شکوفایی جلبکی را به ما گزارش می‌دهند که طبیعتاً به دلیل آلودگی ایجاد شده است و ارتباط میان شکوفایی جلبکی و مرگ و میر ماهی‌ها هم‌اکنون در حال مطالعه است.
فرشچی درخصوص نشت نفت خام در دریاها گفت: حدود 2.1 میلیون بشکه از منابع مختلف مانند حمل و نقل و تصادفات از طرف تمام کشورها به طور سالانه وارد دریای عمان و خلیج فارس می‌شود، مسئله دیر مسئله ریزگردهاست که در سالهای اخیر شدت بیشتری پیدا کرده است و این کانون‌های ریز گرد باعث ایجاد طوفان‌های گرد و خاک می‌شوند که منجر به مهاجرت گونه‌ها شده و می‌تواند زیستگاهها و مرجان‌ها را از بین ببرد.
فرشچی ادامه داد: صید بی‌رویه و عدم نظارت بر فعالیت‌های صیادی ، تخریب زیستگاه‌های حساس ساحلی و دریایی، اتلاف پستانداران و لاک‌پشت‌های دریایی از جمله عواملی است که باعث ایجاد چالش‌های زیست محیطی دریایی شده است.
فرشچی با بیان اینکه اسکله‌های صیادی مدیریت درستی ندارند، گفت: مزارع تکثیر و پرورش ماهی شیلاتی مدیریت صحیحی برای پسماندهای خود ندارند و فشاری که از سوی بخش خصوصی و شیلات در مورد پرورش ماهی در قفس وجود دارد را نمی‌توان نادیده گرفت که باید مدیریت شود.
معاون محیط زیست دریایی کشور ادامه داد: درخصوص درخواست‌ها برای پرورش ماهی در قفس باید گفت نوع و جنس قفس، نحوه غذا دهی و مکان‌دهی آنها مهم است. گونه‌ای که قرار است پرورش پیدا کند باید بومی باشد و تمام این بررسی‌ها به زمان زیادی نیاز دارد. یکی از برنامه‌های توسعه‌ای، که از سوی شیلات مطرح شده است این است که تا پایان برنامه ششم توسعه می‌خواهند 200 میلیون تن پرورش ماهی در قفس صورت گیرد که برای تحقق این موضوع باید نکات زیادی در نظر گرفته شود. هم‌اکنون بخشی از عمان و خزر به صورت پایلوت به این موضوع اختصاص داده شده‌اند اما مجوزی برای پرورش ماهی در قفس تاکنون ارائه نشده است.
فرشچی پسماندهای پلاستیکی را معضل بزرگی برای آبزیان دانست و گفت: بسیاری از کشورها برای زباله‌های دریایی برنامه‌های گسترده‌ای دارند و حتی دوستداران محیط زیست به عنوان یک انجمن دریایی به پاکسازی فضای دریاها کمک می‌کنند اما هنوز در کشور ما این اتفاق نیفتاده است.
وی افزود: عدم تعیین حدود مرز منطقه ساحلی و حریم سواحل یکی از معضلات مهم کشور است، عدم آزادسازی 60 متر حریم دریا در شهرهای ساحلی و استحصال آبهای ساحلی برای اجرای پروژه‌های اسکله، بندرسازی، فرودگاه‌ها، هتل و نیروگاه نیز محیط‌زیست دریایی را با چالش مواجه کرده است.
وی با انتقاد از اینکه سازمان مناطق آزاد پیشنهاد داده است که جزایر کشور از این پس به عنوان مناطق آزاد محسوب شوند، گفت: این موضوع تبعات زیادی را برای محیط زیست دریایی کشور به دنبال دارد. 55 جزیره در کشور وجود دارد که قرار بود برای آنها شناسنامه زیستی تهیه شود اما این پیشنهاد داده شده این کار راکد می‌ماند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست افزود: عدم رعایت حق‌آبه تالاب‌های ساحلی در احداث سدها و تغییرات شدید اقلیمی را نباید نادیده گرفت، تا سال 2030 پیش‌بینی می‌شود افزایش دما تا 42 درجه افزایش داشته باشد که بر روی نوسانات آب دریا تاثیر می‌گذارد. در سالهای اخیر شاهد هستیم سالیانه 19 تا 25 سانتیمتر تراز آب دریای کشور کاهش پیدا می‌کند که این موضوع تخریب‌های زیادی را به دنبال داشته است و خشک شدن خلیج گرگان نیز به دلیل همین نوسانات اتفاق افتاده است و اینکه گفته می‌شود این نوسانات طبیعی است، اینگونه نیست چرا که میزان طبیعی نوسانات بین 3 تا 5 سانتیمتر باید باشد نه 19 تا 25 سانتیمتر.
ادامه دارد...
انتهای پیام/
