به گزارش خبرگزاری فارس از زاهدان، جغرافیای سیستان در همیشه تاریخ از منزلت و ارجمندی ویژهای برخوردار بوده و تمام متنهای کهن برجای مانده برپیوستگی روان اجتماعی این مردم به آموزههای توحیدی و دین مداری مردان و زنان این دیار، دادسخن را به زیورنوشته آراستهاند.
معاون میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در این زمینه اظهار داشت: آگاهیهای دینی و هوشمندیهای تاریخی، باشندگان سیستانی را به منزلت آگاهی و باور سنت راز آلود وقف رسانده بود که انسان برگزیده نظام آفرینش الهی است و در این هستی ناپایدار و پرشتاب فقط روان انسانی است که ماندگار است و به سوی خداوند هستی باز می‌گردد و در این گذر پرغوغا و پر معنا است که نیکیهای خرد و کلان هر انسان او را به فراز یا فرود در نظام تکامل می‌رساند.
علیرضا خسروی افزود: نشانه‌های تاریخی به روشنی نشان میدهند که سنت ریشهدار وقف در سرزمین هیرمند فرمند به یک فرهنگ بزرگ رفتاری در ساختار باورهای اجتماعی سیستانیها تبدیل شده بود.
وی اضافه کرد: سنتی که در آن دو ویژگی انسانی و الهی در آن به کمال دیده میشود، نخست نگاه آیندهنگر و جستجوی نام نیک و آفرین در نگاه آیندگان و دیگر به فراز رساندن منزلت خویش در مزرعه آخرت و در پیشگاه روان قضاوتگر حاکم بر هستی بود و در این باوری که ریشه در زمین و سر در آسمان باور و پندار داشت فرهنگی زاده شد که در آن، زمان، مازاد، نیروی کار، اضافی، دارایی‌های ذخیره شده برای دیگران وقف شده بود و همه مردم سیستان همسو با یک قانون نانوشته ژرف‌ترین منش انسانی را در سرنوشت دیگران از خود برجای گذاشتهاند.
این مسئول بیان داشت: در این فرهنگ زیبا دارایی‌های مازاد هر خانواده وقف زندگی نیازمندان ونوجوانانی بود که تازه خانواده می‌بستند و پارههای زمان بیکاری و آسایش خویش را نیز به دیدار ریش سپیدان و سالخوردگان و بیماران اختصاص میدادند تا با صله ارحام به زندگی خویش فراوانی و افزونی ببخشند و همیشه برای یاری رساندن در لای روبی انهار، دروی گندم زار و کارهای فردی و اجتماعی، دستها در دست هم بود به تا خانهها آبادان و پرمهر باشند، در همین پیوند متنهای تاریخی که از سیستان سده‌های نخستین اسلامی نوشته‌اند، همسو با یک سنت تاریخ نویسی، برجستگی‌ها و ویژگی‌های یک سرزمین و بود و باش آدمها را ثبت و ضبط میکردهاند و در سیستان افزون بر سلحشوری و رویههای علمی و آسیاهای بادی و غیره از پایبندی شهریاران صفاری و فرمانروایان دیگر سیستان به سنت نیک وقف نیز نوشته‌اند.
این مسئول گفت: برمبنای همین نوشتههای تاریخی یعقوب لیث صفاری و عمرولیث صفاری بنیاد مسجد بزرگی را در زرنج بنا نهادند و برای رونق تکاپوهای علما و اندیشه گران دینی این مسجد بازار بزرگی را نیز ساختهاند و درآمد آن را وقف این مسجد و بیمارستان شهر و مکه مکرمه کرده بودند.
وی ادامه داد: اصطخری جغرافیا نویس سده‌های سوم و چهارم در کتاب مسالک و ممالک خویش طول این بازار را سه کیلومتر نوشته است و این سومین مسجد دنیای اسلام پس از مساجد هرات و نیشابور اعلام شده است.
خسروی اضافه کرد: در همین رابطه کتاب تاریخ سیستان مینویسد، عمرولیث صفاری هزار رباط کرد و پانصد مسجد آدینه و مناره کرد، دون پلها و میل‌های بیابان و کار خیر بسیار که قصد داشت و بدان نرسید، مسجد جامع نیشابور و شیراز نیز از همین خواست و اراده آینده نگر شهریار ایران زمین عمر و لیث صفاری ساخته و وقف شده است.
معاون میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان در پایان گفت: بسیاری از آثار دوران اسلامی مانند مساجد بزرگ و زیبا، پلها و کاروانسراهای برجای مانده که اینک زینت بخش چیدمان شهری برخی از شهرهاست ریشه در همین باور زیبا و فراگیر وقف دارد.
انتهای پیام/75004/ن40/پو3002
