خبرگزاری فارس ـ گروه آیین و اندیشه: با گذشت سی و پنج سال از انقلاب اسلامی ایران همچنان نکات ظریف و دقیقی از اندیشههای معمار کبیر انقلاب مدنظر صاحبنظران، اساتید و نظریه پردازان انقلاب قرار دارد. این کلیدهای طلایی در بیش از سه دهه همچنان عامل پویایی و نشاط انقلاب و مدیریت قوی جمهوری اسلامی ایران است.
در این گزارش نظرات برخی اساتید حوزه و دانشگاه را درباره مهمترین نکات مدنظر امام راحل در عرصه سیاسی به همراه برخی راهکارها برای رفع مشکلات موجود را بررسی کردیم.
نفی استکبار جهانی مهمترین شعار امام بود
حجتالاسلام احمد رهدار رئیس مؤسسه فتوح اندیشه: به اعتقاد من حضرت امام در قلب هویت انقلاب ما حرکت کردند و به جای نفی سیاست به نفی استکبار جهانی اندیشیدهاند، استکباری که مقابل ایران، جهان اسلام و مهمتر از آن بشریت قرار داشت. انقلاب اسلامی ایران حتی برای مستضعفین آمریکای لاتین هم پیام دارد چرا که این انقلاب دینی بود و برای بررسی آن باید نرمافزار دینی دردست داشته باشیم امروز هم نیاز داریم تا این نرمافزارهای دینی ایجاد کننده انقلاب را تقویت کنیم.
لزوم استفاده از تکنولوژی در عین پایبندی به ارزشهای دینی و اخلاقی
محمدرضا دهشیری استاد علوم سیاسی دانشکده روابط بینالملل وزارت امور خارجه: تصور میکنم آن بُعد اندیشه امام که ناظر به بحث نوعاندیشی دینی است این روزها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. امام راحل پس از ورود به ایران جمله زیبایی گفتند که ما با سینما مخالف نیستیم ولی با فساد و فحشا مخالفیم، همین جمله نشانه لزوم استفاده از فناوری در عین پایبندی به ارزشها و هنجارهای دینی و اخلاقی است. به اعتقاد ایشان بین دو مفهوم مدرنیته و مدرنیسم نباید خلط ایجاد شود، مدرنیسم غربی تلاش دارد تا دیدگاه سکولار و مادی گرای خود را با دیگران بیامیزد ولی مدرنیته میتواند مورد استفاده مثبت ما در حوزههای مختلف قرار بگیرد.
ارتقا بینش، اخلاق، انسجام و همدلی مردم مورد تجویز امام راحل
حجتالاسلام علیرضا پیروزمند قائم مقام و عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم: حضرت امام در رفتار سیاسی خود تنها به موفقیت در مقابل دشمن نمیاندیشید بلکه در حرکت سیاسی، ارتقاء بینش، انسجام و همدلی مردم و ارتقاء سطح اخلاق همینطور ارتقای ارزشهای الهی، اهتزاز پرچم توحید و به زیر کشیدن پرچم ستمگران عالم در رفتار عمومی مردم را مدنظر داشت، طبیعتاً این جامعیت در رفتار امام ناشی از چند حوزه تفکر و اندیشه اسلامی با ترکیب عرفان، فلسفه، فقه و تفسیر بود.
«استقلال» شاه بیت اندیشههای حضرت امام است
محمدصادق کوشکی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران: استقلال شاهبیت اندیشههای سیاسی حضرت امام است. در چند ماه اخیر رفتار نه چندان درخور شایسته برخی مسئولان سیاست خارجی با دشمنان نظام را شاهد بودیم اما جمعاً این استقلال تا حدود مطلوبی در حوزه خارجی محقق شده است. امام خمینی معتقد بود که یک جامعه دینی زمانی میتواند ادعای دیندار بودن داشته باشد که بتواند همه نیازهای خود را تأمین کند و برای حل معضلات خود نیازمند سایر جوامع و تمدنها نباشد.
تطبیقی جمهوریت و اسلامیت در یک راستا
حجتالاسلام محسن مهاجرنیا، عضو هیئت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: هنر امام این بود که گسست قبل و بعد از مشروطه را به خوبی فهمید ، جامعه ما به هر حال یک دوگانگی هویت و شخصیت پیدا کرده بود و به تعبیر دیگر هم هویت تاریخی سنتی جامعه دچار خدشه شد و هم هویت جدید آن در عرصه اجتماع ایرانی مستقل نبود . نکته دیگر در هنر فهم امام، فهم ظرفیتهای مردم است بهرحال هر انقلابی برای اتفاق افتادن توسط مردم باید رخ دهد، هنر امام این بود که به خوبی توانست جمهوریت را که یک تصویر و ایده جدید است با اسلامیت تطبیق بدهد و اینها را به اصول کلی دین ارجاع داده و حکم فروعات جدید را استخراج بکند.
