به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، روز گذشته خبری مبنی بر شهادت دو جانباز 70 درصد شیمیایی این استان، شهیدان نوذر موسوی و مرادقلی طاهرنیا داشتیم که پس از سال‌ها تحمل درد و سختی بالاخره به دیدار یاران شهید خود نائل شدند.
بر همین اساس پای سخنان یکی از جانبازان شیمیایی استان کهگیلویه و بویراحمد و رابط میان جانبازان و استانداری این استان و کارشناس پی‌گیری استاندار کهگیلویه و بویراحمد نشستیم و از دردهای جانبازان شیمیایی با او گفتیم و شنیدیم.
محمود داربام با تسلیت شهادت دو جانباز هم استانی شهیدان طاهرنیا و موسوی و 25 اسفند سالروز جنایت شیمیایی در حلبچه در خصوص مشکلات جانبازان شیمیایی با ما درد و دل کرد.
خاطرات جنگ را چگونه مرور می‌کنید؟
دوران جنگ تحمیلی یکی از به یاد ماندنی‌ترین دوران‌ها در کشور ما به شمار می‌رود که حماسه جاودانه مردم به خصوص جوانان این مرز و بوم را داشتیم، جوانانی که در دفاع از آرمان‌ها رشادت‌های آن‌ها هرگز از یادها فراموش نمی‌شود.
جوانانی که در برابر بعثیون خون‌آشام ایستادگی کردند و اجازه ندادند که آرزوی آن‌ها برای فتح سه روزه ایران محقق شود و صدام جانی این آرزو را با خود به گور برد.
دشمن بعثی وقتی با مقاومت جانانه جوانان انقلابی و عاشق ولایت روبرو شد از سلاح‌های ممنوعه استفاده کرد به طوری‌که از سال 62 این کار توسط ارتش بعثی آغاز شد.
سلاح شیمیایی چه عواقبی داشت؟
باید گفت که جنگ در سال 67 برای بسیاری پایان یافت اما مبارزه تا همین امروز برای جانبازان شیمیایی باقی‌مانده است و هنوز در حال جنگ و البته در میدانی دیگر هستند.
با این که 25 سال از پایان جنگ می‌گذرد اما برای جانبازان شیمیایی جنگیدن و دفاع در برابر اثرات سلاح‌های شیمیایی ادامه دارد.
هر چند که ممکن است مردم و مسئولان چندان آگاهی از اثرات کشنده و مرگبار این سلاح‌ها نداشته باشند ولی جانبازان شیمیایی هر روز و شب در حال مبارزه با این اثرات هستند.
استفاده از سلاح شیمیایی چه سابقه تاریخی دارد؟
استفاده از مواد شیمیایی و این‌گونه از سلاح‌ها سابقه تاریخی دارد و نخستین بار به صورت آشکار در روز 22 آوریل سال 1915 در جنگ جهانی اول توسط سربازان آلمانی در مرز بلژیک با استفاده از تعداد 6 هزار سیلندر محتوی گاز کلر که 168 تن برآورد می‌شد در برابر سربازان انگلیسی مورد استفاده قرار گرفت.
این اقدام باعث کشته شدن تعداد 50 هزار سرباز در طرف مقابل شد به طوری که با استفاده مداوم از این گونه سلاح‌ها بیش از یک میلیون نفر در جنگ جهانی اول کشته و مصدوم شدند.
اما کشورهای جهان در سال 1925 میلادی توافقنامه ژنو مبنی بر ممنوعیت استفاده از این سلاح‌ها را امضا کردند تا این که در جنگ جهانی دوم هیچ‌گاه از این سلاح‌ها به صورت گسترده بر اساس همان توافقنامه استفاده نشد.
اما استفاده از این سلاح در دوران معاصر تنها در جنگ عراق علیه کشورمان به کار برده شد به طوری که رژیم بعث و ارتش این کشور در جبهه‌های مختلف غرب و جنوب و در شهرهای سردشت، مریوان، سرپل ذهاب و اشنویه و .... بارها از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد.
رژیم بعثی از چه زمان به صورت گسترده سلاح شیمیایی به کار برد؟
طبق آمارهای ثبت شده ارتش بعث در 196 مرتبه از این سلاح‌ها در مناطق نظامی و غیر نظامی استفاده کرد و نزدیک به تعداد 30 هزار شهید و مصدوم نتیجه این وحشی‌گری صدام بود.
عراق نخستین‌بار در تاریخ 23 دی‌ماه سال 59 در منطقه هلاله و نی‌خزر حوالی میمک از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد و در جریان این حمله شیمیایی گازهای تهوع‌آور به کار برده شد.
نخستین حمله گسترده در اسفند ماه سال 62 در منطقه عملیاتی خیبر و جزیره مجنون با گاز خردل و گازهای مخرب اعصاب صورت گرفت.
بنا به گزارشات رسمی بازرسان بین‌المللی بکارگیری دو نوع عامل شیمیایی تاول‌زا «گاز خردل» و عوامل اعصاب«تابون، سومان و سارین» از سوی عراق مورد تأیید قرار گرفت.
توضیحی اجمالی در ارتباط با اثرات این سلاح‌ها داشته باشید.
