به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، حمام‌های تاریخی به عنوان یکی از بناهای عام‌المنفعه شهر زنجان همواره مورد توجه بوده و محلی مناسب برای استفاده عموم مردم زنجان محسوب میشود.
اگر چه در حال حاضر حمام‌های تاریخی زنجان تغییر کاربری داده‌اند اما برخی از این حمام‌ها در حال حاضر فعال بوده و مردم استفاده می‌کنند، کاربرد این حمام‌ها برای گردشگران از اهمیت بالایی برخوردار است.
*حمام حاجی داداش تنها حمام ستون سنگی زنجان
حمام حاجی داداش یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی شهر زنجان و تنها حمام ستون سنگی محسوب میشود که گنبد اصلی آن بر روی چهار ستون سنگی قرار گرفته است،زیباترین بخش این حمام سنتی فضای بینه آن است در این بخش طاق اصلی بر روی چهار ستون سنگی مزین به سر ستون های مکعبی شکل و بدنه مارپیچی قرار دارد، مانند سایر حمام های تاریخی این بنا در حال حاضر به عنوان چایخانه سنتی مورد استفاده قرار می گیرد و گردشگران می توانند از آن به خوبی استفاده کنند.
این بنا 150 تا 200 سال در دوران صفویه توسط حاج داداش در وسط بازار زنجان احداث شده است، این بنا مقابل مسجد آیت‌الله قائمی یکی از مساجد قدیمی و مهم زنجان احداث شده که از سمت شرق مجاور به سرای ملک بوده و از سمت شمال به خانه‌های مسکونی محلی محدود و از طرف غربی به آزمایشگاه پرفسور حسابی و کوچه سیدلر منتهی میشود.
*سفره‌خانه سنتی حاج داداش
این بنای تاریخی در حال حاضر به سفره‌خانه سنتی حاج داداش معروف است و مردم و علاقه‌مندان از فضای زیبای آن به خوبی استفاده می‌کنند، بسیاری از مردم شهر زنجان با آن آشنا بوده و برخی محافل دوستانه خود را در این فضایی تاریخی برگزار می‌کنند، این بنا به مسافتی در حدود 400 متر مربع زیر بنا در زمینی بالغ بر 2 هزار و 500 متر مربع واقع شده است.
به دلیل داشتن ورودی و خروجی‌های متعدد مردم زنجان از بخش‌های مختلف به این سفره‌خانه سنتی آمده و از خدمات آن بهره‌مند می‌شوند، ورودی بنا از درب چوبی دو لنگه به ضخامت سه سانتی‌متر تشکیل شده که چوب آن از درخت‌های جنگلی تهیه و گل میخ‌های آهنی نیز بر روی درب تزئینات زیبایی را به وجود آورده است، بعد از ورودی هشتی است که امکان ارتباط و دسترسی به سر بینه را فراهم کرده است.
در چهار ضلعی هشتی طاقچه‌هایی با طاق نماهای جناغی ایجاد شده که طاقچه‌های طرفین درب ورودی دارای عمق کمتری نسبت به طاقچه‌های روبرویی خود است، ازاره‌های هشتی تا ارتفاع دو متری با کاشی‌های سرامیکی پوشیده شده است و سقف هشتی به صورت گنبدی شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد، این بنا اگر چه در حال حاضر به عنوان سفره‌خانه سنتی استفاده میشود اما هنوز بقایایی این حمام دیده میشود و شکل ظاهری آن نیز تغییری نکرده است.
رختکن این بنا نیز به صورت ربع شکل با سقفی گنبدی بر فراز چهار ستون استوار شده و کف سر بینه نیز مانند هشتی با آجر تزئین شده است و در وسط سر بینه حوض هشت ضلعی زیبایی وجود دارد که چشم هر بیننده را خیره می‌کند.
در حال حاضر فضای داخلی سر بینه با تخت‌هایی برای نشستن، استراحت و صرف چای پر شده و بر دیوارها و تیرهای حمال و سقف نیز تزئینات مختلف و قاب عکس‌ها جانمایی شده است که ورودی سمت شرقی با چهار پله به داخل آشپزخانه فعلی راه پیدا می‌کند.
این بنا با کاشی‌های رنگی ولی فاقد نقش، سنگ تراورتن سفید به کار رفته در ستون‌ها نمای زیبایی داشته و دارای رنگ‌های فیروزه‌ای، آبی روشن، آبی سیر و زرد و ستون‌ها دارای تزئینات خطوط مارپیچی است.
*حمام میرلی از حمام‌های قدیمی شهر زنجان
حمام میرلی یکی دیگر از حمام‌های قدیمی شهر زنجان است که در بازار زنجان قرار گرفته و فاصله کوتاهی با حمام حاج داداش دارد، این حمام در بافت قدیمی شهر زنجان ضلع جنوبی بازار پایین و در کوچه میر بهاء، واقع شده است، ورودی بنا، رو به شرق بوده و بعد از ورودی نه پله که هر پله 25 سانتی‌متر ارتفاع دارد به سر بینه متصل میشود.
سر بینه این حمام تاریخی هشت ضلعی و به شکل مربع است، در مرکز آن حوض چهار ضلعی مستطیل شکلی قرار دارد و در بالای این حوض سقف گنبدی با نورگیر بزرگ دایره‌ای تعبیه شده است.
دور تا دور سر بینه را کمدهای آهنی و چوبی برای استفاده مردم در نظر گرفته شده و هنوز هم بازاریان زنجانی از این حمام تاریخی استفاده می‌کنند، مردم زنجان نیز هر از گاهی برای به یاد داشتن گذر ایام از این حمام استفاده می‌کنند.
گرمخانه این بنا به شکل مربع مستطیل با چهار ایوان در چهار جهت اصلی قرار گرفته و بعد از یک پله به کف اصلی گرمخانه گام گذاشته میشود، روبروی ورودی گرمخانه، در گوشه شمال غربی، سه دوش تعبیه شده که از آنها به عنوان خلوتی نیز استفاده میشود.
در ضلع غربی گرمخانه ایوانی با عمق سه متر وجود دارد که دارای شش دوش بوده و ایوان ضلع جنوبی نیز دارای دو دوش است، البته وجود حوض آب در بخش مرکزی این حمام زیبایی خاصی به آن بخشیده است، ایوان شرقی گرمخانه در طرفین ضلع جنوبی خود دارای دو حوض آب است، این قسمت قبلاً محلی برای تامین آب خزینه بوده است.
در گرمخانه سکویی بسیار کم ارتفاع قرار گرفته که از آن به عنوان جایگاه مشت مالی استفاده میشود، کف گرمخانه با موزائیک فرش شده و سقف آن نیز گنبدی شکل است،سقف این بنا تا کنون تغییری نیافته و عملیاتی برای روی آن انجام نشده است.
انتهای پیام/73003/س40
