«رحیم‌جان حفیظ‌اف» سردبیر نشریه «اتفاق» (به معنای اتحاد) مربوط به مرکز فرهنگی اویغورهای قرقیزستان در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک، ضمن بررسی وضعیت جامعه اویغورها و جایگاه نوروز در بین این قوم و سایر مردم قرقیزستان و آسیای مرکزی، نوروز را میراث معنوی مشترک فارس زبانان و ترک زبانان برشمرد که می‌تواند به تقویت اتحاد و همبستگی مردم منطقه کمک کند.
نشریه اتفاق مربوط به مرکز فرهنگی اویغورهای قرقیزستان بوده که به زبان‌های روسی، اویغوری و همچنین به زبان اویغوری اما با حروف عربی هر 15 روز یکبار یک نسخه از آن منتشر می‌شود.
در ادامه مشروح مصاحبه سردبیر این نشریه با خبرنگار فارس تقدیم مخاطبین می‌شود.
اویغورها مردمی هستند که مدت طولانی در آسیای مرکزی زندگی می‌کنند. اویغوری یک از گروه‌های زبان ترکی محسوب می‌شود ضمن این که اویغورها حتی قبل از میلاد در آسیای مرکزی از جمله در مغولستان، آلتایی و آسیای‌میانه زندگی می‌کردند.
اویغورها در قرن 10-9 به اسلام گرویدند اما آنان نوروز را قبل از مسلمان شدن نیز جشن می‌گرفتند و این در حالی است که پیش از این تاجیک‌ها، افغان‌ها و مردم ایران نوروز را تجلیل می‌کردند.
در حال حاضر برخی از اویغورها در آسیای مرکزی زندگی می‌کنند از جمله در قرقیزستان اما جمعیت عمده اویغورها در منطقه خودمختار «سین کیانگ» زندگی می‌کنند.
نام قبلی منطقه خودمختار سین کیانگ اویغور ترکستان شرقی است و قرقیزستان ترکستان غربی عنوان می‌شده است.
در قرقیزستان نیز مانند تمام کشورهای دیگر روز ابتدای بهار را نوروز می‌گویند. همانطور که می‌دانید نوروز آغاز یک سال جدید است. روزهای 21 و 22 مارس روزهای اعتدال بهاری است، هنگامی که طول مدت روز و شب با یکدیگر برابر می‌شوند.
مردم اویغور که اکثراً در بخش کشاورزی مشغول هستند در حال توسعه فرهنگ اقتصاد روستایی می‌باشند.
در مورد 22 مارس نزد اویغورها این سخن رایج است که می‌گویند «22 مارس فرا رسید و می‌توان اکنون زراعت کاشت» و این به معنای آماده کردن زمین و کشت محصول است.
همچنین در نزد اویغورها مرسوم است که برای جشن نوروز باید سفره با هفت «شین» تزئین شود که شامل شیر، شیرینی، شیره انگور، شکر، شربت، شمع برای تزئین محفل و شین هفتم «شانا» است که یک نوع خوراکی برای پذیرایی از میهمانان است.
در ضمن، نوروز به همراه جشنواره‌های محلی نیز گرامی داشته می‌شود به طوری که در منطقه خودمختار سین کیانگ اویغور در شهرهایی مانند «اوشتورفان»، «ختن»، «کاشغر»، «ختن ارکین» و همچنین در «تورفار» هزاران نفر جشن نوروز را برپا می‌دارند.
نوروز برای اویغورها و همچنین برای ایرانیان و تاجیک‌ها عید مهمی محسوب می‌شود که علاوه بر عید قربان و عید فطر جشن گرفته می‌شود.
هنگامی که اویغورها در اتحاد جماهیر شوروی زندگی می‌کردند، نوروز جشن گرفته نمی‌شد و این روز فقط به عنوان یک روز غیرکاری عادی محسوب می‌شد، اما پس از فروپاشی اتحاد شوروی و ایجاد جمهوری‌های مستقل، نوروز به عنوان یک جشن بزرگ مطرح شد.
این بدان معناست که مردم این کشورها نوروز را به عنوان یک عید همگانی جشن می‌گیرند و در این روز به تفریح و استراحت می‌پردازند.
در ضمن نوروز به عنوان جشن وحدت مردم نیز محسوب می‌شود به طوری که در قرقیزستان در جشن این روز قرقیزها، اویغورها، ازبک‌ها، روس‌ها و همه مردم قرقیزستان شرکت می‌کنند.
در قرقیزستان بیش از 100 ملیت زندگی می‌کنند و همه آنان اعم از مسلمانان و مسیحیان در این جشن مشارکت می‌کنند که این امر اتحاد مردم قرقیزستان را تقویت می‌کند.
به عنوان مثال، برای ترک زبانان و مسلمانان قرقیزستان و همچنین برای همه مردم این کشور نوروز به عنوان جشن بهار، وحدت، دوستی و همبستگی محسوب می‌شود و بدین سبب ما نوروز و سال جدید را دوست داریم.
سنت‌های شما در جشن نوروز چیست؟
به عنوان مثال، ما در نوروز در هر خانه 3-4 همسایه گرد هم جمع می‌شویم و در آنجا برای پذیرایی «سومالاک» (نام قرقیزی سمنو) آماده می‌کنیم.
بدین صورت که جوانه گندم را که در خانه حدود 2-3 سانتی متر رشد کرده، قطع می‌کنیم و در یک دیگ بزرگ و در طول شب تا صبح تا زمانی که خوب پخته شود، می‌جوشانیم. در مدت طبخ 6-5 نفر به طور مداوم آن را هم می‌زنند و هر چقدر که آن را بیشتر هم بزنند، خوشمزه‌تر می‌شود.
پس از آماده شدن سومالاک مردم می‌آیند و برای آنها مقداری از این غذا ریخته می‌شود که آن را مانند نمادی از نوشیدنی بهاری محسوب می‌کنند.
در قرقیزستان همچنین در نوروز بیشتر مردم برای دید و بازدید به خانه‌های یکدیگر می‌روند ضمن این که در میدان «آلاتو» (میدان اصلی شهر بیشکک) و برخی مکان‌های دیگر نیز بازی‌ها و مراسمات ویژه‌ای به مناسبت نوروز برگزار می‌شود.
به عقیده من، نوروز می‌تواند باعث تقویت وحدت و نزدیکی مردم کشورهای حوزه نوروز شود.
در این رابطه چنانچه کشورهای آسیای مرکزی و همسایگان این منطقه یعنی ایران و افغانستان را در نظر بگیریم، در آن ایرانیان، تاجیک‌ها و افغان‌ها فارس زبان هستند و قرقیزها، اویغورها و قزاق‌ها ترک زبان هستند اما در همه این کشورها نوروز به عنوان یک میراث معنوی محسوب می‌شود.
با این وجود، بسیاری به اشتباه فکر می‌کنند که نوروز یک جشن دینی است، اما در واقع نوروز یک عید اسلامی نیست بلکه میراثی از نیاکان و گذشتگان ماست که برخی سنت‌های نیک همچون دعوت به وحدت و اعتدال و پرس و جو از احوال یکدیگر در آن مرسوم بوده است و ما نیز آنها را گرامی می‌داریم.
نوروز قرن‌هاست که مردم ترک زبان و فارس زبان را با یکدیگر متحد می‌سازد و چنانچه چنین جشن‌هایی بیشتر باشد، ملت‌های منطقه کمتر دچار تفرقه شده بلکه برعکس زمینه‌های اتحاد و همبستگی آنها تقویت می‌شود.
انتهای پیام/.