توانایی ائتلافسازی امام(ره) قابل توجه است
کاووس سیدامامی، عضو هیت علمی دانشگاه امام صادق(ع): مهمترین عناصر در اندیشه امام که از عوامل پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز به شمار میرود، توانایی امام راحل در ائتلافسازی است بنیانگذار انقلاب توانستند بزرگترین نیرو را علیه دشمن مشترک جمع کرده و تفرقهافکنی را از بین ببرند، ایشان از وحدت صحبت کرده و تمام ملت ایران را به مقابله رژیم شاهنشاهی فرا خواندند.
اسلامیت نظام مرهون فعالیت علمای حوزه و دانشگاه است
آیتالله سیدمحمد غروی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: یکی از مباحث مورد تأکید امام راحل بحث حفظ اسلامیت نظام است، ایشان اعتقاد داشتند که نظام ما اسلامی است و تمام احکام اسلامی باید اجرا و پیاده شود و قوانین خلاف اسلام باید کنار گذاشته شود. یکی از توصیههای امام که در وصیتنامه ایشان هم مطرح شده، این است که علما در صحنه باشند چرا که اسلامیت نظام مرهون به حضور فعالانه این بزرگان و علما است و اینها کسانی هستند که همیشه در صحنه بودند و انقلاب به نوعی برخواسته از حرکات آنها بوده است.
جامعیت دیدگاه حضرت امام مدنظر است
محمد فنایی اشکوری عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره): خیلی افراد بودند که نقطه تمرکزشان به یک بُعد عرفانی، فلسفی، فقهی و ... بوده و یک جانبه به مسائل نگاه میکردند و این یک دیدگاه ناقص است در حالی که در اندیشه امام این جامعیت در حوزه عقلانی، معنوی، نقلی، فقهی و سیاسی و اجتماعی دیده میشود، بنابراین اگر ما هم بر یکی از جنبهها تمرکز و از جنبههای دیگر غفلت کنیم، به نظرم تصویر درستی از دیدگاه امام ارائه نخواهیم کرد.
ولایت فقیه امام یک مسئله پایهای و اساسی است
حجتالاسلام غلامرضا بهروزلک، عضو هیأت علمی گروه سیاست دانشگاه باقرالعلوم (ع): مهمترین ویژگی و برجستگی فکری که امام راحل در دوره معاصر داشت، شاید به نوعی در طول تاریخ تفکر شیعی قابل اهمیت باشد و آن برجستهسازی ابعاد اعتقادی و کلامی حکومت در اندیشه شیعی است . وجه نوآوری اندیشه او این است که امام خمینی (ره) ولایت فقیه را نه در سطح حکم فرعی دینی بلکه به عنوان یک مسئله پایهای، اعتقادی و اساسی مطرح کرده است.
مبنای تمام اندیشههای امام، مسائل دینی بود
عباس شفیعی، نویسنده کتاب «الگوی رهبری امام خمینی»: امام راحل در برخوردها با مسائل سیاسی و جریاناتی که در کل جهان تنشزا بود، مبنا را مسائل دینی قرار میدادند، بنابراین ایشان نظیر بسیاری از سیاسیون نبودند که تنها به بحث دیپلماسی توجه کنند و مبانی دینی را کمرنگ نشان دهند. امام بارها فرمودند که از کشورهایی چون آمریکا و امثالهم هیچ گاه نباید غفلت کرد و خندههایشان را خوش بینانه تعبیر کرد.
حضرت امام توانست نظریه ولایت فقیه را به فعلیت برساند
حجتالاسلام سیدسجاد ایزدهی، مدیرگروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: آنچه امام را از دیگران متمایز میکرد نه فقط در تحقق منطق ولایت فقیه بود که البته مورد قبول علما هم قرار گرفت و دیگران هم این منطق را باور داشتند اما دیگران عملاً در تحقق بخشی به آن مشکل داشتند امام راحل علاوه بر شجاعت و درایت توانست این نظریه را به فعلیت برساند تا در نهایت نظام به باروری و کارآمدی رسید.
حعقلانیت و اعتدال در اندیشه امام پررنگ است
حجتالاسلام سیدکاظم سیدباقری عضو هیئت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: یکی از مباحث اساسی و کلیدی که به نظر من در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) مشخص است، عقلانیت و اعتدالی است که در اندیشه ایشان نمود پیدا کرده است، این عقلانیت حلقه گمشدهای است که امروزه در جامعه به ویژه جهان اسلام بیش از هر زمان دیگر بدان نیاز داریم. بنابراین تبیین اندیشه حضرت امام (ره) و بازخوانی ظرفیتهای آن نخستین گام در مسیر رسیدن به فهم دقیق و حل معضلات جوامع اسلامی است.
انتهای پیام/ک