انواع گازهای شیمیایی شامل گازهای مرگ‌آور است که چند دسته هستند یکی گازهای خفه کننده مانند فشرن و گازهای اعصاب مانند تابون و گازهای خونی مانند سولفور اکسید کربن و گازهای تاول‌زا مانند خردل.
گازهای ناتوان کننده گروهی دیگر هستند مانند عوامل میکروبی و گازهای آزار دهنده مانند گازهای عطسه‌آور.
دیگری نیز گازهای ضد گیاه و خاک برای از بین بردن استتارهای طبیعی است.
در دوران دفاع مقدس بیشتر از دو گاز تاول‌زا و اعصاب استفاده می‌شد و این اقدام ارتش بعثی توسط کارشناسان سازمان ملل مورد تأیید قرار گرفت.
معروفترین عوامل تاول‌زا گاز خردل یا سولفور موستارد است که نخستین بار در سال 1822 ساخته شد و این گاز به دو شکل گوگردی و نیتروژنی بوده و در جریان جنگ تحمیلی و در سال 62 از نوع گوگردی آن علیه کشورمان استفاده شد.
البته آسیب حاصله از مواجهه با گاز خردل به دو گونه است یکی نشانه‌های مرحله حاد که در مرحله اول عمده نشانه‌ها پوستی بوده که معمولاً 2 تا 8 ساعت بعد از مواجهه ایجاد می‌شوند که ابتدا به صورت خارش پوست و سوزش بوده و به تدریج در مدت دو تا 18 ساعت به صورت تاول‌های پوستی کوچک و سپس تاول‌های بزرگ ظاهر می‌شوند.
مناطقی از پوست که بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند نواحی گرم و مرطوب و ظریف همچون کشاله، ران، زیر بغل و گردن، دستگاه تناسلی خارجی، حفره جلوی آرنج و در موارد تشدید شونده تاول‌های پوستی مانند یک سوختگی شدید و وسیع تا چند هفته و چند ماه روی بدن خودنمایی می‌کنند.
چشم‌ها حساس‌ترین عضو در مقابل گاز خردل هستند که سرخی و پر خونی و اشک و سوزش چشم و احساس درد شدید و ترس از نور و احساس فرو رفتن شن در چشم از علائم آن به شمار می‌روند.
ریه‌ها و راه‌های هوایی استنشاق که بخار گاز خردل معمولا باعث بروز التهاب در مجاری تنفسی شده و در حنجره باعث ایجاد نوعی خشونت صدا می‌شود.
علائم اولیه تنفسی به غیر از این موارد می‌تواند آبریزش بینی و ترشحات فراوان چرکی مخاطی، سوزش و خشکی و درد گلو و بزرگ شدن لوزه و غدد لنفاوی شود و به تدریج التهاب راه‌های هوایی شدت می‌یابد و سرفه و تنگی نفس و خس خس سینه و علائمی شبیه ذات‌الریه را ایجاد می‌کند.
مرگ و میر اولیه در مصدومیت با گاز خردل معمولاً به دلیل آسیب ریوی و تنگی نفس مزمن همراه با خلط و یا گشادی غیر طبیعی برخی راه‌های هوایی شبیه آسم است.
پس عوارض پوستی شامل تغییر رنگ پوست به صورت نقاط کم‌رنگ و پررنگ قهوه‌ای تا ارغوانی و پوسته‌ریزی و خارش است.
اما عوامل اعصاب؛ از گازهای شیمیایی معروف این گروه می‌توان به گاز تابون و سارین اشاره کرد که این عوامل از نظر ساختمان شیمیایی و علائم شباهت زیادی به حشره‌کش‌ها دارند و از طریق استنشاق و یا جذب از راه پوست بوده و علائم مسمومیت ظرف چند ثانیه تا چند دقیقه ظاهر می‌شوند که از جمله می‌توان به تاری دید چشم، علائم مسمومیت و ترشح بزاق و آبریزش بینی و انقباض عضلانی اشاره کرد که تپش قلب و اختلال هوشیاری و اغما را به همراه دارد.
من نیز به عنوان یک جانباز شیمیایی سال‌های سال است که با درد و رنج اثرات این گازها دست و پنجه نرم می‌کنم و امروز مظلومیت جانبازان شیمیایی بیش از هر زمان دیگر احساس می‌شود.
مردم بیشتر جانبازان را با قطع دست و پا می‌شناسند در حالی که جانبازان شیمیایی مشکلات بیشتری دارند و برخی از آن‌ها برای آرام شدن و تسکین درد از هشت نوع اسپری همزمان استفاده می‌کنند و صابون این محصول بهداشتی برای آن‌ها یک دارو محسوب می‌شود.
متأسفانه بر اثر تحریم‌های ددمنشانه اکنون مشکلات بیشتر شده است و جانبازان مجبورند که برخی از این داروها را از بازار آزاد تهیه کنند که علاوه بر مشکلات جسمی مشکلات مالی نیز بر آن‌ها افزوده می‌شود.
اما آزار دهنده این است که رسانه‌ها به همه چیز می‌پردازند مگر مشکلات جانبازان آن هم از نوع شیمیایی که جای کار زیادی در رسانه‌ها برای پرداختن به مشکلات آن‌ها وجود دارد اگر دغدغه‌ای باشد.
---------------------------------
گفت‌وگو از: داریوش بهنیازاده
---------------------------------
انتهای پیام/2571/ق40/ظ1004
